گناه شناسی

امام صادق علیه‌السلام: النظرهُ سهمٌ مِن سِهام إبلیس مسمومٌ، مَن ترکها لِلّه عزّوجلّ لا لِغیره أعقبه الله أمناً و إیماناً یجدُ طَعْمَه.

نگاه به (نامحرم) یکی از تیرهای زهرآلود شیطان است، هرکس به خاطر خدای بزرگ و بلندمرتبه، نه به خاطر غیر او، آن را ترک نماید در پی آن خداوند آرامش و ایمانی به او ارزانی فرماید که طعم آن را بیابد.[۱]

امام صادق علیه‌السلام: من نظر إلی امرأهٍ فَرفَعَ بصرَه إلی السماء أو غمّضَ بصرَه لَم یرتَدَّ إلیه بصرُه حتی یزوِّجَه الله عزّوجلّ مِنَ الحُور العین.

کسی که نگاهش به زنی (نامحرم) بیفتد و فوراً چشم خود را به‌طرف آسمان کند یا آن را فروببندد، چشم خود را برهم نمی‌زند مگر این‌که خدای بزرگ و بلندمرتبه از حوریان بهشتی به ازدواج او درآورد.[۲]

حضرت امیرالمؤمنین علیه‌السلام: مَن غَضَّ طَرفَه أراح قلبَه.

هرکس (در برابر گناه) چشم خود را فروبندد، دلش را آسوده گرداند.[۳]

امام صادق علیه‌السلام: کلُّ عینٍ باکیهٌ یوم القیامه الاّ ثلاثه: عینٌ غُضَّت عن المحارم الله و ….

هر چشمی روز قیامت گریان است مگر سه چشم: چشمی که از (دیدن) آنچه خدا حرام کرده است بر هم نهاده شده و ….[۴]

حضرت امیرالمؤمنین علیه‌السلام: من غَضَّ طرفه قلَّ أَسَفهُ و أمِنَ تلفهُ.

هر کس (از گناه) چشم فروبندد اندوهش کمتر شده و از نابودی در امان ماند.[۵]

[۱]. وسائل الشیعه، ج ۱۴، ص ۱۳۹

[۲]. بحارالانوار، ج ۱۰۴، ص ۳۷

[۳]. غررالحکم، ص ۳۵۴

[۴]. اصول کافی، ج ۲، ص ۴۸۲

[۵]. غررالحکم، ص ۳۵۴

لینک کوتاه مطلب : https://nidamat.com/?p=30478

امام باقر علیه السلام :

و َاللّه‏ِ لَحَدیثٌ تُصیبُهُ مِن صادِقٍ فى حَلالٍ و َحَرامٍ خَیرٌ لَکَ مِمّا طَلَعَت عَلَیهِ الشَّمسُ حَتّى تَغرُبَ؛
به خدا قسم اگر از شخصى راستگو حدیثى درباره حلال و حرام بشنوى، از آنچه که آفتاب بر آن طلوع و غروب مى ‏کند براى تو بهتر است.

محاسن ص227، ح 157 - کافی(ط-الاسلامیه) مقدمه ص 7

امام صادق(علیه السلام):

ما یمنع الرجل منکم ان یبر والدیه حیین او میتین، یصلی عنهما و یتصدق عنهما و یحج عنهما و له مثل ذلک، فیزیده الله(عز و جل) ببره و صلاته خیراً کثیراً.

چه چیز مانع شخص می شود وقتی که پدر و مادرش زنده یا مرده اند به آنها نیکی کند، باین صورت که به نیت آنها نماز بخواند، صدقه بدهد، حج بجا بیاورد و روزه بگیرد، زیرا اگر چنین کند ثواب آنها به پدر و مادر می رسد و به خود شخص هم همانقدر ثواب داده می شود، به علاوه خداوند متعال به واسطه کارهای نیک و نماز او خیر زیادی به او عطا می کند.

بحار الانوار، ج 74، ص 46.

