گناه شناسی

حضرت امیرالمؤمنین علی ‏علیه ‏السلام:

یا اَهْلَ الْمَعْرُوفِ وَالإحْسانِ! لاتَمُنُّوا بِاِحْسانِکُمْ، فَاِنَّ الْإحْسانَ وَالْمَعْرُوفَ یُبْطِلُهُ قَبیحُ الإمْتِنانِ.

اى نیکوکاران! احسان و نیکى خود را به منّت، آلوده نکنید، یقیناً منّت گذاشتن زشت و ناپسند، کار نیک و احسان را از بین مى‏‎برد.

غرر الحکم، ج 6، ص 3119.

 امام رضا علیه السلام:

«اِعْلَمْ اَنَّهُ لاوَرَعَ اَنْفَعُ مِنْ تَجَنُّبِ مَحَارِمِ اللهِ وَ الْکَفِّ عَنْ اَذَی الْمُؤْمِنِ»

هیچ خویشتنداریی سودمندتر از دوری  از حرام و پرهیز از آزار مؤمنان نیست.

فقه الرضا علیه السلام / ص356

از کار حرام نفس را باز بدار                               بال و پر روح را به پرواز بدار

از ذهن بشوی مؤمن آزاری را                            در جامعه خویش را سرافراز بدار

اسفندیار و رستم ، پس از زال ، از شجاعان ایران قدیم هستند که همواره از آنها به عنوان دلاور مردان ایران زمین یاد مى شود.

در حکایت ها آمده : بین رستم و اسفندیار، نزاعى در گفت و چندین بار به همدیگر حمله کردند و در همه آنها رستم مغلوب مى شد و از جانب اسفندیار زخمى بر پیکر رستم وارد مى گردید.

روزى رستم با پدرش زال مشورت کرد که چه کنم هر چه به اسفندیار حمله مى کنم ، باز مغلوب او مى شوم زیرا او روئین تن و قوى پیکر است .

زال گفت : تیرى دو سر فراهم کن و چشمان اسفندیار را هدف تیر قرار بده و او را کور و نابینا کن ، آنگاه بر او پیروز خواهى شد.

رستم ، دستور پدر را اجرا کرد چشمان اسفندیار را با تیر خود کور نمود و آنگاه بر او پیروز گردید.

مى نویسند: علت اصلى کورى اسفندیار از اینجا نشاءت گرفت ؛ او در دوران جوانى با شاخه سبزى که در دست داشت ، آنقدر بر چشمان و صورت یتیمى زد که او کور گردید، سپس خود او همان شاخه را در زمینى کاشت . آن شاخه سبز گردید و پس از چند سال درختى بزرگ شد.

از قضاى روزگار، رستم از همان درخت ، شاخه را برید و با آن تیر دو سر درست کرد و با همان تیر دو سر، دو چشم اسفندیار را کور کرد.

اینجاست که شاعر مى گوید:

از مکافات عمل غافل مشو       گندم از گندم بروید، جو ز جو

منتخب التواریخ ، ص 815.

ریاکاران و انفاق کنندگانى که منّت مى نهند، بهره و ثمره اى از کار خود به دست نمى آورند. همان گونه که یک کشاورز که بر زمین سخت و سنگى بذرافشانى مى کند، هم بذرش را از دست مى دهد و هم تلاش بى حاصل مى کند، انفاق هاى ریاکارانه و پرمنّت نیز، نه تنها ثوابى عاید انفاق کننده نمى کند، بلکه مال انفاق شده را نیز از بین مى برد.

خداوند متعال در این باره می فرمایند:

«یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ لاَ تُبْطِلُواْ صَدَقَاتِکُم بِالْمَنِّ وَ الأذَى کَالَّذِی یُنفِقُ مَالَهُ رِئَاء النَّاسِ وَ لاَ یُؤْمِنُ بِاللّهِ وَ الْیَوْمِ الآخِرِ » (بقره/264)

«ای کسانی که ایمان آورده‌اید! بخشش‌های خود را با منّت و آزار باطل نسازید همانند کسی که مال خود را برای نشان دادن به مردم، انفاق می‌کند و به خدا و روز رستاخیز ایمان نمی‌آورد.»

