گناه شناسی

امیرالمؤمنین(علیه السلام) :

کَانَ یَقُولُ مَنِ اخْتَلَفَ الَىَّ الْمَسَاجِدِ أَصَابَ إحدى الثَّمَانِ أَخاً مُسْتَفَاداً فِى اللَّهِ أو عِلْماً مُسْتَطْرَفاً أَوْ آیة مُحْکَمِةِ أَوْ رَحِمَةً منتظرةً أَوْ کَلَّمَةً تَرُدُّهُ عَنْ رَدًى أَوْ یَسْمَعُ کَلَّمَةً تَدُلُّهُ عَلَى هُدًى أو یَترکُ ذَنْباً خَشِیَةً أَوْ حَیَاءً»

کسى که به مساجد رفت‌و‌آمد کند، یکى از هشت چیز را به دست مى‌آورد:

1.برادرى که در راه خدا از او استفاده کند یا

2.دانشى برگزیده یا

3.نشانه‌اى محکم یا

4. رحمتى که منتظر او بوده یا

5. سخنى که او را از نابودى حفظ کند یا

6. سخنى که او را به هدایت راهنمایى کند یا

7. ترسی (از عذاب خدا) که یا

8. شرمی (حیاء)  که بخاطرش گناهى را ترک کند.

منبع: ثواب الاعمال، عقاب الاعمال ص90

حضرت موسى‏ علیه السلام یک جوان مجرد و غریبه است که روزی از بیابان می گذرد و دو دختر جوان را می بیند که دارند گوسفندهایشان را از برکه آب دور نگه می دارد. موسی جلو می رود و از آنها می پرسد؛ چرا گوسفند هایتان را از دیگر گوسفندان جدا می کنید؟

آنها موقرانه پاسخ می دهند:

لا نَسْقِی حَتَّى یُصْدِرَ الرِّعَاء قصص / 23.

 گوسفندها را آب نمی دهیم تا وقتی چوپان های مرد از اینجا بروند.

امام صادق(علیه السلام):

تَعَلَّمُوا مِنَ الْغُرَابِ ثَلَاثَ خِصَالٍ اسْتِتَارَهُ بِالسِّفَادِ وَ بُکُورَهُ فِی طَلَبِ الرِّزْقِ وَ حَذَرَهُ. 

سه صفت خوب را از کلاغ بیاموزید:

 1- آمیزش پنهانی

 2- سحر خیزی

 3- احتیاط و فاصله گرفتن از دیگران.

(وسائل الشیعه ج20، ص133)

چقدر بجاست که والدین این صفت را از کلاغ تقلید کنند. چقدر زیاد است مفاسد خانمانسوزی که از رعایت نکردن اصل حیا مقابل فرزندان بوجود می آید.

لطفا این مطلب را ببینید:

قتل عام دو خانواده در یک شب/تجاوز به جسد دختر عمو

 رسول خدا (صلى الله علیه وآله وسلم) :

لاتَعمل شیئاً من الخیر ریاءً ولا تَدَعه حیاءً.

 براى ریا و جلب توجه دیگران, هیچ عمل خیرى را انجام نده و هیچ کار خیرى را براى شرم و حیا ترک نکن.

تحف العقول، ص58.

حضرت محمد صلی الله علیه و آله‏:
أَرْبَعٌ مَنْ کُنَّ فِیهِ وَ کَانَ مِنْ قَرْنِهِ إِلَى قَدَمِهِ ذُنُوباً بَدَّلَهَا اَللَّهُ حَسَنَاتٍ‏ اَلصِّدْقُ وَ اَلْحَیَاءُ وَ حُسْنُ اَلْخُلُقِ وَ اَلشُّکْرُ    
چهار چیزند که در هر که باشند و از سر تا پایش گناه باشد خدا همه آن گناهان را به حسنه تبدیل کند: راستگوئى و حیاء و خوش خلقى و شکرگزارى.

همان قدر که بی حیایی زن ها در بی حجابی آنها تاثیر دارد دو چندان آن بی غیرتی مردها دخیل است!