پیامبر خدا صلى‏ الله ‏علیه و ‏آله و سلّم :

لا یَقْدِرُ رَجُلٌ على حَرامٍ ثُمَّ یَدَعُهُ ، لَیس بهِ إلاّ مَخافَةُ اللّه ، إلاّ أبْدَلَهُ اللّه‏ُ فی عاجِلِ الدُّنیا قَبْلَ الآخِرَةِ ما هُو خَیرٌ لَهُ مِن ذلکَ .

هر مردى بتواند کار حرامى انجام دهد و آن را فقط به خاطر ترس از خدا فرو گذارد خداوند ، پیش از آخرت ، در همین دنیا بهتر از آن را به وى عوض دهد . (کنز العمّال : 43113 منتخب میزان الحکمة : 144)

به عنوان مثال پیامبر اسلام ـ صلی الله علیه و آله و سلم درباره نگاه حرام  فرمودند:

اَلنَّظَرُ سَهْمٌ مَسموُمٌ مِنْ سِهامِ اِبْلیسَ‌ فَمَنْ تَرَکَها خَوْفاً مِنَ اللهِ اَعطاهُ اللهُ ایماناً یَجِد حَلاوَتَهُ فی قَلْبِهِِ

نگاه (به نامحرم) تیر زهرآلودی از تیرهای شیطان است و هر کس آن را از ترس خدا ترک کند، خداوند چنان ایمانی به او عطا کند که شیرینی اش را در دل خویش احساس کند. ( بحارالانوار، ج 101، ص 38.)

آری مزد حفظ چشم از نگاه حرام در دنیا چشیدن شیرینی ایمان است چیزی که صاحبانش آنرا با دنیا و هر آنچه که درآن است عوض نخواهند کرد.

حضرت امیرالمؤمنین علی ‏علیه ‏السلام:

مَنْ کانَ لَهُ مالٌ فَلْیَصِلْ بِهِ الْقَرابَةَ وَلْیُحْسِنِ الضِّیافَةَ وَلْیَفُکَّ بِهِ الْعانى وَالْأسیرَ، فَإنَّ الْفَوْزَ بِهذِهِ الخِصالِ مَکارِمُ الدُّنْیا وَشَرَفُ الآخِرَةِ.

کسى که مال و ثروتى دارد، با آن به خویشاوندانش نیکى کند و خوب مهمانى کند و بوسیله آن، گرفتار و اسیرى را آزاد سازد، همانا رسیدن به این ویژگی‎ها، بزرگواری‎هاى دنیا و شرافت آخرت است.

مستدرک نهج البلاغه، ص 174.

تا توانى به جهان خدمت محتاجان کن

به دمى، یا دِرمى، یا قلمى یا قدمى

سؤال: چگونه مى‏توانیم حقایق را آن گونه که هست، ببینیم؟

پاسخ: قرآن مى‏فرماید: «اتَّقُوا اللهَ وَ یُعَلِّمُکُمُ الله» (بقره/ 282)

از خداوند پروا کنید تا خداوند، حقیقت را به شما بیاموزد.

تقوى به معناى دورى از انواع بدى‏ها و زشتى‏هاست.

آرى، افراد آلوده از درک بسیارى حقایق محرومند.

کسى که تعصّب قومى، حزبى، نژادى و ... دارد، حق را آنگونه که هست نمى‏فهمد، مثل کسیکه عینک سرخ گذاشته و همه چیز را سرخ مى‏بیند و شلغم را لبو مى‏پندارد

و اگر عینک سبز بگذارد، کاه را علف مى‏بیند.

اگر آیینه را صیقل دهیم، عکس را درست نشان مى‏دهد.

آئینه دل نیز باید صیقلى باشد تا معارف را درک کند.

دل‏هاى کینه دار مثل ظرف‏هاى آلوده است که اگر آب تمیز هم در آن ریخته شود، آلوده مى‏شود.

گناه غبارى است که نمى‏گذارد انسان واقع بین باشد.

