گناه شناسی

حضرت امام صادق (علیه السلام):

اِذا اَرادَ اللُه بِعَبْدٍ خَیْراً زَهَّدَهُ فِی الدُّنْیا وَ فَقَّهَهُ فِی الدّینِ وَ بَصَّرَهُ عُیُوبَها وَ مَنْ اُوتِیَهُنَّ فَقَدْ اُوتِیَ خَیْرَ الدُّنْیا وَ الاخِرَةِ[1]
آنگاه که خداوند به بنده­ای اراده خیر بکند، او را از دلبستگی و وابستگی به دنیا نجات می دهد و به معارف دینی آشنا و عالم می گرداند و به عیوب دنیا آشنا و بینا می کند. هرکس که خداوند این سه خصلت را به او داده است، تمام خیر دنیا و آخرت را به او عطا کرده است.
شرح: اراده خیرالهی نسبت به بنده این است که به وسیله امدادهای غیبیِ خود، او را کمک و یاری می کند و نمی گذارد که او دلبستگی و تعلق شدید به دنیا پیدا کند. زهد، به معنای عدم دلبستگی و تعلّق به دنیا می باشد که امر درونی و قلبی است و این در صورتی حاصل می شود که انسان بخواهد و کمک الهی شامل او گردد. والا انسان به تنهایی و بدون امداد الهی نمی تواند زهد به معنای واقعی را برای خود کسب کند. انسان زاهد این طور نیست که چیزی در دنیا ندارد و یا کسی را دوست ندارد. بلکه دوستی او برای خداوند است و اگر مال و مقامی دارد به آنها وابسته نبوده و بلکه بی­‌رغبت می‌باشد. آنها را برای خدا می خواهد و در راه خدا هم مصرف می‌کند.
 ولی انسان نباید فقیر زاهد باشد، یعنی به اندک مال خود چنان وابستگی شدیدی دارد که همیشه به یاد آن باشد و حتی به خاطر آن با دیگران دشمنی و اختلاف می کند.
خصلت دوم اینکه انسان بخواهد به وسیله امدادهای غیبی خداوند معارف دینی، علوم فقه، اخلاق، اقتصاد، احکام اولیّه و ثانویّه، حلال و حرام، مستحب و مکروه و... را بفهمد نه فقط به صورت علمی؛ بلکه شعور و فهم دینی پیدا می کند.
 خصلت سوم، اینکه او را به عیوب دنیا آشنا و بینا می کند. انسان همه اش دنبال زیور و زینت دنیا می باشد، اما دنیا مانند سیبی است که ظاهری زیبا دارد، ولی از داخل دارای کرم است. یعنی ظاهری آراسته و درونی خراب دارد. اگر انسان بخواهد ،خداوند به او باطن دنیا را نشان می دهد و عیوب دنیا را می بیند و خودش دلزده می شود. این سه خصلت آن خیر واقعی دنیا و آخرت است که اگر انسان بخواهد خداوند به اوعنایت کمک می کند.
منبع: پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله شیخ مجتبی تهرانی(ره)
___________________
[1] بحارالانوار، جلد70،صفحه 55، روایت 28