مجازات خودبینى

امام صادق علیه السلام :

مَن دَخَلَهُ العُجبُ هَلَکَ.

به هر که خودپسندى راه یابد، نابود شود.

الکافی: 2/ 313/ 2.

امام صادق علیه السلام در روایت دیگری فرمودند:
حضرت عیسى (علیه السلام) که برنامه سیاحت و بیابان گردى ، از دستورهاى دینش بود. در یکى از سیاحت هاى خود، یکى از دوستانش که کوتاه قد بود و همواره در کنار حضرت عیسى (علیه السلام) دیده مى شد، به همراه عیسى (علیه السلام) به راه افتاد، تا با هم به دریا رسیدند، عیسى با یقین خالص و راستین گفت : بسم الله سپس روى آب حرکت کرد، بى آنکه غرق شود.

خداوند منان در سوره تحریم : آیه  8 به بندگانش امر مینماید که توبه نصوح کنید:

یااَیهَا الذینَ آمَنُوا تُوبَوا اِلَی اللّهِ تَوْبَةً نصوحاً عَسَی رَبُّکمْ اَنْ یکفِّرَ عَنْکمْ سَیئاتِکمْ

 ای کسانی که ایمان آوردید، به سوی خداتوبه کنید، توبه ای نصوح، امید است پروردگارتان گناهانتان را ببخشد.

ترجمه آیه به نظم

الا مومنان چون به یکتا اله     بخواهید توبه کنید از گناه

نمایید توبه به اخلاص تام     خلوصی برازنده آن مقام

بود آنکه مخفی بدارد خدا    گناهی که کردید روی خطا

درآرد خداتان به باغ جنان    که جویست ز یر درختان آن

معنی توبه نصوح در روایات

 رسول خدا (صلی الله تعالی علیه و آله ) در معنى نصوح فرمود:

اَنْ یَتُوبَ التّائبُ ثُمَّ لایَرْجِعُ فى ذَنبٍ کَما لایَعُودُ الْلَّبَنَ اِلَى الضَّرْع .

توبه کننده هرگز به گناه باز نمى گردد چنانچه شیر به پستان باز نمى گردد.[1]

حضرت امیرالمؤمنین علیه ‏السلام می فرمایند:

الاعتِبارُ یُثمِرُ العِصمَةَ .

عـبـرت گـرفتن ، مـصونیت (از گناه و خطا) مى‏‎آورد . (غرر الحکم : 879 منتخب میزان الحکمة : 356)

داستان ذیل بسیار آموزنده و عبرت انگیز است، آن را نقل می کنیم تا شاید برخی از دخترها عبرت بگیرند!!!
شماره تلفنش را یکی از هم کلاسی هایم به من داد و گفت: فرزاد، پسرخاله ام است و خیلی مغرور است بیا و به طور ناشناس با او تماس بگیر و اذیتش کن تا دلم خنک شود! متاسفانه من که تازه گوشی تلفن همراه خریده بودم و ذوق و شوق داشتم بدون توجه به عواقب این کار اشتباه و از روی مسخره بازی به تلفن پسر غریبه زنگ زدم. فرزاد پس از چند بار تماس تلفنی، گفت: اگر شجاعت نداری و می ترسی خودت را نشانم بدهی پس چرا زنگ می زنی؟

دختر جوان در دایره اجتماعی کلانتری شهید نواب صفوی مشهد افزود: من حماقت کردم و شوخی شوخی دلباخته پسری شدم که بعدا فهمیدم پسرخاله هم کلاسی ام نیست و قبلا سر او نیز کلاه گذاشته است.

