گناه شناسی

بزرگترین گناهان از نظر حضرت امیرالمؤمنین کدامند؟

مال یتیم خوردن بزرگتر است یا نماز نخواندن؟؟

امام جعفر صادق علیه السلام :

«گناهان کبیره در کتاب على علیه السلام هفت است:

کافر شدن به خدا، و قتل نفس و عقوق پدر و مادر، و خوردن ربا بعد از بیّنه، و خوردن مال یتیم از روى ستم، و گریختن از میان مجاهدین، و تعرب بعد از هجرت». راوى مى‏گوید که: عرض کردم:

اینها از همه گناهان، بزرگ‏تر است؟ فرمود: «آرى». عرض کردم که: خوردن یک درهم از مال یتیم از روى ستم، بزرگ‏تر و گناهش بیشتر است یا نماز نخواندن؟ فرمود: «نماز نخواندن».

عرض کردم که: ترک نماز را از جمله گناهان کبیره نشمردى؟ فرمود که: «نخستین چیزى که به تو گفتم، چه چیز بود؟» راوى مى‏گوید که: عرض کردم: کافر شدن به خدا. فرمود:

«تارک‏ الصّلوة، کافر است».
تحفة الأولیاء (ترجمه أصول کافى)، ج‏3، ص: 669

در ادامه داستان  جوان مسلمانی را خواهید خواند که بخاطر عشق و علاقه به دختری مسیحی مرتد شده و مسیحی می شود. اما بعد از فروکش کردن شعله های عشق پشیمان شده و به برکت گریه بر اباعبدالله الحسین (علیه السلام) همسرش هم مسلمان می شود و...

و همچنین خواهید خواند عاقبت بد جنازه مرد رباخوار را...

مرحوم حاج میرزا حسین نوری از حاج میرزا خلیل طهرانی از یکی از شاگردان مرحوم آیت الله وحید بهبهانی چنین نقل می‏کند:

