گناه شناسی

ریاکاران و انفاق کنندگانى که منّت مى نهند، بهره و ثمره اى از کار خود به دست نمى آورند. همان گونه که یک کشاورز که بر زمین سخت و سنگى بذرافشانى مى کند، هم بذرش را از دست مى دهد و هم تلاش بى حاصل مى کند، انفاق هاى ریاکارانه و پرمنّت نیز، نه تنها ثوابى عاید انفاق کننده نمى کند، بلکه مال انفاق شده را نیز از بین مى برد.

خداوند متعال در این باره می فرمایند:

«یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ لاَ تُبْطِلُواْ صَدَقَاتِکُم بِالْمَنِّ وَ الأذَى کَالَّذِی یُنفِقُ مَالَهُ رِئَاء النَّاسِ وَ لاَ یُؤْمِنُ بِاللّهِ وَ الْیَوْمِ الآخِرِ » (بقره/264)

«ای کسانی که ایمان آورده‌اید! بخشش‌های خود را با منّت و آزار باطل نسازید همانند کسی که مال خود را برای نشان دادن به مردم، انفاق می‌کند و به خدا و روز رستاخیز ایمان نمی‌آورد.»

از این رو ریا و تظاهر، عملى بى بنیان و ناپایدار است و ریاکار و متظاهر، محکوم به رسوایى است; زیرا هر رویداد و پدیده اى ممکن است، پرده هاى ریاى آنان را بدرد و حقیقت پرفریب آنان را آشکار سازد. همان گونه که در این آیه شریفه، قطره هاى باران، لایه خاک روى سنگ را مى شوید و حقیقت سختى سنگ را نمایان مى سازد.

منبع: مثالهای زیبای قرآن جلد ۱  آیة اللّه مکارم شیرازى

مطالب بیشتر در: مقاله: ریاء و ریاکاری

دعا کردن آداب و روشهایی دارد که استجابت و ریسدن به حاجات بدون رعایات آداب آن ماننند آب در هاون کوبیدن است. حضرت باب الحوائج امام موسی بن جعفر علیه السلام در ضمن ذکر تمثیلی بسیار زیبا، یکی از این آداب را بیان می دارند:

مَن دَعا قَبلَ الثَّناءِ عَلَی الله و الصَّلاهِ عَلَی النَّبِی (صلی الله علیه وآله) کَانَ کَمَن رَمی بِسَهمٍ بِلا وَتر
هر که پیش از ستایش بر خدا و صلوات بر پیغمبر (صلی الله علیه وآله) دعا کند چون کسی است که بی زه کمان کشد.

تحف‌العقول ، ص‌ 425

پاسخ:
در روایات مىخوانیم: «اتّقوا المُحقّرات من الذّنوب فانّها لاتغفر»
 از گناهان بی اهمیت شمرده شده پرهیز کنید که بخشیده نمى شوند.

شخصى سوار بر اسب به نهرى رسید که آب کمى داشت و اسب مى‏توانست به راحتى از آب عبور کند لکن اسب ایستاد. صاحب اسب هرچه افسار حیوان را کشید، اسب جلو نرفت، به پشت او کوبید باز هم اسب نرفت. مرد حکیمى که این صحنه را مشاهده مى‏کردبه او گفت: آب را گل آلود کن، اسب از نهر رد مى‏شود. او آب را گل کرد، اسب حرکت کرد و از نهر گذشت. صاحب اسب، حکمت این کار را پرسید، مرد حکیم گفت: آب که تمیز است، اسب خود را در آب مى‏بیند و حاضر نمى‏شود پا روى خود بگذارد، لذا حرکت نمى‏کند.

انسان‏هایى هم که خود را ببینند (مقام خود، منافع خود، قبیله خود، حزب خود و...) حاضر نمى‏شوند پا روى آن بگذارند، لذا حرکت و تکاملى ندارند.

تمثیلات حاج آقا قرائتی

اسکناس به صورت راحت وارد قلک می شود ، اما به صورت راحت از آن خارج نمی شود ، گاهی به شکستن و خرد شدن آن هم می انجامد ، ذهن آدم ها هم مثل قلک عمل می کند ، حرفها راحت وارد می شوند ، اما به شکل راحت خارج نمی شوند ، گاهی کسی در سالهای قبل ، یک حرفی از شما شنیده ، هنوز که هنوزه در دل دارد و هر گاه به یاد می آورد ، رنجیده خاطر می شود ،

به همین خاطر پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) می کوشید که ، حیاء و رحمت در بین انسانها حاکم باشد ، همه حریم همدیگر را نگاه دارند ،  مجلس حیاء مجلسی که پیامبر (ص) در آن حضور داشت ، حیاء وحرمت هم حضور داشت ، همه حریم ، هم دیگر را رعایت می کردند ، هیچکس ، کس دیگر را به باد ناسزا نمی گرفت.