گروهی از معتزله که یکى از فرق اسلام هستند در مجلسى که حضرت امام رضـا علیه السلام تشریف داشتند راجع به بـزرگـتـریـن گـنـاهـان در اسـلام مذاکره می‎نمودند. همگى اتـفـاق کـردند که قتل و کشتن شخص مؤمن بزرگترین گناه اسـت ، چـون خـدا مـى فـرماید:

وَمَن یَقْتُلْ مُؤْمِناً مُّتَعَمِّداً فَجَزَاؤُهُ جَهَنَّمُ خَالِداً فِیهَا

کسى که مؤ منى را عمدا بکشد جزاى او جهنم ابدیست.. ((النساء:93))
اما حـضـرت امام رضـا عـلیـه السـلام فـرمـود:

اعـظـم مـن القـتـل عـنـدى اثـمـا و اقـبـح مـنـه بـلاء الزنـا لان القـاتـل لم یـفـسـد بـضـرب المقتول غیره و لا بعده فسادا و الزانـى قـد اقـسـد النـسـل الى یـوم القـیـمـة و احـل المـحـارم .

آنـچـه گـنـاهـش از قـتـل نـزد مـن بـیـشـتر است و بلاى آن قبیح تر است زناست ؛ بـراى ایـنـکـه قـاتل با کشتن مقتول فسادى به غیر کشتن او انـجام نمى دهد و بعد از کشتن او دیگر فسادى بر آن نیست . و زانـى نـسـل را تـا روز قـیـامـت فـاسـد و تـبـاه مـى کـنـد و حـرامـهـایـى را حـلال مى کند.

پس فقیهى در آن مجلس نماند مگر ایـنـکـه دسـت مـبـارک آن حـضـرت را بـوسـیـد و بـه درسـتى فرمایش آن حضرت اقرار کرد.

برگرفته شده از: إرشاد القلوب / ترجمه طباطبایى، ص: 282

امام صادق علیه السّلام فرمود:

مردى نزد عیسى ابن مریم علیه السّلام آمد و باو گفت: یا روح‏ اللَّه‏ من زنا کرده ‏ام مرا پاک کن، عیسى علیه السّلام امر کرد: کسى در جایى نماند بلکه همه بیرون آیند براى پاک ساختن فلان کس، پس هنگامى که وى با مردم گرد آمدند و مرد براى سنگسار در حفره شد، فریاد زد: مرا حدّ نزند آن کس که حدّى بگردن دارد، پس همه مردم رفتند جز یحیى و عیسى علیهما السّلام، پس یحیى علیه السّلام بوى نزدیک شد و فرمود: اى گنهکار مرا موعظه کن، مرد عرض کرد:

لَا تُخَلِّیَنَّ بَیْنَ نَفْسِکَ وَ بَیْنَ هَوَاهَا فَتُرْدِیَک‏ نفس خود را در کارها رها نکن که آزادانه هر چه هوا کند آن را انجام دهد زیرا این موجب سقوط تو باشد،

یحیى علیه السّلام فرمود: بیشتر برایم بگو!

مرد عرض کرد:

َ لَا تُعَیِّرَنَّ خَاطِئاً بِخَطِیئَة خطا کار را به خطایش ملامت و سرزنش نکن،

فرمود: برایم بیشتر بگو، مرد عرض کرد:

َ لَا تَغْضَب‏ سعى کن غضب نکنى،

یحیى علیه السّلام فرمود: برایم کافیست.

 برگرفته شده از: من لا یحضره الفقیه / ترجمه غفارى، على اکبر ومحمد جواد و بلاغى، صدر، ج‏5، ص: 361

