گناه شناسی

سیصد و سیزده فدائی منجی انسانهایی هستند حلال زاده، با تربیتی درست، با ایمانی استوار چون کوه، دارای کسب حلال و گوش،چشم،زبان،شکم و دامن پاک

ارتباط بین عقل، عفت و قناعت

0 177

حضرت امیرالمؤمنین علیه‌السلام می‌فرمایند:

«إِنَّ أَصْلَ الْعَقْلِ الْعَفَافُ وَ ثَمَرَتَهُ الْبَرَاءَهُ مِنَ الْآثَامِ وَ أَصْلَ الْعَفَافِ الْقَنَاعَهُ وَ ثَمَرَتَهَا قِلَّهُ الْأَحْزَانِ؛ ریشه عقل، عفت است و میوه‌اش خودداری از گناه و ریشه عفت قناعت است و میوه‌اش کم شدن اندوه‌ها»[۱]

و نیز می‌فرمایند:

«مَنْ عَقَلَ عَفَ؛ کسی که عاقل باشد، پاک‌دامن می‌شود.»[۲]

و درجایی دیگر می‌فرمایند:

«یسْتَدَلُّ عَلَی عَقْلِ الرَّجُلِ بِالتَّحَلِّی بِالْعِفَّهِ وَ الْقَنَاعَه؛ نشان عقل انسان آراستگی به عفت و قناعت[۳] است[۴]

از سه حدیث شریف فوق می‌توان این‌طور نتیجه گرفت که سه فضیلت عقل، عفت و قناعت باهم مرتبط هستند و به تقویت یکدیگر می‌انجامند به این شکل که ریشه عقل عفت است و ریشه عفت قناعت، یعنی قناعت در اصل هم ریشه عفت است و هم ریشه عقل و این یعنی فضیلت قناعت کمک می‌کند که انسان عفیف باشد و فضیلت عفت کمک می‌کند که انسان عاقل باشد و عقل هم انسان را به‌سوی عفت و قناعت راهنمایی می‌کند.

به‌عنوان‌مثال کودکی که هنوز عقلش کامل نشده است، نمی‌تواند جلوی خواسته‌های خودش را بگیرد و هیچ محدودیتی برای امیال خود قائل نیست. هر چه که می‌بیند را می‌خواهد به دست بیاورد ولو با گریه و بی‌تابی و این یعنی هنوز عفت و قناعت ندارد. ولی همین کودک به‌مرور که بزرگ‌تر و عاقل‌تر می‌شود، هنگام محدودیت‌ها و موانع مختلف، از بسیاری از خواسته‌های خود صرف‌نظر می‌نماید و از آن چه که مناسب شأن خود نمی‌بیند، خودداری می‌ورزد.


[۱]. بحارالانوار ج ۷۵ ص ۷.

[۲]. غررالحکم و درر الکلم، ص: ۵۷۴.

[۳]. ویکی فقه: «قناعت، رضایت به کم و حسن تدبیر معاش است بدون دوست داشتن زیاده از حد زندگانی و اعتدال. قناعت از ماده قنع و به معنای اکتفا کردن به اندک و ضد اسراف‌کاری است. در اصطلاح شرعی: صفتی است که با تکرار و تمرین در انسان به‌صورت ملکه‌ای درمی‌آید که باعث خشنودی و راضی شدن به چیز کم و نگه‌داشتن نفس از زیاده‌خواهی می‌شد.»

[۴]. غررالحکم و درر الکلم، ص: ۷۹۹.

لینک کوتاه مطلب : https://nidamat.com/?p=30394

ای دل عبث مخور غم دنیا را

ای دل عبث مخور غم دنیا را     فکرت مکن نیامده فردا را

این دشت خوابگاه شهیدان است     فرصت شمار وقت تماشا را

از عمر رفته نیز شماری مکن     مشمار جدی عقرب و جزا را

آرامشی ببخش توانی گر     این دردمند خاطر شیدا را

ای دوست تا که دسترسی داری    حاجت برآر اهل تمنا را

زیرا که جستن دل مسکینان     شایان سعادتیست توانا را

مریم بسی به نام بود لیکن     رتبت یکی است مریم و عذرا را

خودرأی می نباش که خودرایی     راند از بهشت آدم و حوارا

پاکی گزین که راستی و پاکی     بر چرخ برافراشت مسیحا را

علم است میوه شاخه هستی را     فضل است پایه مقصد بالا را

نیکو نکوست غازه و گلگونه     نبود ضرور چهره زیبا را

ای نیک یا بدان منشین هرگز     خوش نیست وصله جامعه دیبا را

ای آنکه راستی به من آموزی     خود در ره کج از چه نهی پا را

خون یتیم در کشی و خواهی     باغ بهشت و سایه طوبی را

نیکی چه کرده‌ایم که تا روزی    نیکو دهند مزد عمل ما را

برداشتیم مهره رنگین را     بگذاشتیم لؤلؤ لالا را |

پروین اعتصامی
(دیوان، ص ۲۳)

