گناه شناسی

گریز اغلب افراد از رو در رویی با خطر و جسارت به خرج دادن ، تنها به این دلیل است که از زبان و فکر دیگران می ترسند، وقتی به یک درجه بالا از موفقیت و خوشبختی می‌رسید، متوجه می‌شوید که خیلی از کسانی که قبلاً دوست، همکار یا شریکتان بودند، الان به دیوهای حسادت در اطرافتان تبدیل شده‌اند.

ازآنجا که حسادت یک اتفاق میان فردی متداول است، کنار آمدن با افراد حسود یکی از مهمترین‌ مهارت‌هایی است که باید یاد بگیرید. اولین چیزی که باید با آن آشنا شوید نحوه کنار آمدن با اینگونه افراد است که در چهار مرحله و یک نکته به آن می‌پردازیم.

مرحله اول: بررسی واقعیت

قبل از اینکه درمورد افراد حسود فکر کنید به این سوال پاسخ دهید: آیا این افراد واقعاً به شما حسادت می‌کنند؟ یکی از چیزهایی که در ما با آن برخورد کرده‌ایم این است که در بسیاری از موارد، حسادت یک تشخیص اشتباه است. کسی نمی تواند مدعی باشد که همواره همه کارهایش مورد پسند دیگران بوده است.

جریان واقعی این است که خیلی اوقات فرد تصور بهتری از مهارت‌ها یا موفقیت خود دارد به همین دلیل دچار غرور می‌شود و انتظار برخورد خاص از دیگران دارد. وقتی این برخورد خاص صورت نمی‌گیرد، فرد به اشتباه تصور می‌کند که دیگران به او حسادت می‌کنند.

یک نمونه برایتان ذکر می‌کنیم: یک فرد در قسمت کارگزینی باور دارد بهترین فرد متخصص این قسمت در شرکت است و باید مهمترین پروژه‌های کارگزینی را به او بدهند اما مدیر به درستی باور دارد که این فرد بهترین نیست و به همین دلیل پروژه‌های معمولی به او می‌دهد. به این ترتیب، او تصور می‌کند که مدیر به او حسادت می‌کند.

به همین دلیل خوب است چشمانتان را باز کنید و ببینید واقعاً چه اتفاقی می‌افتد و بعد تصمیم بگیرید که آیا آن فرد واقعاً به شما حسادت می‌کند و یا این فقط یک سوءتعبیر از جانب شماست.

چه خوب است که به فرمایش پیغمبر اکرم صلى الله علیه و آله: «هر که به برادر خود گمان‏بد ببرد، به پروردگارش گمان بد برده است؛ زیرا خداوند متعال مى‏فرماید: «اجْتَنِبُوا کَثیرا مِنَ الظَّنِّ» از بسیارى از گمان‏ها بپرهیزید».(میزان الحکمه/ح2049.) عمل نماییم.

مرحله دوم: تقسیم افراد حسود به دو گروه

اگر نتیجه گرفتید که با یک مورد حسادت واقعی سروکار دارید، دومین کاری که توصیه می‌کنیم این است که به قدرت واقعی آنها برای گذاشتن تاثیر منفی بر شما فکر کنید. بر این اساس، این افراد را در یکی از این دو جعبه قرار دهید:

**گروه بی‌آزارها: اینها افرادی هستند که به جز کمی مسخره کردن شما و دوست نداشتنتان قدرت کافی برای آسیب رساندن به شما را ندارند.

** گروه تهدیدهای احتمالی:اینها افرادی هستند که قدرت لازم را دارند که به یک جنبه از زندگی شما صدمه بزنند مثل یکی از همکارانتان که به شدت مورد اعتماد کلیه مدیران سطح بالای شرکت است.

کسانیکه در گروه دوم قرار گرفته‌اند داستان متفاوتی دارند. ازآنجا که این افراد می‌توانند به زندگی و کار شما ضربه بزنند باید به محض مشاهده نظرات و رفتارهای حسودانه آنها، کاری بکنید.

مرحله سوم: نادیده بگیرید

افرادیکه در گروه اول قرار گرفته‌اند کسانی هستند که باید نادیده‌شان بگیرید. مسخره‌کردن‌ها و نظرات حسودانه را از یک گوش گرفته و از گوش دیگر بیرون کنید. آنها هیچ آسیب جدی به شما نمی‌توانند بزنند و اگر ببینند حرف‌هایشان تاثیری روی شما ندارد، مطمئناً عقب می‌کشند و در خفا به متنفر بودن از شما ادامه می‌دهند.

با دفاع کردن از خودتان در حضور آنها یا اینکه خودتان هم خشمگین شوید، بیشتر از آنچه لیاقتشان است به آنها اهمیت می‌دهید. خیلی از آنها واقعاً امیدوارند چنین چیزی اتفاق بیفتد و بتوانند شما را عصبانی کنند.

گام چهارم: وارد عمل شوید!

فاز 1: کسانیکه در گروه دوم قرار گرفته‌اند داستان متفاوتی دارند. ازآنجا که این افراد می‌توانند به زندگی و کار شما ضربه بزنند باید به محض مشاهده نظرات و رفتارهای حسودانه آنها، کاری بکنید.

اولین رویکردی که توصیه می‌کنیم حرف زدن با آنهاست. نظراتتان را صادقانه به آنها مطرح کنید و نظر آنها را هم بخواهید. اگر مهارت ارتباطی شما به اندازه کافی خوب باشد، موثر خواهد بود و خواهید توانست او را قانع کنید.