پرسش هاى مهم، پاسخ هاى کوتاه(تمثیلات)، ص: 22

حضرت امام صادق (علیه السلام):

اِذا اَرادَ اللُه بِعَبْدٍ خَیْراً زَهَّدَهُ فِی الدُّنْیا وَ فَقَّهَهُ فِی الدّینِ وَ بَصَّرَهُ عُیُوبَها وَ مَنْ اُوتِیَهُنَّ فَقَدْ اُوتِیَ خَیْرَ الدُّنْیا وَ الاخِرَةِ[1]
آنگاه که خداوند به بنده­ای اراده خیر بکند، او را از دلبستگی و وابستگی به دنیا نجات می دهد و به معارف دینی آشنا و عالم می گرداند و به عیوب دنیا آشنا و بینا می کند. هرکس که خداوند این سه خصلت را به او داده است، تمام خیر دنیا و آخرت را به او عطا کرده است.
شرح: اراده خیرالهی نسبت به بنده این است که به وسیله امدادهای غیبیِ خود، او را کمک و یاری می کند و نمی گذارد که او دلبستگی و تعلق شدید به دنیا پیدا کند. زهد، به معنای عدم دلبستگی و تعلّق به دنیا می باشد که امر درونی و قلبی است و این در صورتی حاصل می شود که انسان بخواهد و کمک الهی شامل او گردد. والا انسان به تنهایی و بدون امداد الهی نمی تواند زهد به معنای واقعی را برای خود کسب کند. انسان زاهد این طور نیست که چیزی در دنیا ندارد و یا کسی را دوست ندارد. بلکه دوستی او برای خداوند است و اگر مال و مقامی دارد به آنها وابسته نبوده و بلکه بی­‌رغبت می‌باشد. آنها را برای خدا می خواهد و در راه خدا هم مصرف می‌کند.

رسول اکرم صلى ‏الله ‏علیه ‏و ‏آله :

مَنْ کَظَمَ غَیْظا وَهُوَ قادِرٌ عَلى اَنْ یُنْفِذَهُ مَلأََهُ اللّه‏ُ أَمْنا وَایمانا؛

هر کس در حالى که مى‏‎تواند خشم خود را عملى کند، آن را فرو برد، خداوند او را سرشار از آرامش و ایمان مى‏‎کند.

نهج الفصاحه، ح ۲۷۷۸.