روزی در صحن شریف حضرت اباعبدالله الحسین (علیه السلام) پای درس مرحوم آیت الله بهبهانی نشسته بودیم، ناگاه مرد زائر غریبی که لباس اهل آذربایجان را به تن داشت، سراغ آیت الله بهبهانی آمد و سلام کرد و دست ایشان را بوسید و سپس کیسه‏ای که در آن مقدار زیادی از زیور آلات زنانه بود به ایشان داد و گفت: به هر صورت که می‏دانید، مصرف نمایید
آیت الله وحید بهبهانی از ایشان سؤال کردند: این‏ها چیست و کجا بوده؟ آن مرد حکایت عجیبی را درباره این جواهرات برای ایشان نقل کرد آن حکایت چنین است:
من اهل شیروان (یا دربند یا، جایی نزدیک آنجا) هستم چندین سال پیش برای تجارت به بعضی از بلاد روسیه (روسیه قدیم) سفر کردم مال زیادی هم داشتم روزی به دختری زیبا برخورد کردم که دلم را برد و به خاطر او آرامشم را از دست دادم، کم کم اختیار از دستم خارج شد به سراغ خانواده آن دختر رفتم. خانواده او از سرشناسان و اشراف نصاری بودند اما، به هر حال از دختر آنها خواستگاری کردم، جواب آنها این بود که از نظر ما، تو عیبی نداری جز آنکه هم مذهب ما نیستی، اگر حاضر باشی مسیحی شوی دخترمان را به عقد تو در خواهیم آورد. ناراحت و غمزده از منزل آنها بیرون آمدم، چون برای من شرطی گذاشته بودند که نمی‏توانستم به آن عمل کنم.
هر چه می‏گذشت، عشق و محبت من به آن دختر بیشتر می‏شد به گونه‏ای که از کار و زندگی باز مانده بودم، چون دیدم کارم به آشفتگی کشیده شده و راهی جز بهم ریختگی زندگی و هلاکت ندارم، راه دو روئی و نفاق و اظهار شرک را در پیش گرفتم، تصمیم گرفتم این کار زشت را انجام دهم. به سراغ آنها رفتم و به ظاهر از اسلام اظهار برائت کردم و رسماً، مسیحی شدم آنها هم دختر خود را به عقد من در آوردند.
مدتی گذشت آتش محبت و عشق من فرو کش کرد و بر کار مذموم خود که می‏دانستم سرانجامی جز آتش جهنم ندارد، سخت پشیمان شدم دائماً خود را بر این کار ملامت می‏کردم و در اندیشه عالم پس از مرگ بودم، نه راهی برای بازگشت به وطن خود داشتم و نه اقامت در آنجا و عمل به آئین مسیحیت برایم آسان بود تکالیف دینی اسلام را کنار گذاشته‏ام بودم دائماً مصائب آن حضرت را بیاد می‏آوردم و گریه می‏کردم همسرم خیلی شگفت زده بود، چون علت گریه‏ های مرا نمی‏دانست، از علت این گریه‏ ها می‏پرسید اما، نمی‏توانستم به او جوابی بدهم‏
سرانجام روزی با توکل به خدا، تصمیم گرفتم حقیقت را برای او بیان کنم به او گفتم: من به مذهبم اسلام، همچنان پای بندم و تنها برای وصال تو، تظاهر به نصرانیت کردم و علت گریه ‏هایم را به او گفتم: وقتی همسرم نام امام حسین (علیه السلام) را شنید بر قلب او نورانیتی ظاهر شد، گویا نام شریف امام حسین (علیه السلام) شیاطین را سوزاند او بلافاصله، اسلام را پذیرفت و مسلمان شد و در گریه بر امام حسین (علیه السلام) با من همراهی می‏کرد و سیرت او هم مانند صورتش، دل آرا و باطنش مثل ظاهرش پاک گردید
روزی به او گفتم: بیا و وسائلمان را جمع کنیم و مخفیانه به کربلا برویم تا به آسانی بتوانیم به تکالیف دینی خود (اسلام) عمل کنیم و در آنجا ساکن شویم او پیشنهاد مرا پسندید، قرار شد به کربلا بیائیم، با هم به کربلا آمدیم و مجاور حرم شریف اباعبدالله (علیه السلام) شدیم اما چیزی نگذشت که همسرم به بیماری شدیدی مبتلا شد و از دنیا رفت، خانواده از مرگ فرزندشان آگاه شدند و آمدند او را بردند و به شیوه نصاری تجهیز و او را طبق آئین خود با همه زیور آلاتش در قبرستان نصاری دفن کردند.
غم فراق او خیلی مرا افسرده کرده بود تمام وجودم از غم او آغشته بود، تصمیم گرفتم جنازه او را از قبر در آورم در پاک‏ترین شهر مسلمانان دفن کنم، نیمه‏ های شب به قبرستان نصاری رفتم قبر همسرم را شکافتم اما در قبر او مردی ریش تراشیده و با شاربهای بلند دیدم خیلی برایم عجیب بود، این کیست که در قبر همسرم دفن شده؟! در فکر بودم که بدن همسرم چه شده است؟ در همان حال خواب بر چشمانم غلبه کرد در عالم رویا به من گفتند: دل پاک دار و ناراحت مباش فرشتگان خدا جسد همسرت را به کربلا بردند و در صحن شریف اباعبدالله (علیه السلام) پائین پا، نزدیک مناره بلند سبز رنگ، دفن کردند فرشتگان، زحمت انتقال جنازه او را از تو برداشتند.
خوشحال و شادمان از خواب بیدار شدم و فوراً تصمیم گرفتم به کربلا برگردم خدای متعال به من توفیق عنایت فرمود که بار دیگر به زیارت اباعبدالله الحسین (علیه السلام) بیایم محل قبر را در صحن مطهر پیدا کردم و سراغ مسئولین صحن مبارک رفتم و پرسیدم چه کسی اینجا دفن شده است؟ گفتند: یکی از مأموران مالیات حکومت را در اینجا دفن کرده‏اند خواب خود را برای آنها گفتم آنها قبر را شکافتند داخل قبر شدم و همانطور که در خواب به من گفته بودند جنازه همسرم را در آنجا دیدم، زیور آلات او را از او جدا کردم و این همان زیور آلات است که به شما می‏دهم‏
آیت الله وحید بهبهانی زیور آلات را قبول کردند و آن‏ها را صرف فقرای آن بلاد نمودند.

