گناه شناسی

نقش والدین در تربیت فرزند و معماری شخصیت آینده او بسیار تأثیرگذار و حیاتی­‎ است. معمولا بینش و منش پدر و مادر است که تعیین­ کننده بینش و منش فرزند در آینده خواهد گشت.

اینکه می شنوید کودکی چند ساله حافظ کل قران شده، این قبل از اینکه کار فوق العاده ای از جانب کودک باشد، هنریست از جانب والدین.

امام صادق(علیه السلام):

«مَا مِنْ مَوْلُودٍ یُولَدُ إِلَّا عَلَى الْفِطْرَةِ فَأَبَوَاهُ اللَّذَانِ یُهَوِّدَانِهِ وَ یُنَصِّرَانِهِ وَ یُمَجِّسَانِهِ»

هر نوزادی براساس فطرت پاک الهی زاده می­شود، و این پدر و مادرش هستند که او را یهودی یا نصرانی یا مجوسی می­سازند.

شیخ صدوق، من‏ لایحضره ‏الفقیه، ج2، ص49.

متاسفانه دیده می شود که برخی از پزشکان یا روانپزشکان برای درمان بیماران خود آنها را به خوردن چیزهای حرام از جمله شراب، گوشت حیوانات حرام گوشت و... یا انجام فعل حرام مثل استمناء و... ترغیب می کنند، در حالی که در غیر ضرورت تجویز و انجام این امور حرام است.

رسول خدا (صلی الله علیه و آله) در این باره فرمودند: از درمان با ناپاک (نجس) بپرهیزید[1] و نیز می فرمایند: خداوند خدای متعال درد و درمان را فرو فرستاد و برای هر دردی درمانی قرار داد، پس خود را درمان کنید؛ ولی باحرام درمان نکنید.[2]

امام صادق (علیه السلام) می فرماید: در هیچ حرامی شفا نیست.[3] در جای دیگر فرمودند: خداوند، در هیچ چیز از آنچه حرام کرده، نه شفایی قرار داده است و نه دوایی[4]و نیز در پاسخ کسی که پرسید: آیا می توان از شراب کشمش در دارو بهره برد؟ فرمود: برای کسی سزاوار (جایز) نیست که از حرام شفا طلبد.[5]

از حضرت صادق (علیه السلام) درباره دارویی که با شراب آغشته است پرسیده شد، آن حضرت فرمود: به خدا سوگند! دوست ندارم به آن نگاه کنم تا چه رسد به اینکه با آن مدارا کنیم، چرا که آن همانند پیه و پوشت خوک است؛ ولی (متاسفانه) برخی از مردم خود را با آن مداوا می کنند [6]
تفسیر العیاشی: از سیف بن عمیره، از پیری از شیعیان، از امام صادق (علیه السلام) روایت شده که راوی گفته است نزد امام صادق (علیه السلام) بودیم که پیرمردی پرسید: دردی دارم و برای درمان آن شراب خرما می نوشم. پیر، آن گاه این شراب را برای ایشان، توصیف کرد.
امام به او فرمود: چه چیز تو را از (نوشیدن) آبی که خداوند از آن هر چیز زنده ای را آفریده است، باز می دارد؟.
گفت: با مزاجم سازگار نمی افتد.
امام (علیه السلام): پرسید: چه چیز تو را از (خوردن) عسل باز می دارد، در حالی که خداوند فرموده است: در آن برای مردم، شفایی هست؟.
گفت: آن را نمی یابم.
فرمود: پس چه چیز تو را از شیری که گوشتت از آن روییده و استخوانت از آن استواری یافته است، باز می دارد؟.
گفت: با مزاجم سازگار نمی افتد.
امام صادق (علیه السلام) در این هنگام به وی فرمود: آیا می خواهی که تو را به شراب نوشیدن امر کنم؟! نه. به خداوند سوگند، تو را به این کار امر نمی کنم. [7]

یک آسیب شناس اجتماعی معتقد است: تنوع طلبی، عدم جذابیت همسر، (به نظر ما  ریشه این دو عامل در گناه بسیار شایع دیگر بنام چشم چرانی نهفته است! ) ضعف اعتقادات مذهبی و پایبند نبودن به سنت ها، مشکل جسمی یا شخصیتی و روانی یکی از زوجین و ازدواج اجباری و انتقام جویی از جمله عوامل خیانت همسران در جامعه است.