لینک کوتاه مطلب : https://nidamat.com/?p=30376

نمونه‌هایی تاریخی از کسانی که به خاطر حرص به دنیا و ثروت عاقبت به شر شدند

بارها حرص به ثروت و علاقه به دنیا، برای افراد و امت‌ها، تجربهٔ تلخی به وجود آورده که نه‌تنها زمینه گناه بلکه زمینه کفر و شرک و ارتداد شده است، به‌عنوان نمونه:

۱- چون به قارون گفتند: باید به محرومان کمک کنی دست به طغیان زد و در برابر حضرت موسی علیه‌السلام جبهه گرفت. [۱]

۲- یکی از یاران رسول خدا صلی‌الله علیه و آله به نام ثعلبه همین‌که دارای وضع مالی خوب شد و کشاورزی و دامداری‌اش رونق گرفت، ثروت خود را به بیرون مدینه انتقال داد و آن‌چنان سرگرم آن شد که کم‌کم از شرکت در نماز جماعت و جمعه محروم گشت و کارش به‌جایی رسید که به مأموری که از طرف پیامبر صلی‌الله علیه و آله برای گرفتن زکات رفته بود پرخاش نمود و قانون زکات را انکار کرد، بااینکه در ابتدا از مسلمانان سرسخت به شمار می‌رفت و با خداوند عهد کرده بود که هرگاه وضع مالی او خوب شد، به محرومان کمک کند ولی همین‌که ثروتش زیاد شد دست به طغیان زد تا آنجا که گفت: مگر من یهودی یا نصرانی شده‌ام که جزیه بپردازم؟ آیه ۷۵ و ۷۶ سوره توبه در سرزنش او نازل شد. [۲]

۳- هنوز جنگ احد تمام نشده بود که حرص دنیا و جمع کردن غنائم بعضی را وادار کرد تا منطقه را رها کنند و به سراغ غنائم بروند و دشمن از این ماجرا سوءاستفاده کرده و بر مسلمانان حمله شدیدی نمود. در این نبرد مسلمین شهدای بسیار دادند و حتی لب و دندان پیامبر صلی‌الله علیه و آله مجروح و شکسته شد. حضرت حمزه علیه‌السلام عموی پیامبر صلی‌الله علیه و آله به شهادت رسید. تمام این ناگواری‌ها به خاطر رها کردن منطقه و حرص به مال به وجود آمد. [۳]

۴- افراد فرومایه‌ای با گرفتن پول، حدیث دروغ می‌ساختند و آن را در میان مردم شایع می‌کردند که یک نمونه از آن دروغ سازی سمرة بن جندب است که با گرفتن پول از معاویه، از ابن ملجم قاتل حضرت علی علیه‌السلام ستایش می‌کرد و آیه‌ای را که درشان علی علیه‌السلام نازل شده بود می‌گفت درشان ابن ملجم نازل شده و به‌عکس. [۴]

۵- عمر سعد به عشق رسیدن به حکومتِ ری فرمانده لشکر دشمن شد و در قتل امام حسین علیه‌السلام شرکت نمود.

۶- هنگامی‌که امام کاظم علیه‌السلام از دنیا رفت بیت‌المال در نزد یکی از نمایندگانش بنام (عثمان بن عیسی) جمع شد که باید به امام رضا علیه‌السلام تحویل دهد، او به خاطر تصاحب اموال مردم اعلام کرد که مابعد از امام هفتم امام نداریم و امامت در وجود امام کاظم علیه‌السلام پایان یافت و با همین عقیده مذهب (واقفیه) را به وجود آورد. [۵]

به‌هرحال دنیاپرستی و مقام‌طلبی هرروز و هر ساعت، انسان عادی را گول می‌زند و برشمردن نمونه‌های آن چند جلد کتاب می‌شود.

۷- پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله به چوپانی که از دادن شیر به مسلمانان بخل کرد فرمودند: «خدا مال زیاد به تو بدهد.»

ولی در مورد چوپان دیگری که شیر خودش را هدیه کرد، چنین دعا نمود: «خدایا به‌قدر کفاف به او روزی بده.»

