رسول خدا (صلى الله علیه وآله وسلم) در گفتار حکیمانه‎اى استغفار را اسلحه گنهکار، براى دفاع از خود در برابر دشمن ( انجام گناه، بازگشت به گناه بعد از توبه، عقوبت گناه و شیطان ) شمرده اند :

سِلاحُ الْمُذِنْبِ ، اَلإِسْتِغْفارُ .

 اسلحه گنهکار ، طلب آمرش از خداوند است .

مستدرک الوسائل ، ج 12 ، ص 122 .

عارفی که 30 سال مرتب ذکر می گفت: استغفر الله.
مریدی به او گفت: چرا این همه استغفار می کنی، ما که از تو گناهی ندیدیم.
جواب داد: سی سال استغفار من به خاطر یک الحمد لله نابجاست!
روزی خبر آوردند بازار بصره آتش گرفته، پرسیدم: حجره من چه؟
گفتند: مال شما نسوخته...
گفتم: الحمدلله...
معنیش این بود که مال من نسوزد مال مردم به درک!
آن الحمدلله ازسر خودخواهی بود نه خداخواهی.

هر دردی دوایی دارد و به فرموده حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام دوا و درمان گناه استغفار است، و هرکس که موفق به استغفار گردد یقینا موفق به درمان گناه و آمرزش شده است.

رسول الله (صلى الله علیه و آله) می فرمایند:

أکثِرُوا مِن الاستِغفارِ؛ فإنّ اللّه َ عَزَّوجلَ لم یُعَلِّمْکُمُ الاستِغفارَ إلّا وهُو یُریدُ أن یَغفِرَ لَکُم.

شخصى خدمت حضرت امیرالمؤمنین على (علیه السلام ) رسید و عرض کرد: نمی دانم چرا گره به کارم افتاده و از نظر رزق و روزی در مضیقه به سر می برم!؟؟

حضرت پرسیدند: گویا با قلم گره خورده چیزى مى نویسى ؟ (بسته شده به جایی مثل خودکارهای موجود در بانکها)

او عرض کرد: نه .

امام صادق (علیه السلام):

«ثَلاثُ دعوات لا یحجُبنَ عَنِ اللهِ تَعالی: دُعاءُ الوالِدِ لِوَلَدِه إِذا بَرَّهُ و دعوتُهُ علیهِ إذا عَقَّهُ ، و دعاءُ المظلومِ علی ظالِمه و دعاؤُهُ لمن اِنتَصَر لهُ مِنهُ ، و رجلٌ مؤمنٌ دَعا لِاخٍ لَه مؤمنٌ واساهُ فینا ، و دعاؤُه علیه إذا لم یُواسهُ مع القدرةُ علیه ، و اِضطرارُ أخیه إلیه ؛

سه دعاست که از پروردگار در حجاب نمی‌ماند و قطعاً مستجاب می‌گردد:

پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: طَهِّروا هذِهِ الأَجسادَ طَهَّرَکُمُ اللّهُ، فَإِنَّهُ لَیسَ عَبدٌ یَبیتُ طاهِرا إلّا باتَ مَعَهُ مَلَکٌ فی شِعارِهِ‏ ، لا یَنقَلِبُ ساعَةً مِنَ اللَّیلِ إلّا قالَ: اللّهُمَّ اغفِر لِعَبدِکَ، فَإِنَّهُ باتَ طاهِرا.

این بدن‏ها را پاک گردانید (انجام غسل های واجب و زدودن نجاسات از بدن)، خدا، شما را پاک مى‏گرداند؛ زیرا هیچ بنده‏اى نیست که شب را پاک به سر ببرد، مگر آن که فرشته‏اى در زیر پوشش با او باشد و هر ساعتى از شب، غلتى بخورد، آن فرشته مى‏گوید: «بار خدایا! بنده‏ات را بیامرز؛ زیرا او امشب، در پاکى به سر مى‏برد».

کنزالعمال 26003

 پیامبر خدا صلى الله علیه و آله:

مَن قَلَّمَ أظافیرَهُ یَومَ الجُمُعَةِ، وأخَذَ مِن شارِبِهِ، وَاستاکَ، وأفرَغَ عَلى رَأسِهِ مِنَ الماءِ حینَ یَروحُ إلَى‏ الجُمُعَةِ، شَیَّعَهُ سَبعونَ ألفَ مَلَکٍ، کُلُّهُم یَستَغفِرونَ لَهُ، ویَشفَعونَ لَهُ.

کسى که در روز جمعه ناخن‏هایش را بگیرد، سبیلش را کوتاه کند، مسواک بزند، و زمانى که به نماز جمعه مى‏رود، آب بر سرش بریزد (یعنی غسل کند)، هفتاد هزار فرشته، او را بدرقه مى‏کنند و همگى برایش آمرزش مى‏طلبند و شفاعت مى‏کنند.

جامع الأخبار: ص 334 ح 939 عن أنس، بحار الأنوار: ج 76 ص 124 ح 13.

پیامبر خدا صلى الله علیه و آله:

مَن أکَلَ الحَلالَ، قامَ عَلى رَأسِهِ مَلَکٌ یَستَغفِرُ لَهُ حَتّى یَفرُغَ مِن أکلِهِ.

هر کس از حلال بخورد، فرشته‏اى بالاى سر او مى‏ایستد و برایش آمرزش مى‏خواهد تا آن گاه که از خوردن، دست کشد.

مکارم الأخلاق: ج 1 ص 320 ح 1028.

توصیه امام هادی علیه السلام برای رسیدن به حاجات 

امام علی النقى علیه السلام:

مَن کانَت لَهُ اِلَی اللهِ حاجَةٌ فَلیَزُر قَبرَ جَدِّیَ الرِّضا(علیه السلام) بِطوُسٍ وَهُوَ عَلی غُسلٍ وَلیُصَلِّ عِندَ رَأسِهِ رَکعَتَینِ وَلیَسئَلِ اللهَ حاجَتَهُ فی قُنوُتِهِ فَاِنَّهُ یَستَجیبُ لَهُ ما لَم یَسئَل مَأثَماً أو قَطیعَةَ رَحِمٍ.

کسی که از خدا حاجتی را می خواهد؛ قبر جدم حضرت رضا(علیه السلام) را در طوس با غسل، زیارت کند و دو رکعت نماز بالای سرش بخواند و در قنوت نماز، حاجت خویش را طلب نماید در این صورت حوائج وی مستجاب می شود، مگر آن که طلب انجام گناه و یا قطع رحم را کند.

[وسائل الشیعه، ج14، ص 569]

یکی از موانع پذیرش توبه و استغفار در مورد بعضی از گناهان این است که گناهی که از آن استغفار می کند، حق الناس باشد. مثل این که به کسی بدهکار باشد یا شخص دیگری را مورد ضرب و شتم قرار داده باشد یا غیبت را کرده باشد با به شخصی تهمت زده باشد.