از این رو ریا و تظاهر، عملى بى بنیان و ناپایدار است و ریاکار و متظاهر، محکوم به رسوایى است; زیرا هر رویداد و پدیده اى ممکن است، پرده هاى ریاى آنان را بدرد و حقیقت پرفریب آنان را آشکار سازد. همان گونه که در این آیه شریفه، قطره هاى باران، لایه خاک روى سنگ را مى شوید و حقیقت سختى سنگ را نمایان مى سازد.

منبع: مثالهای زیبای قرآن جلد ۱  آیة اللّه مکارم شیرازى

مطالب بیشتر در: مقاله: ریاء و ریاکاری

زن و شوهر گرچه یک زندگی مشترک خانوادگی را تشکیل می‌دهند و باید در اداره امور منزل تشریک مساعی نمایند، امّا به هر حال در برخی موارد، اختلاف سلیقه نیز دارند. مرد میل دارد تمام امور خانواده مطابق خواست او انجام بگیرد و زن مطیع وی باشد، زن هم همین آرزو را دارد. در اینجاست که امر و نهی‌ها از دو طرف آغاز و مخالفت‌ها و کشمکش‌ها شروع می‌شود. بهترین راه حل این است که زن و شوهر دست از امر و نهی بردارند و در موارد اختلاف با مشورت و تبادل نظر به تفاهم برسند. اگر دست از زورگویی و لج‌بازی بردارند غالباً به تفاهم می‌رسند و مشکلی به وجود نخواهد آمد. هیچ یک از آن‌ها حق ندارد عقیده‌اش را بر دیگری تحمیل کند و او را مجبور نماید که مطابق دستورش عمل کند، و در صورت تخلف حق ندارد توبیخ یا تنبیه‌اش کند.

دادرسى زن مظلوم توسط حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام که از ترس شوهرش جرأت نداشت به منزل برگردد!

یکی از اموز شایع کتک زدن و آزار و اذیت زنان است در حالی که نصوص زیادی در نهی از این عمل وارد شده است. این روایات همه در زمانی بیان شده که خشونت علیه زنان از توهین و فحاشی گرفته تا ضرب و جرح و حتی قتل رواج داشت و اسلام آنها را تحریم و مستوجب مجازات فقهی و قضایی در دنیا و عذاب آخرت دانست. از جمله اینکه از نبی اکرم‏ صلی الله علیه وآله نقل شده که فرمود: «اَخْبَرنی‏ اَخی‏ جِبْرِئیلَ وَ لَمْ یَزَلْ یُوصینی‏ بِالنِّساءِ حَتَّی ظَنَنْتُ اَنْ لا یَحِلَّ لِزَوْجِها اَنْ یَقُولَ لَها اُفٍّ»؛

«جبرئیل به من خبر داد و آنقدر سفارش زنان را می‏کرد که گمان کردم برای شوهر جایز نیست یک اف به همسرش بگوید».  (مستدرک‏الوسائل، ج 14، ص 252).

امیرالمؤمنین علیه السلام هم در این باره می‌فرماید:

زنان به نزد مردان به امانت گذارده می‌شوند. مالک نفع و ضرر خودشان نیستند. آن‌ها نزد شما امانت‌های خدا هستند. آزارشان نرسانید و بر آن‌ها سخت نگیرید.

(مستدرک الوسائل، ج 2، ص 551).

در ادامه به یک واقعه ای اشاره می شود که حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام از یک زن بی دفاع که مورد ستم همسرش واقع شده بود دفاع کرده و وی را امر به معروف و نهی از منکر می نمایند.

برخی جوان‌های موتورسوار به قصد شوخی، بطری آب بر روی صورت عابران دختر می‌پاشند که با توجه به ماجرای اسیدپاشی و پیش زمینه ذهنی دختران، شاید در لحظات نخست شوک به این دختران وارد می‌شود.

به گزارش گناه شناسسی به نقل از تابناک، همزمان با ماجرای اسیدپاشی در اصفهان، یک مزاحمت خیابانی بسیار تکان‌دهنده توسط برخی جوان‌ها تحت عنوان شوخی باب شده که آثار روانی‌اش در لحظات اولیه کمتر از اسیدپاشی نیست؛ اتفاقی که نشان می‌دهد ساحت اخلاق تا چه میزان نزد برخی تنزل یافته که شنیع‌ترین و ترسناک‌ترین اتفاقات را دستمایه تفریح می‌کنند.