افراد حسود می‌توانند واقعاً آزاردهنده باشند اما نباید این اجازه را به آنها بدهید. اگر بدانید چطور هوشمندانه با آنها برخورد کنید و اعتمادبه‌نفس و مهارت‌های اجتماعی لازم برای این کار را داشته باشید، می‌توانید خیلی راحت آنها را از سر راه پیشرفت خود بردارید.

فاصله گرفتن و قطع رابطه با کسی که حسادت می ورزند باعث تشدید حسادت و شعله ور شدن آتش آن می گردد و برعکس ارتباط دوستانه داشتن و برخورد مناسب و خوب با آنها باعث سرد شدن آتش حسادت و کمرنگ شدن آن می گردد و در مواردی باعث می گردد فرد حسود از بروز حسادتش شرمنده و منفعل گردد و خود را به این خاطر سرزنش نماید.

فاز 2: اگر این رویکرد موثر نبود، زمان آن رسیده که یکی از محبوب‌ترین مهارت‌های اجتماعیتان را وارد عمل کنید: قطع قدرت این فرد بر خودتان. این یعنی باید محیط تان و روش‌های ارتباطی تان را تغییر دهید تا آن فرد حسود دیگر سلطه‌ای بر شما نداشته باشد. افراد حسود می‌توانند واقعاً آزاردهنده باشند اما نباید به آنها توجه کنید. اگر بدانید چطور هوشمندانه با آنها برخورد کنید و اعتمادبه‌نفس و مهارت‌های اجتماعی لازم برای این کار را داشته باشید، می‌توانید خیلی راحت آنها را از سر راه پیشرفت خود بردارید.

فاز 3:با توجه به روایات موجود افراد حسود دست از سر شما بر نمیدارند و از شما راضی نمی شوند تا زمانی که آن نعمتی را که آنها بدان حسادت می ورزند از بین برود. همانطور که حضرت امیر المومنین على علیه السلام فرموده اند که: «حسود را جز نابودى نعمتِ [محسود] شفا ندهد.»(میزان الحکمه/ح4071)

به هر حال در برخورد با دوستان وآشنایانی که حسادت خویش را بروز مى‏دهند، بهترین کار رعایت اصل «مدارا» است. اگر به هر دلیل مایلید و یا ضرورت ایجاب مى‏کند که به ارتباط خویش ادامه دهید، به ناچار باید که در برابر ناملایمات آن بردبارى کنید. بردبارى و مدارا یک اصل کلى است که بدون آن زندگى اجتماعى و ارتباط با دیگران مقدور نیست‏.
«آسایش دو گیتى تفسیر این دو حرف است‏
با دوستان مروّت با دشمنان مدارا»

در هر صورت از مقابله به مثل بپرهیزید که در این صورت مثل او خواهی بود.

چه زیبا فرموده است امیر المومنین على علیه السلام که: «آفرین بر حسادت! چه عدالت پیشه است! پیش از همه صاحب‏ خود را مى‏ کشد!»(میزان الحکمه/ح4066)
و در جایی دیگرمی فرماید: « ستمگرى چون حسود ندیدم، که به ستمدیده شبیه ‏تر باشد: جانى سرگردان دارد و دلى بیقرار و اندوهى پیوسته».(میزان الحکمه/ح4076.)

چه قشنگ سروده است سعدی:

الا تا نخواهی بلا بر حسود
که آن بخت برگشته خود در بلاست
چه حاجت که با او کنی دشمنی
که او را چنین دشمنی در قفاست

برای دیدن در اندازه واقعی روی تصویر کلیک کنید!

پیشگیری از حسادت:

 توصیه دیگر شناختن ریشه حسادت است یعنی متوجه شوید در چه مواردی مورد حسادت واقع می شوید.مهمترین نکته در اینجا این است که اگر خصوصیت و امتیازی در انسان وجود دارد که باعث جلب توجه فراوان و برانگیختن حساسیت دیگران و ایجاد حسادت در آنها می گردد، نباید این ویژگی و امتیاز را زیاد در معرض دید و تماشای دیگران قرار داد بلکه باید تا امکان دارد آن را از نظرها پنهان و پوشیده داشت. این کار هم کمک به خودتان است چون باعث می شود توجه دیگران زیاد به شما جلب نگردد و مورد حسادت قرار نگیرید و از گزند آزار واذیت بدخواهان و حسودان درامان بمانید و هم کمکی به حسودان است که کمتر تحریک می شوند و این خصلت زشت کمتر در آنها بروز و ظهور می یابد.برای در امان ماندن از شر حسودان موفقیتها و نعمتهایی را که بدست آورده اید را کتمان کنید چنانچه پیامبر خدا صلى الله علیه و آله فرمودند که: «در برآوردن نیازهاى خود از کتمان کمک گیرید، زیرا هر صاحب نعمتى محسود واقع مى‏شود».(میزان الحکمه/ح4095.)

اذکاری برای در امان ماندن از شر حسادت:
1- برای مصون ماندن از شر حسادت ها باید به خدا پناه برد. خواندن معوذتین یعنی سوره ناس و فلق برای دفع چشم زخم ناشی از حسادت مفید و مؤثر است و در روایت آمده است که پیامبر(ص) دو فرزندش امام حسن و امام حسین(ع) را با خواندن این دو سوره در پناه خداوند در می آوردند و از چشم زخم و بدخواهان حفظ می کردند
2- گفتن ذکر: ما شاء الله لا حول و لا قوه الا بالله العلی العظیم
3-نوشتن و خواندن آیه الکرسی
4- خواندن و نوشتن آیه و ان یکاد
5- و مهمتر از همه توجه به قدرت الهی و پناه بردن به او از همه شرور و آفات است .

منابع:

سایت تبیان ، میزان الحکمة و ...