متعه یا صیغه حلال قرآن و سنت رسول خدا (صلی الله علیه و آله)

یک از راه های پیشگیری از جرائم و گناهان جنسی احیای سنت ازدواج موقت است که متاسفانه در جامعه اسلامی و شیعی ما بسیار محجور و حتی منفور است، به طوری که اگر کسی این سنت را  انجام دهد مورد سرزنش و طعنه شدید مردم قرار می گیرد.

امام جعفر صادق (علیه السّلام) که بیش از ائمه دیگر (بعد از حرام کردن صیغه موقت توسط خلیفه دوم) در احیاء و زنده نگهداشتن این سنت نبوی نقش داشت در مورد اهمیت و فایده متعه می‎فرماید:

ُ لَوْ لَا مَا سَبَقَنِی بِهِ بَنِی الْخَطَّابِ مَا زَنَى إِلَّا شَقِی‏

«اگر عمر بن الخطاب (خلیفة دوم) متعه را حرام نمی کرد هیچ مؤمنی زنا نمی کرد مگر اشقیاء از آنها»(وسائل‎الشیعه، ج 21، ص 11 و الکافی، ج 5، ص448 )

متعه یا همان صیغه در قرآن کریم نیز مطرح شده است که متن و ترجمه آیه مذکور چنین است :

«فَمَا اسْتَمْتَعْتُمْ بِهِ مِنْهُنَّ فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَرِیضَةً» (نساء، 24)
«و زنانى را که متعه (ازدواج موقت) میکنید. واجب است است مهرشان را بپردازید».

امام صادق (علیه السلام) دوستى داشت که همراه ملازم آن حضرت بود، روزى دوست همراه امام صادق (علیه السلام) در بازار کفاش ها عبور مى کرد و پشت سرش غلامى از اهل هند مى آمد، ناگاه آن دوست به عقب نگاه کرد و غلام را ندید، تا سه بار به پشت سر نگاه کرد و غلام را ندید، بار چهارم وقتى که او را دید، به او گفت : اى زنازاده ! کجا بودى ؟
امام صادق (علیه السلام) وقتى که این بدزبانى را از دوست خود دید، بر اثر ناراحتى دست خود را بلند کرد و بر پیشانى خود زد و به دوست خود فرمود: َ سُبْحَانَ اللَّهِ تَقْذِفُ أُمَّهُ قَدْ کُنْتُ أَرَى أَنَّ لَکَ وَرَعاً فَإِذَا لَیْسَ لَکَ وَرَع‏؛ «عجبا! به مادرش ، نسبت ناروا مى دهى ؟! من خیال مى کردم تو آدم عفیف و پرهیزکار هستى ، اکنون مى بینم چنین نیستى ».
دوست امام صادق (علیه السلام) عرض کرد: مادر این غلام از اهالى سند (هند) و مشرک است (بنابراین عقد اسلامى ندارند پس فرزند آنها زنازاده است ).
امام صادق (علیه السلام): آیا نمى دانى که هر امتى نزد خود داراى قانون ازدواجى است که به وسیله آن از زنا جلوگیرى کنند؟ بنابراین نمى توان به آنها زناکار گفت .
آنگاه امام صادق (علیه السلام) به دوست خود رو کرد و فرمود:ً تَنَحَّ عَنِّی‏ از من دور شو!
روایت کننده مى گوید: دیگر آن دوست امام را ندیدم که همراه حضرت صادق (علیه السلام) راه برود، تا آن گاه که مرگ بین آنها جدایى افکند.

