همانگونه که پیرى و ضعف، زمینه هجوم کسالت و بیمارى‌هاى گوناگون مى‌گردد، گاهى عیب و یا گناهى زمینه و کلید انواع گناهان مى‌شود. مثلاً:
1. حسادت، انسان را به انواع گناهان مانند کارشکنى، تهمت، دروغ و سوء قصدها و ... وادار مى‌کند. امام صادق علیه السلام فرمود:
ان الحَسَد یَاکُل الاِیمانَ کَما تَاکُلُ النّار الحَطَب(68)؛ همانگونه که آتش، هیزم را مى‌بلعد، حسادت ایمان را مى‌بلعد.
انسان حسود به هر تلاشى که رقیب خود را بشکند، دست مى‌زند.
2. بخل و حرص، بخل سبب ندادن زکات و خمس و ترک انفاق و ... مى‌شود، به علاوه مردم از بخیل ناراحتند و همین موجب بدگویى‌ها و سوء ظن‌ها مى‌گردد.
امیرمؤمنان على علیه السلام فرمود:
البُخلُ جامِع لِمساوِى العُیُوب وَ هُو زمام یقادُ بِه اِلى کلّسوء(69)؛ بخل، جامع و گرد آورنده همه بدى‌ها است، و افسارى است که همه بدى‌ها را به سوى خود مى‌کشاند.
حرص نیز سبب گناهانى مانند: کم فروشى، احتکار، گران فروشى، رشوه خوارى، تملق و انواع بى‌تقوایى‌ها مى‌شود.
3. دروغ، انسان با دروغ، گناهان خود را توجیه مى‌کند و زیر پوشش توجیه‌هاى دروغین، صدها گناه دیگر بروز مى‌کند، امام حسن عسکرى علیه السلام فرمود:
جُعِلَت الخَبائِثُ کُلّها فى بَیتٍ و جُعِلَ مِفتاحُها الکذب (70)؛ تمام زشتى‌ها در اتاقى قرار داده شده، و کلید آن، دروغ است .
4. خشم و بداخلاقى، عیبى است که سبب فحش، غیبت، دشمن تراشى و انواع زشتى‌ها مى‌شود. امام حسن عسکرى علیه السلام فرمود:
الغضب مفتاح کل شر(71)؛ خشمِ (بى‌کنترل) کلید هر بدى است.
عیوب و گناهان دیگرى نیز وجود دارند که زمینه‌ساز گناهان دیگر مى‌شوند، مانند: بدگمانى، حرام‌خوارى، شراب‌خورى، ستیزه‌جویى، ترس، تکبر و ... که براى رعایت اختصار از شرح بیشتر خوددارى شد.
پی‌نوشت‌ها:
- بحارالانوار، ج73، ص 255.
- بحارالانوار، ج73، ص 307/ نهج البلاغه، حکمت 370.
- بحارالانوار، ج72، ص 262.
- تحف العقول، ص 581/ کافى، ج2، ص303 از امام صادق علیه السلام.
منبع:
گناه شناسى، محسن قرائتى، تنظیم و نگارش: محمدى اشتهاردی به نقل تبیان.
- جمعه ۵ ارديبهشت ۹۳
- ۱۸:۴۴
- ۱۳۳۹
- ۴