ﯾﻮﻧﺲ اﺑﻦ ﯾﻌﻘﻮب از اﻣﺎم ﺻﺎدق ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم ﻧﻘﻞ ﮐﺮدﻩاﺳﺖ: درﺧﺼﻮص ﻣﻮﻣﻨﺎن، ﻫﺮ ﺑﺪﻧﯽ ﮐﻪ ﭼﻬﻞروز آﺳﯿﺒﯽ ﺑﻪ آن وارد ﻧﺸﻮد، ﻣﻠﻌﻮن اﺳﺖ و دور از رﺣﻤﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ.
ﮔﻔﺘﻢ: واﻗﻌﺎ ﻣﻠﻌﻮن اﺳﺖ؟ ﻓﺮﻣﻮدند: ﺑﻠﻪ. ﮔﻔﺘﻢ: واﻗﻌﺎ؟ ﺑﺎز ﻓﺮﻣﻮدند: ﺑﻠﻪ.
ﭘﺲ ﭼﻮن اﻣﺎم ﻋﻠﯿﻪ اﻟﺴﻼم ﺳﻨﮕﯿﻨﯽ ﻣﻄﻠﺐ ﺑﺮای ﻣﻦ را ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﮐﺮدند، ﻓﺮﻣﻮدند: ای ﯾﻮﻧﺲ! از ﺟﻤﻠﻪی ﺑﻼ و آﺳﯿﺐ ﺑﻪ ﺑﺪن ﻫﻤﯿﻦ ﺧﺮاش ﭘﻮﺳﺖ و ﺿﺮﺑﻪ ﺧﻮردن و ﻟﻐﺰﯾﺪن و ﯾﮏ ﺳﺨﺘﯽ و ﺧﻄﺎ ﮐﺮدن و ﭘﺎرﻩ ﺷﺪن ﺑﻨﺪ ﮐﻔﺶ و ﭼﺸﻢ درد و ﻣﺎﻧﻨﺪ اﯾﻨﻬﺎ اﺳﺖ، ﻧﻪ ﻟﺰوﻣﺎ ﻣﺼﯿﺒﺖﻫﺎی ﺑﺰرگ.
ﻣﻮﻣﻦ ﻧﺰد ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺎﻓﻀﯿﻠﺖﺗﺮ و ﮔﺮاﻣﯽﺗﺮ از آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﮕﺬارد ﭼﻬﻞ روز ﺑﺮ او ﺑﮕﺬرد و ﮔﻨﺎﻫﺎن او را ﭘﺎک ﻧﻨﻤﺎﯾﺪ؛ وﻟﻮ ﺑﻪ ﯾﮏ ﻏﻢ ﭘﻨﻬﺎن در دلی ، ﮐﻪ او ﻧﻔﻬﻤﺪ اﯾﻦ ﻏﻢ از ﮐﺠﺎ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ.
ﺑﻪ ﺧﺪا ﻗﺴﻢ، وﻗﺘﯽ ﯾﮑﯽ از ﺷﻤﺎ ﺳﮑﻪﻫﺎی درﻫﻢ را در ﮐﻒ دﺳﺖ وزن ﻣﯽﮐﻨﺪ و ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻧﻘﺼﺎن آن ﺷﺪﻩ و ﻏﺼﻪدار ﻣﯽﺷﻮد، ﺳﭙﺲ دوﺑﺎرﻩ وزن ﻣﯽﮐﻨﺪ و ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ وزﻧﺶ درﺳﺖ ﺑﻮدﻩ، ﻫﻤﯿﻦ ﻏﺼﻪ ﮐﻮﺗﺎﻩ و ﮔﺬرا...ﻣﻮﺟﺐ آﻣﺮزش ﺑﺮﺧﯽ از ﮔﻨﺎﻫﺎن اوﺳﺖ.

متن عربی:

ُ مَلْعُونٌ مَلْعُونٌ‏ کُلُ‏ بَدَنٍ‏ لَا یُصَابُ‏ فِی‏ کُلِ‏ أَرْبَعِینَ‏ یَوْماً قُلْتُ مَلْعُونٌ قَالَ مَلْعُونٌ فَلَمَّا رَأَى عِظَمَ ذَلِکَ عَلَیَّ قَالَ لِی یَا یُونُسُ إِنَّ مِنَ الْبَلِیَّةِ الْخَدْشَةَ وَ اللَّطْمَةَ وَ الْعَثْرَةَ وَ النَّکْبَةَ وَ الْقَفْزَةَ وَ انْقِطَاعَ الشَّسْعِ وَ أَشْبَاهَ ذَلِکَ یَا یُونُسُ إِنَّ الْمُؤْمِنَ أَکْرَمُ عَلَى اللَّهِ تَعَالَى مِنْ أَنْ یَمُرَّ عَلَیْهِ أَرْبَعُونَ لَا یُمَحَّصُ فِیهَا مِنْ ذُنُوبِهِ وَ لَوْ بِغَمٍّ یُصِیبُهُ لَا یَدْرِی مَا وَجْهُهُ وَ اللَّهِ إِنَّ أَحَدَکُمْ لَیَضَعُ الدَّرَاهِمَ بَیْنَ یَدَیْهِ فَیَزِنُهَا فَیَجِدُهَا نَاقِصَةً فَیَغْتَمُّ بِذَلِکَ ثُمَّ یَزِنُهَا فَیَجِدُهَا سَوَاء

منبع: بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج‏73، ص: 354