عبرت‏ها

از بعضی از روایات چنین بر می‏ آید که یکی از نشانه‏ های مؤمنین است که با شنیدن نام امام حسین (علیه السلام) گریان می‏شوند. این ویژگی در این بانوی نصرانی در این جریان نمایان شد آیا اگر این گونه روایات را در کنار این جریان بگذاریم، نمی‏توانیم نتیجه بگیریم که همه زمینه ‏های یک ایمان قوی در درون این بانو، فراهم بوده اما چون سنت الهی این است که بدون ایمان رسمی به دین اسلام کسی به نجات نرسد حکمت الهی اقتضاء کرده که زمینه ایمان رسمی نیز برای او فراهم شود و از دنیا برود اما، نباید احتمال زمینه ‏های برعکس آن را در خود جدی بگیریم، بی‏ گمان، اگر کسی، به نام، مسلمان و شیعه باشد اما صفات درون او زمینه‏ های کفر باشند حکمت خدا اقتضاء دارد که زمینه ‏های کفر رسمی را نیز برای او فراهم کند ترس از سوء عاقبت چیزی جز جدی گرفتن این احتمالات خطرناک نیست.

منبع:

کتاب اسرار حسن عاقبت و سوء عاقبت (جلد دوم)/ میرزا حسن ابوترابی‏

1. خمس در منفعت کسب، معدن، گنج و ... «واجب»[1]

2. پرداختن خمس مازاد مخارج سالانه خود و عیالات خود، از درآمد کارهای تجارتی، صنعتی یا کسب‌های دیگر «واجب»[2]

3. پرداختن خمس مازاد بر مخارج سالانه اگر به واسطه قناعت کردن زیاد آمده باشد «واجب»[3]

4. نپرداختن خمس ولو مقدار جزئی و کم باشد، از مصادیق ظلم بر حضرت محمد ـ صلّی الله علیه و آله ـ و فرزندان آن حضرت و غصب حق آنهاست و از معاصی کبیره است «حرام»[4]

5. حلال شمردن نپرداختن خمس، ولو مقدار کم و جزئی باشد، در صورت توجه به اینکه خمس از ضروریات دین است و در صورت توجه به اینکه انکار ضروری دین به انکار رسالت برمی‌گردد کفر است «حرام»

(کفر از بالاترین حرامهاست و چنین کسی محکوم به کفر است)[5]

6. ربا «حرام»[6]

7. کسب کردن برای بدهکاری که نمی‌تواند بدهکاری خود را بدهد، برای پرداخت بدهی. الف: اگر کاسب است «واجب» ب: اگر کاسب نیست، ولی می‌تواند کسب کند «احتیاط واجب»[7]

8. یاد گرفتن احکام تجارت و سایر انواع کسب‌ها و مسائل مربوط به آنها برای کسانی که به آن می‌پردازند «واجب» (برای تشخیص معاملات صحیح از فاسد و سالم ماندن از ربا)[8]

9. زکات در 9 چیز (گندم، جو، خرما، کشمش، طلا، نقره، شتر، گاو، گوسفند) «واجب»[9]

10. کم فروشی «حرام»[10]

11. غِش (تقلب) در معامله

(مانند مخلوط کردن آب با شیر و مخلوط کردن روغن نباتی با روغن حیوانی و مانند آن، بدون اعلام) «حرام»[11]

12. خرید و فروش تریاک «حرام»[12]

13. غصب مال یا حق دیگران «حرام»[13]

14. حبس حقوق دیگران بدون عذر «حرام»[14]

15. اسراف «حرام»[15]

16. اخذ اجرت برای کاری که برای او واجب عینی است «حرام»[16]

17. کم کاری برای کسانی که در مقابل کار اجرت می‌گیرند (مانند: کارمندان، کارگران و ...) «حرام»[17]

18. پرداخت بدهی به هنگام سر رسید و مطالبه بستانکار «واجب»[18]

19. تأخیر در پرداخت بدهی در صورت قدرت بر پرداخت آن «حرام».