اصول کافى ، ج 2، ص 324، ح 5.

حضرت امام صادق (علیه‎السلام):

کَسْبُ الْحَرَامِ یَبِینُ فِی‏ الذُّرِّیَّةِ.
کسب حرام آثارخود را در ذریه انسان ظاهر می‌نماید.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‏5، ص: 125

قتل والدین توسط فرزند بخاطر القائات شیطانی معلم
در یک مجله عربى آمده بود:

جوانى که پدر و مادر خود را کشته بود، در بازجویى گفت : من آموزگارى دارم که بى دین است و پیوسته به خدا و نظام آفرینش بد مى گوید و معتقد است که والدینش بزرگترین خیانت را به وى کرده اند که او را زاییده اند!
او همواره مى گوید: همه پدر و مادرها جنایتکارند و دشمن کودکان معصوم . اینها به خاطر شهوترانى پلید خود، ما را زاییده و از آن جهان آرام و بى درد و رنج به این جهان پر درد و زحمت آورده اند. هیچ پدر و مادرى فرزندشان را دوست ندارند، فقط خود و ارضاى شهوت خود را دوست دارند و اگر به فرزند خود هم اظهار دوستى مى کنند، براى این است که خودشان را دوست دارند و فرزند را وسیله رسیدن به خواسته هاى خودشان مى دانند، چنان که مثلا اتومبیلشان را هم بدین جهت دوست دارند!این گفتار و پندار معلم نه تنها در من بلکه در عده اى از شاگردان دیگر اثرى عمیق بخشید به طورى که افکار و رفتارمان را نسبت به والدین دگرگون ساخت . این بود که من مانند یک آدم کوکى - که معلم کوکش کرده باشد - تحریک شدم و پدر و مادرم را کشتم و اکنون براى هر گونه مجازاتى حاضرم . اما باید بگویم که : من هیچ گونه تقصیرى ندارم ، بلکه والدین من مقصرند و جنایتکار زیرا آنان معلم مرا به خوبى مى شناختند و حتى گاهى هم او را به منزل دعوت مى کردند. گاهى که من از عقاید ضد خدایى او انتقاد مى کردم ، پدر و مادرم مى گفتند: «ما به عقاید فاسدش کارى نداریم ، او هر چه هست ، خوب درس مى دهد و شاگردانش با معدل عالى قبول مى شوند، ما هم قبولى و پیشرفت تو را مى خواهیم ...»!

اگر والدین من خوشبختى و سعادت مرا مى خواستند، هرگز اجازه نمى دادند که شاگرد چنین معلم منحرفى باشم و به خاطر خوب نمره آوردن و قبول شدن ، اندیشه واخلاق و روحم مسموم و آلوده گردد![1]

داستان معاویة بن یزید و معلم او

 در تاریخ ملل و نحل نمونه‏ های فراوان به چشم می خورد مثلاً(معاویه دوم) را همه می ‏شناسند. پدر او یزید قاتل حضرت اباعبداللّه(علیه السلام) است که عمری را در می گساری و فساد بسر برده و مادرش از زنان بدنام چادر نشین قبیله بود که عمری در خدمت فحشاء و فساد می زیست و در رأس دودمان بنی امیه، چه جنایت ها که نکردند، مراحل گذشته تربیتی و عوامل قبل همه فاسد و خراب و آلوده بوده‏اند جدش ابوسفیان معروف است که همواره با رسول خدا و مسلمانان در جنگ بوده و پدر بزرگش معاویه، که در شرارت و قساوت و فساد زندگی همانند نداشت، اما استاد و مربی نمونه، معاویه دوم را عوض کرد، خط داد، جهت بخشید که پس از مرگ یزید در مسجد شام مرکز توطئه ‏گران تاریخ و راهزنان راه خدا به منبر رفت، و آنگاه که همه آمده بودند تا با او برای خلافت بیعت کنند، پس از حمد و ثنای خدا، به رسول اکرم(صلی الله علیه و آله) و اهل بیتش درود فرستاد و سپس علی(علیه السلام) و خاندانش را به نیکی یاد کرد، آنهم در شام و در میان مردم آن جا، که آوردن نام علی(علیه السلام) جرم بود و سال ها ممنوع شده بود و همه مردم علی(علیه السلام) را به زشتی یاد می ‏کردند.