یکی از ویژگیهای شایسته و متعالی، «غیرت» است. این واژه در لغت یعنی «نَفْرَةُ طَبِیعَةٍ تَکونُ عَنْ بُخْلِ مُشَارِکَةِ الْغَیرِ فِی اَمْرِ مَحْبِوبٍ لَهُ؛[1] غیرت، یعنی آنکه سرشت و طبیعت انسان از مشارکت غیر، در امر مورد علاقه ‏اش نفرت داشته باشد».

این لغت در اصطلاح، یعنی:

آنکه کسی نسبت به ناموس خود و همسر خود، تا آنجا اهتمام ورزد که به دیگری اجازه تعرّض به حریم خویش ندهد.

مدینه، شبى را به یاد مى ‏آورد که کاروان حیا با تمام شکوه و جلال به سوى مکه روانه شد. آن شب از شبهاى ماه رجب بود که کاروانى مجلل از مدینه بیرون رفت; در حالى که دو بانوى «حیا» و عفت را جوانان بنى‏ هاشم و در راس همه سید جوانان اهل بهشت احاطه نموده بودند . در قطعه‏اى تاریخى، راوى چنین نقل مى‏کند:

«چهل محمل را دیدم که با پارچه‏ هاى حریر [ابریشم] و دیباج زینت‏ شده بودند . در این وقت امام حسین علیه السلام دستور داد بنى هاشم زنهاى محرم خود را سوار بر محملها نمایند، پس در این حال من نظاره مى‏ کردم که ناگهان جوانى از منزل حسین علیه السلام بیرون آمد در حالى که قامت‏ بلندى داشت و بر گونه او علامتى بود و صورتش مانند ماه مى‏ درخشید و مى‏فرمود: بنى ‏هاشم کنار روید و آن‏گاه دو زن از خانه حسین علیه السلام خارج شدند، در حالى که دامانشان بر اثر حیاى از مردم به زمین کشیده مى‏ شد و دور آن دو را کنیزانشان احاطه نموده بودند . پس آن جوان به سوى یکى از محملها پیش رفت و زانوى خود را تکیه قرار داد و بازوى آنها را گرفت و بر محمل سوار نمود .

سخن به نام و یاد زینب، ناخدای عفت و پاکدامنی است اما اول باید دانست که عفت چیست و عفیف که؟

امیر مومنان على علیه‌السلام فرمود: «من کساه الحیاء ثوبه؛ لم یر النّاس عیبه؛ آن کس که با لباس حیاء خود را بپوشاند کسى عیب او را نبیند.»(1)

و آن حضرت فرمود: «مَن لاحَیاءَ لَهُ لاخَیر فِیهِ کسى که حیا ندارد، خیرى در او نخواهد بود.»(2)

پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله فرمود: «الحَیاءَ عَشرَةُ اَجزاءٍ فَتِسعَة فِى النِّساءِ وَ واحِدٌ فى الرِّجالِ؛ حیاء ده جزء دارد، نه سهم آن در زن‏ها است، و یک سهم آن در مردان.»(3)

و بانوى حیا، زینب کبرى علیهاالسلام تمامى آن را در کنار پرورش پدر و مادر دارا مى‏باشد.

نمونه ‏هایى از حیاى زینب علیهاالسلام

1. فرزند بیت حیا و عفّت:

تأثیر وراثت و خانواده در رفتار و کردار انسان تردید پذیر نیست. امروزه به روشنى ثابت شده است که بخشى از صفات، خوب و بد، از راه وراثت، از نسلى به نسلى منتقل مى‏شوند و به همین جهت خانواده هایى که پیامبران در آن متولّد شدند، عموماً پاک و اصیل بودند به همین جهت در منابع اسلامى نیز از ازدواج با زنان زیبایى که در خانواده‏هاى ناپاک و عارى از حیا به بار آمده‏اند نهى شده است. در کنار وراثت، تربیت مطرح است، زیرا بخشى از فضایل و کمالات با تربیت صحیح به فرزندان منتقل مى‏شود.