امام باقر (علیه السلام) فرمود:
یکى از پیامبران بنى اسرائیل در محلى عبور مى کرد، دید جنازه مردى به زمین افتاده ، نصف آن زیر دیوار قرار گرفته و نصف دیگر آن در بیرون مانده و پرندگان و سگ ها بدن او را متلاشى کرده اند و مى درند.
از آنجا گذشت و به شهرى وارد شد و در آنجا دید که یکى از اشراف آن شهر مرده است ، جنازه او را بر سر تختى نهاده اند و با پارچه ابریشم کفن شده و در اطراف آن تخت منقل هاى عود (ماده خوشبو) نهاده شده و عودها مى سوزند و فضا را خوشبو کرده اند.
آن پیامبر به خدا متوجه شد و عرض کرد: پروردگارا! من گواهى مى دهم که تو، حاکم دادگر هستى که به کسى ستم نمى کنى ، آن (جنازه اولى ، جنازه ) بنده تو بود که به اندازه یک چشم به هم زدن براى تو شریک قرار نداد ولى آن گونه مرده است و او را آنچنان میراندى ، ولى این هم یکى از بنده هاى تو است که به اندازه یک چشم به هم زدن به تو ایمان نیاورده است ، ولى او را این گونه شکوهمندانه میراندى ؟! (رازش چیست ؟).
خداوند متعال به آن پیامبر فرمود:
اى بنده من ! همان گونه که گفتى حاکم عادل هستم که به کسى ظلم نمى کنم ، آن بنده (اول ) من ، گناهى یا عمل بدى نزد من داشت ، او را با آن وضع میراندم تا کیفر شود و به گونه اى که گناه نداشته باشد با من ملاقات نماید و این بنده (دوم من )، کار نیکى نزد من داشت او را با چنان وضعى (شکوهمندانه ) میراندم ، تا به گونه اى که هیچ گونه پاداشى نزد من نداشته باشد با من ملاقات نماید.(اصول کافى ، ج 2، ص 466.)

حضرت رسول خدا (صلی الله علیه و آله) در این باره می فرمایند:

امام صادق (علیه السلام) دوستى داشت که همراه ملازم آن حضرت بود، روزى دوست همراه امام صادق (علیه السلام) در بازار کفاش ها عبور مى کرد و پشت سرش غلامى از اهل هند مى آمد، ناگاه آن دوست به عقب نگاه کرد و غلام را ندید، تا سه بار به پشت سر نگاه کرد و غلام را ندید، بار چهارم وقتى که او را دید، به او گفت : اى زنازاده ! کجا بودى ؟
امام صادق (علیه السلام) وقتى که این بدزبانى را از دوست خود دید، بر اثر ناراحتى دست خود را بلند کرد و بر پیشانى خود زد و به دوست خود فرمود: َ سُبْحَانَ اللَّهِ تَقْذِفُ أُمَّهُ قَدْ کُنْتُ أَرَى أَنَّ لَکَ وَرَعاً فَإِذَا لَیْسَ لَکَ وَرَع‏؛ «عجبا! به مادرش ، نسبت ناروا مى دهى ؟! من خیال مى کردم تو آدم عفیف و پرهیزکار هستى ، اکنون مى بینم چنین نیستى ».
دوست امام صادق (علیه السلام) عرض کرد: مادر این غلام از اهالى سند (هند) و مشرک است (بنابراین عقد اسلامى ندارند پس فرزند آنها زنازاده است ).
امام صادق (علیه السلام): آیا نمى دانى که هر امتى نزد خود داراى قانون ازدواجى است که به وسیله آن از زنا جلوگیرى کنند؟ بنابراین نمى توان به آنها زناکار گفت .
آنگاه امام صادق (علیه السلام) به دوست خود رو کرد و فرمود:ً تَنَحَّ عَنِّی‏ از من دور شو!
روایت کننده مى گوید: دیگر آن دوست امام را ندیدم که همراه حضرت صادق (علیه السلام) راه برود، تا آن گاه که مرگ بین آنها جدایى افکند.

اصول کافى ، ج 2، ص 324، ح 5.