20. نیت پرداخت بدهی در صورت قدرت برای کسی که فعلاً قدرت ندارد «واجب»

21. مطالبه بدهی از بدهکار تنگدست که در صورت پرداخت به عسرت و سختی می‌افتد «حرام»

22. مهلت دادت بدهکار تا هنگامی که دستش باز شود «واجب»

فایل صوتی سخنرانی از حجت الاسلام والمسلمین عالی در حرم مطهر امام رضا علیه السلام پیرامون عواقب ربا خواری با ذکر یک داستان کوتاه در این موضوع

دریافت
حجم: 3.94 مگابایت

حضرت رسول صلى الله علیه و آله فرمود:

ثُمَّ مَضَیْتُ فَإِذَا أَنَا بِأَقْوَامٍ یُرِیدُ أَحَدُهُمْ أَنْ یَقُومَ فَلَا یَقْدِرُ مِنْ عِظَمِ بَطْنِهِ فَقُلْتُ مَنْ هَؤُلَاءِ یَا جَبْرَئِیلُ قَالَ فَهُمُ  الَّذِینَ یَأْکُلُونَ الرِّبا لا یَقُومُونَ إِلَّا کَما یَقُومُ الَّذِی یَتَخَبَّطُهُ الشَّیْطانُ مِنَ الْمَسِّ وَ إِنَّهُمْ لَبِسَبِیلِ آلِ فِرْعَوْنَ یُعْرَضُونَ عَلَى النَّارِ غُدُوًّا وَ عَشِیًّا یَقُولُونَ رَبَّنَا مَتَى تَقُومُ السَّاعَةُ؟؟

شبى که مرا به معراج بردند... بر عده اى گذشتم که شکمهایشان به قدرى بزرگ بود که نمى توانستند از جاى خود برخیزند! از جبرئیل پرسیدم : اینان کیانند؟
گفت : اینها ربا خواران امت تو هستند که هرگاه عزم بر خواستن مى کنند، شیطان مزاحم آنها مى شود و همواره آنان را مى آزارد. سرنوشت اینان ، همچون سرنوشت آل فرعون است که شب و روز بر آتش عرضه مى شوند و آتش را بر آنان مى نمایانند و دائما فریادشان بلند است و مى گویند: قیامت کى برپا مى شود؟

بحار، ج 6، ص 240

پیامبر خدا صلى الله علیه و آله :

إیّاکُم و الذُّنوبَ التی لا تُغفَرُ : ... و أکْلَ الرِّبا فإنّ آکِلَ الرِّبا لا یَقومُ إلاّ کما یَقومُ الذی یَتَخَبَّطُهُ الشیطانُ مِنَ المَسِّ .

 از گناهانى که آمرزیده نمى شود بپرهیزید ؛ ... و [دیگرى ]ربا خوارى ؛ زیرا ربا خوار در روز قیامت از قبر برنمى خیزد مگر همچون کسى که بر اثر تماس با شیطان دیوانه شده است .

کنز العمّال: 43770.

پیامبر خدا صلى الله علیه و آله :

فإنّ آکِلَ الرِّبا لا یَقومُ إلاّ کما یَقومُ الذی یَتَخَبَّطُهُ الشیطانُ مِنَ المَسِّ .

ربا خوار در روز قیامت از قبر برنمى خیزد مگر همچون کسى که بر اثر تماس با شیطان دیوانه شده است .

کنز العمّال: 43770.

پرسش1:

اگر کسی از کسی نزول گرفته باشد و میخواهد توبه کند چگونه میتواند نزول را از زندگی اش پاک کند؟

پاسخ: 

با سلام و سپاس از حسن اعتمادتان به گناه شناسی
کسی که پولش را قرض داده و زیادتر از پولش پس گرفته گناه بزرگی مرتکب شده و واجب است توبه کند و از خدای مهربان طلب بخشش کند و اگر وقعا توبه کند و تصمیم بگیرد که دیگر تکرار نکند انشاء الله خداوند توبه اش را قبول خواهد کرد.
رباخوار علاوه بر توبه مقداری را که ربا گرفته یعنی اضافه ای را که بابت ربا گرفته باید به صاحب پول برگرداند.[1]

پرسش2:

چون گرفتار نزول می باشم و طبق نص قرآن کریم اعلام جنگ با خدا نموده ام آیا نماز و روزه اینجانب صحیح می باشد و اگر صحیح است قول خداوند نسبت به اعلام جنگ چه مفهومی دارد.