آن گاه گفت: ای مردم جدم معاویه و پدرم یزید، غاصب حق خلافت بودند و بر من سخت و ناگوار است که می دانم آن ها الآن به عذاب الهی دچارند، مردم، خلافت حق علی(علیه السلام) و فرزندان اوست بروید و امام حق را بشناسید. پس از بررسی های فروان فهمیدند که استاد او از شیعیان اهل بیت(علیه السلام) بوده، می بینید که نقش استاد تمام آن نقش‏ها و حالات روانی و اخلاقی گذشته و عامل محیط و خانواده و عامل وراثت همه را از بین برده است و نقش دیگر، و رنگی نمونه به خود زد. در این رابطه پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) می فرمایند:

 «اَلسَّعیدُ قَدْ یَشْقی وَ الشَّقیُّ قَد یَسْعَدُ؛

 افراد سعادتمند گاهی بدبخت می‌شوند و افراد بدبخت گاهی سعادتمند می‌شوند.»[1]

نتیجه تشویق به گناه
در روزگار قدیم ، مادر و پسرى بودند، پسرک هنوز کوچک بود که روزى از خانه همسایه تخم مرغى دزدید و به خانه آورد و به مادرش داد.
مادر، بدون آنکه از زشتى این کار، چیزى به پسرش بگوید، آن را گرفت . پسرک به این وضع عادت کرد. چند روز بعد، یک مرغ دزدید و بالاخره ، جوان تنومندى شد و دزدى مشهور و نترس !
در آن شهر، پادشاهى بود که شترهاى زیادى داشت و در بین شترهاى پادشاه ، شترى بود که در دنیا دومى نداشت .
روزى این جوان ، چشمش به شتر قیمتى پادشاه افتاد و از آن خوشش آمد و چون دزد نترسى بود، عزمش را جزم کرد که آن را نیز بدزدد. اما غافل از آن که شترهاى پادشاه ، نگهبانان زیادى داشتند.
و شب ، وقتى براى دزدیدن شتر رفت ، به دست ماءموران پادشاه گرفتار شد.
روز بعد، شاه دستور داد که دزد را - که مردم از دستش به تنگ آمده بودند، به دار بزنند. پاى دار از او پرسیدند:
آیا حرفى براى گفتن دارى ؟!
جوان گفت : مى خواهم در این آخرین لحظه عمرم ، مادرم را ببینم . وقتى مادرش را آوردند، به او گفت :
مادر جان ! چون تو خیلى براى من زحمت کشیده اى ، مى خواهم در این دم آخر زبان تو را ببوسم !
مادر، گریه کنان زبانش را بیرون آورد که پسرش ببوسد. اما ناگهان همه دیدند که آن جوان ، زبان مادرش را با دندان از بیخ برکند و مادر، بى هوش بر زمین افتاد!
همه مردم از کار دزد تعجب کردند. پادشاه علت این کار را از آن جوان پرسید.
جوان گفت :

«اگر روز اولى که من یک تخم مرغ دزدیدم ، مادرم به من مى گفت که کار بدى کردى و با من مهربانى نمى کرد و تشویقم نمى نمود، حالا شتر دزد نمى شدم که به دارم بزنند».

نکته:

درس دیگری که از این داستان گرفته می شود این است که معمولاً هر گناهی، زمینه ساز گناه بزرگتری است.

قرآن در این زمینه می‎فرماید: «بَلى مَنْ کَسَبَ سَیِّئَةً وَ أَحاطَتْ بِهِ خَطیئَتُهُ»

کسی که به سراغ خلافی رود و آثار شوم آن خلاف او را احاطه کند. (بقره 81)