مردی از روی تعجب پرسید چرا در مورد چوپانی که بخل کرد دعای بهتر کردی؟ رسول اکرم صلی‌الله علیه و آله فرمودند:

«اِنّ ما قَلّ وَ کفی خیرٌ ممّا کثُر و اَلهی» [۶]

«آنچه کم باشد و کفایت کند بهتر است از زیادی که دل را سرگرم و غافل نماید.»

نتیجه اینکه: یکی از عوامل زمینه‌ساز گناه، حرص و آز به مقام و ثروت دنیا است.

__________

[۱]. تاریخ طبری چاپ بیروت، ج ۱ ص ۲۶۲- ۲۶۵

[۲]. اسدالغابه، ج ۱ ص ۲۳۷. بحار، ج ۲۲ ص ۴۰

[۳]. تاریخ طبری، ج ۳ ص ۱۷، تاریخ یعقوبی، ج ۲ ص ۴۷ سیره ابن هشام، ج ۳ ص ۱۲۹ به بعد

[۴]. شرح نهج‌البلاغه ابن ابی الحدید، ج ۱ ص ۴۷۱، سفینة البحار، ج ۱ ص ۶۵۴

[۵]. مجمع البحرین (وقف)

[۶]. کافی، ج ۲ ص ۱۴

منبع: گناه شناسی، ج ۱، ص ۹۸ و ۹۹.

لینک کوتاه مطلب : http://nidamat.com/?p=19161

دنیا قلاب شیطان است!

ماهی به طمع گوشت قلاب می‌آید و در دام می‌افتد و صید می‌شود.

شیطان قلاب است و دنیا گوشت قلاب

در دنیا به هر چیزی که علاقه‌مند شوید در قلاب شیطان افتاده‌اید

و شیطان زیبایی‌های دنیا را برای شما زینت می‌دهد و با علاقه به هر یک از مظاهر دنیا، شیطان بر شما سلطه پیدا می‌کند.

صیاد وقتی‌که می‌خواهد ماهی بگیرد، قلاب به کار می‌برد.

همین قلابی که صیاد برای صید ماهی به کار می‌برد برای انسان عبرتی است،

صیاد قلاب را در دریا یا رودخانه می‌اندازد و بر سر قلاب، گوشت یا کِرمی که ماهی بیشتر دوست دارد، قرار می‌دهد

و قلاب را لای آن گوشت پنهان می‌کند و بعد قلاب را وسط جایی که هستند پرتاب می‌کند.

وقتی‌که ماهی می‌خواهد گوشت را بخورد قلاب را هم همراه گوشت می‌بلعد،

قلاب که بلعیده شد، صیاد از تکانی که به نخ قلاب وارد می‌شود، می‌فهمد که ماهی را صید کرده است.

اگر ماهی بچه باشد، صیاد با یک‌ضرب آن را بالا می‌کشد

و اگر ماهی سنگین باشد، صیاد به‌طور متناوب قلاب را می‌کشد و رها می‌کند و با این کار ماهی را خسته و بی‌جان  می‌کند.

وقتی‌که مطمئن شد که دیگر ماهی توان ندارد، آن‌وقت آن را از آب بیرون می‌کشد.

شیطان هم گاهی قلابش به انسانی گیر می‌کند.

قلاب او لذّت‌های دنیوی آلوده به گناه و آرزوها، ریاست‌طلبی، علاقه به فرزند و کلاً علاقه به هر چیزی است که دنیایی می‌باشد.

ماهی در این دریا می‌غلتد و تلاش می‌کند که قلاب را همراه خود ببرد

و قلاب هم تلاش می‌کند که او را همراه خود ببرد.

شیطان هم بعدازاینکه انسان را به امور دنیا عاشق و علاقه‌مند کرد، بعد آن چیز را می‌کشد، شل و محکم می‌کند،

یک‌بار تا حدی که می‌تواند می‌کشد، ولی مواظب است که بند قلاب پاره نشود،

رها می‌کند و دوباره می‌کشد تا آن را بیرون بکشد

و به همین صورت شیطان درصدد است که انسان را در دام معصیت‌ها بیاورد.

چندین بار او را  می‌آورد و می‌برد تا اینکه بالاخره او را از «یاد الهی» خارج می‌کند…..

مطالب بیشتر: http://nidamat.com/18261

لینک کوتاه مطلب : http://nidamat.com/?p=18973

سه عامل فرو رفتن در گناهان‏

حضرت امیرالمؤمنین امام علی علیه السّلام :

الحِرصُ و الکِبرُ و الحَسَدُ دَواعٍ إلى التَقَحُّمِ فی الذُّنوبِ.

