گناه شناسی

خیلی ها بدبختی را فقر و گرفتاری و نرسیدن به خواسته ها و آررزو ها معنی می کنند درحالی که بدوقتی واقعی اینها نیستند، پیامبر خدا صلى الله علیه و آله می فرمایند:

مِن علاماتِ الشَّقاءِ : جُمودُ العَینِ ، و قَسوَةُ القلبِ ، و شِدَّةُ الحِرصِ فی طَلَبِ الرِّزقِ ، و الإصرارُ على الذَّنبِ

خشکیدگى چشم (گریان نبودن از خوف خدا)، و سنگدلى، و حرص فراوان در طلب روزى، و اصرار بر گناه از نشانه هاى شقاوت است .

الکافی: ج 2 ص 290 ح 6 عن السکونی عن الإمام الصادق علیه‏السلام، تحف العقول: ص 47؛

امام باقر علیه السلام :

و َاللّه‏ِ لَحَدیثٌ تُصیبُهُ مِن صادِقٍ فى حَلالٍ و َحَرامٍ خَیرٌ لَکَ مِمّا طَلَعَت عَلَیهِ الشَّمسُ حَتّى تَغرُبَ؛
به خدا قسم اگر از شخصى راستگو حدیثى درباره حلال و حرام بشنوى، از آنچه که آفتاب بر آن طلوع و غروب مى ‏کند براى تو بهتر است.

محاسن ص227، ح 157 - کافی(ط-الاسلامیه) مقدمه ص 7

امیر مؤمنان علی (علیه السلام) :

یَنْبَغِی‏ لِلْعَاقِلِ‏ أَنْ‏ یَحْتَرِسَ‏ مِنْ‏ سُکْرِ الْمَالِ‏ وَ سُکْرِ الْقُدْرَةِ وَ سُکْرِ الْعِلْمِ وَ سُکْرِ الْمَدْحِ وَ سُکْرِ الشَّبَابِ فَإِنَّ لِکُلِّ ذَلِکَ رِیحاً خَبِیثَةً تَسْلُبُ الْعَقْلَ وَ تَسْتَخِفُّ الْوَقَارَ.

"بر عاقل است که خود را از مستی ثروت، مستی قدرت، مستی علم، مستی مدح و مستی جوانی نگه دارد زیرا برای هریک از این ها بوی پلیدی است که عقل را می زداید و وقار را کاهش می دهد."

 غرر الحکم و درر الکلم، ص: 798

آیت الله جوادی آملی در کتاب مفاتیح الحیاه می گوید: همان گونه که شرابخواری عامل مستی و زوال عقل و تعطیلی نیروهای ادراکی آدمی است، گناه نیز باعث مستی شدیدتری است که عقل را معزول و انسان را از ادراک سالم محروم می کند، از این رو نه تنها شراب، بلکه هر مسکری حرام است.

حضرت امیرالمؤمنین علی ‏علیه ‏السلام:

اِسْتَعیذُوا بِاللّهِ مِنْ سَکْرَةِ الْغِنى، فَاِنَّ لَهُ سَکْرَةً بَعیدَةَ الْإفاقَةِ.

از مستىِ ثروت، به خداوند پناه ببرید، چرا که براى ثروتمندى، یک نوع سرمستى‏‎ هست که دیر به هوش مى‎‏آید.

غررالحکم، ج 2ص 662.

حضرت امیرالمؤمنین علی ‏علیه ‏السلام:

اِنَّما لَکَ مِنْ مالِکَ ما قَدَّمْتَهُ لِآخِرَتِکَ، وَما اَخَّرْتَهُ فَلِلْوارِثِ.

تنها بهره تو از دارایى‎‏ات، همان مقدار است که براى آخرت خود پیش فرستاده‎‏اى، و آنچه را که تأخیر بیندازى و به جا گذارى، سهم وارث است.

غرر الحکم و درر الکلم، ص: 276

حضرت امیرالمؤمنین علی ‏علیه ‏السلام:

لَیْسَ لِأَحَدٍ مِنْ دُنیاهُ اِلاّ ما اَنْفَقَهُ عَلى اُخْراهُ.

هیچ کس را بهره‏‎اى از دنیایش نیست، جز همان مقدار که آن را خرج آخرتش مى‏‎کند.

غررالحکم، ج 5، ص 87.

خیرى کن اى فلان و غنیمت شمار عمر

زان پیشتر که بانگ برآید، فلان نماند!

سعدى

امام رضا(علیه السلام):

 لا یُجْمَعُ الْمالُ إلاّ بِخَمْسِ خِصال: بِبُخْل شَدید، وَ أمَل طَویل، وَ حِرص غالِب، وَ قَطیعَهِ الرَّحِمِ، وَ إیثارِ الدُّنْیا عَلَى الْآخِرَهِ.
ثروت، انباشته نمى گردد مگر با یکى از پنج خصلت:
بخیل بودن، آرزوى طول و دراز داشتن، حریص بر دنیا بودن، قطع صله رحم کردن، آخرت را فداى دنیا کردن.

وسائل الشّیعه: ج 21، ص 561، ح 27873.

شرح حدیث:

امام رضا (علیه السلام):

لَوْ أنَّ النّاسَ قَصَّرَوا فِى الطَّعامِ، لاَسْتَقامَتْ أبْدانُهُمْ.
فرمود: چنانچه مردم خوراک خویش را کم کنند و پرخورى ننمایند، بدن هاى آن ها دچار امراض مختلف نمى شود.

مستدرک الوسائل: ج 2، ص 155، ح 30.

سؤال: آیا شخصیّت و موقعیّت افراد، در کیفر و پاداش آنها مؤثّر است؟

پاسخ: قرآن به زنان پیامبر مى‏فرماید: شما با سایرین فرق دارید و کار خلاف شما دو برابر حساب مى‏شود:

«یا نساء النّبىّ مَن یَأتِ منکُنّ بفاحشةٍ مُبیّنةٍ یُضاعف له العذابُ ضِعفَین» (احزاب30) همان گونه که پاداش عمل شایسته شما، دو برابر دیگران است. «و مَن یَقنُت مِنکنّ لِلّه و رسوله و تَعمل صالحاً نُؤتها أجرها مَرّتَین» (احزاب31)

هر کوهى قلّه‏اش بلندتر باشد، درّه‏اش عمیق‏تر است. در حدیث مى‏خوانیم: از جاهل هفتاد گناه بخشیده مى‏شود قبل از آنکه از عالم یک گناه بخشیده شود. «یغفر للجاهل سبعون ذَنباً قبل أن یُغفر للعالم ذنبٌ واحد» (کافى، ج 1، ص 59)

پرسش هاى مهم، پاسخ هاى کوتاه(تمثیلات)، ص: 53

امام رضا علیه السلام:

«مِنْ عَلَامَاتِ الْفِقْهِ الْحِلْمُ وَ الْعِلْمُ وَ الصَّمْتُ »

همانا از نشانه های دین شناسی ،بردباری و دانش و سکوت است.

الکافی/ج2/ ص 113

ای آنکه لباس علم را می پوشی                در جاده ی فقه و راه دین می کوشی

شرط است که با تلاش همراه کنی    گنجینه ی حلم و دانش و خاموشی