میمون البان مى‏گوید نزد حضرت صادق (علیه السلام) بودم آیاتى از سوره‏ى هود درباره‏ى قوم لوط قرائت شد تا به این جمله رسید «وَ أَمْطَرْنا عَلَیْها حِجارَةً مِنْ سِجِّیلٍ مَنْضُودٍ مُسَوَّمَةً عِنْدَ رَبِّکَ وَ ما هِیَ مِنَ الظَّالِمِینَ بِبَعِیدٍ ، پس همین که امر ما آمد سرزمین‏شان را زیر و رو نموده بلندیهایش را پست ، و پستى‏هایش را بلند کردیم و بارانی از کلوخ بر آن سرزمین باریدیم ، کلوخ‏هایی چون دانه‏های تسبیح ردیف شده کلوخ‏هایی که در علم پروردگارت نشان دار بودند و این عذاب از هیچ قومی ستمگر به دور نیست» (هود 82 و 83)

حضرت فرمود:

 مَنْ مَاتَ مُصِرّاً عَلَى اللِّوَاطِ لَمْ یَمُتْ حَتَّى یَرْمِیَهُ اللَّهُ بِحَجَرٍ مِنْ تِلْکَ الْحِجَارَةِ تَکُونُ فِیهِ مَنِیَّتُهُ وَ لَا یَرَاهُ أَحَدٌ.

 کسى که در حال پافشارى بر لواط بمیرد، نمى‏میرد مگر این که خداوند او را به سنگى از همان سنگ‏ها هدف قرار مى‏دهد که مرگش با آن خواهد بود، و احدى مرگ او را به این صورت نمى‏بیند.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‏5، ص: 548

امیر مؤمنان(علیه السلام) در میان گروهی از اصحاب بود که مردی خدمت حضرت رسید و عرض کرد: ای امیر مؤمنان، من به نوجوانی دخول کرده ام، مرا تطهیر کن، امام(علیه السلام) فرمود:

 به خانه ات برو، شاید صفرا بر تو غلبه کرده است(درحالت طبیعی نیستی که این گونه اقرار می کنی.) فردا دو باره خدمت حضرت رسید و عرض کرد: ای امیر مؤمنان به نوجوانی دخول کرده ام، مرا تطهیر کن. امام فرمود: اذهب الی منزلک لعل مرارا هاج بک.
آن مرد سه بار پس از مرتبه اول، این اقرار خود را تکرار کرد و در مرتبه چهارم حضرت به او فرمود:

 ای مرد، رسول خدا در مورد مثل تو، سه حکم قرار داده، هر کدام را که می خواهی برگزین.
عرض کرد: یا امیر مؤمنان آن سه چیست؟ فرمود:
ضَرْبَةٌ بِالسَّیْفِ فِی عُنُقِکَ بَالِغَةً مَا بَلَغَتْ أَوْ إِهْدَاءٌ مِنْ جَبَلٍ مَشْدُودَ الْیَدَیْنِ وَ الرِّجْلَیْنِ أَوْ إِحْرَاقٌ بِالنَّار

وارد کردن ضربه شمشیر به گردنت تا هر کجا برسد، پرت کردن از کوه با دست و پای بسته، سوزاندن با آتش.
عرض کرد: ای امیر مؤمنان، کدام یک شدیدتر است؟ فرمود:سوزاندن با آتش.
عرض کرد: ای امیر مؤمنان، من همین سوزاندن با آتش را برگزیدم.
آن گاه امیر مؤمنان به آن مرد فرمود:

خُذْ لِذَلِکَ أُهْبَتَکَ‏

زنانى بر امام صادق (علیه السلام) وارد شدند. یکى از آنان از امام (علیه السلام) در باره حدّ «سحق» سؤال کرد. امام (علیه السلام) فرمود:

«حَدُّهَا حَدُّ الزَّانِی  حدّ او مانند حدّ زناکار است.» (100 ضربه شلاق)
زنى گفت: خداوند این حکم را در قرآن بیان نکرده است. امام (علیه السلام) فرمود: چرا، بیان کرده است. گفت: کجاى قرآن است؟ فرمود: در داستان اصحاب رسّ.

ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، النص، ص: 268