آزمندى و تکبّر و حسادت،انگیزه‏هاى فرو رفتن در گناهان است.

میزان الحکمه حدیث 6911 .

تشبیه دنیا به آب دریا

محبت به دنیا و غرق شدن در امور دنیوی طبق آموزه های دینی سرچشمه همه گناهان است. جالبتر اینکه در این اینکه نوع انسانها هرچه بیشتر از دنیا بهره مند شوند حرص و طمعشان نسبت به آن افزایش پیدا کرد  حضرت باب الحوائج امام موسی بن جعفر علیه السلام ضمن تمثیلی زیبا این مطلب را بیان می دارند:

مَثَلُ الدُّنیا مَثَل مَاءِ البَحر، کُلَّما شربَ مِنهُ العَطشان أزدادَ عَطَشاً حَتّی یقتِله
دنیا چون آب دریاست، هر چه تشنه کامش بیشتر نوشد، بیشتر تشنه شود تا او را بکشد.

تحف‌العقول ، ص‌ 417

تن خود را جز به بهشت نفروشید!!

حضرت باب الحوائج امام موسی بن جعفر علیه السلام:

إنَّ أعظَمَ النّاسِ قَدَراً الَّذِی لایَرَی الدُّنیا لِنَفسِه خَطَرا، اما إنَّ أبدانَکُم لَیس لَها ثَمَنٌ إلّا الجَّنه، فَلا تَبِیعُوها بِغِیرِها
به راستی که با ارزش ترین مردم کسی است که دنیا را برای خود مقامی نداند، بدانید بهای تن شما مردم، جز بهشت نیست، آن را جز به بهشت نفروشید.

تحف‌العقول‌ ، ص‌410

با این وجود معیار قدر و منزلت انسانها به وابستگی و عدم وابستگی انسان به دنیاست.

همچنین دنیا بازاریست که انسانها یا سود می کنند یا ضرر؛ و سود با کسیست که عمرش را و زندگی اش را فقط با بهشت معاوضه کند.

گناه بخاطر زن و بچه!!

 

خیلی از مردم بخاطر فرزندان و خانواده دچار گناه می شوند، با نافرمانی پروردگار و پا گذاشتن روی حقوق مردم، معصیت کار میشوند و در توجیه می گویند: بخاطر آسایش و محبت به خانواده این کارها را مرتکب شدم!

دنیا بازار آخرت

امام علی النقى علیه السلام:

الدُّنْیا سُوقٌ رَبحَ فیها قَوْمٌ وَخَسِرَ آخَرُونَ.

دنیا همانند بازارى است که عدّه اى در آن [براى آخرت] سود مى برند و عدّه اى دیگر ضرر و خسارت متحمّل مى شوند.

[أعیان الشّیعة: ج 2، ص 39]

فرق بین اعتبار مردم در دنیا و آخرت

امام علی النقى علیه السلام:

اَلنّاسُ فِى الدُّنیا بِالاَموالِ وَفِى الآخِرَةِ بِالاَعمالِ.

اعتبار مردم در دنیا به مال است و در آخرت به عمل.

[بحارالأنوار، ج 78، ص 368، ح3]

بسم الله الرحمن الرحیم
حضرت امیرالمؤمنین امام علی علیه السلام:
الذُّنوبُ الدّاءُ، و الدَّواءُ الاستغِفارُ، و الشِّفاءُ أن لا تَعودَ.
گناهان بیماری‎اند و دارو استغفار است و شفایش به این است که به گناه باز نگردند.
با توجه به حدیث شریف بیماری جامعه ما و افراد آن گناه است و بدترین بیماری آن است که صاحب آن از وجودش مطلع نباشد یا آنرا بیماری نداند.
سعی بنده این است که به عنوان یک طلبه علوم دینی به انجام وظیفه در جبهه جهاد جنگ نرم به معرفی مصادیق، ریشه ها و علل بروز گناهان، آثار و عواقب دنیوی و اخروی، معرفی راه های پیشگیری و درمان گناه بپردازم.
در ضمن محوریت با بحثهای گناهان شایع و مبتلی به است.
باشد که مرضی رضای پروردگار متعال و باعث خشنودی مولایمان حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف واقع شود.
موضوعات
پیوندها

طراح و مدیر سایت:سید محمد علوی زاده

کپی برداری از مطالب با ذکر منبع و افزودن لینکش سایت باعث امتنان و مسرت است و بدون آن بلامانع.