گناه شناسی

سؤال:

آیا گناهی وجود دارد که بدون توبه بخشیده شود؟

پاسخ:

پلیدی و پلشتی هیچ گناهی نیست که با آب توبه، پاک نشود؛ حتی شرک و الحاد. از این بالاتر، ممکن است گنهکاری مورد بخشش و مغفرت خداوند قرار بگیرد بی آنکه حتی توبه کرده باشد!

توضیح بیشتر اینکه با مروری بر پهنه آیات قرآن و روایات می توان گفت، که بخشش گناه از طرق مختلفی امکانپذیر است از جمله:
1. توبه:

اولین و مهم ترین راه بخشش گناهان،  توبه است. خداوند در قرآن همه مردم را به توبه دعوت کرده و ضمانت کرده است که اگر کسی توبه کند، هر نوع گناهی را بیامرزد.[1]
2. انجام حسنات:

امام موسی‌بن‌جعفر(ع):

التّوبَةُ النَّصُوحُ أنَ یَتوبَ العبدُ مِنَ الذّنبِ ثُمَّ لایَعودُ اِلَیهِ.

 توبة خالصانه آن است که وقتی بنده از گناه توبه کرد دیگر مرتکب آن گناه نشود.

(اصول کافی، ج 4، ص 165)

وضعیت خوابگاه ها و دانشگاه ها

در برخی از این خوابگاه‌ها به ویژه خوابگاه‌های دختران بداخلاقی‌هایی نظیر همجنس بازی و برهنه شدن دختران در محوطه خوابگاه به وفور مشاهده شده است تا جائی که متخلفین در برخی طبقات این خوابگاه‌ها محدودیت ورود سایر دانشجویان را اعمال کرده و به دانشجویان دیگر اجازه ورود به این مناطق ممنوعه را نمی دهند. همچنین برخی مسئولین خوابگاه ها و ماموران خدماتی و نظافتی هم جرات ورود به این طبقات را ندارند زیرا با بدترین توهین ها و تهدیدها مواجه می شوند.

هر کسی نقطه ضعفی دارد، شیطان دشمن قسم خورده انسان هم از این موضوع مستثنی نیست و نقطه ضعفهایی دارد. از طرفی یکی از راه های مبارزه و شکست دشمنان شناسایی نقطه ضعف آنهاست. در ادامه با چند تا از این نقطه ضعفهای شیطان آشنا می شوید:

روزی شیطان در گوشه مسجدالحرام ایستاده بود، حضرت رسول اکرم (ص) هم سرگرم طواف خانه کعبه بودند. وقتی آن حضرت از طواف فارغ شد، مشاهد کرد که ابلیس، ضعیف، نزار و رنگ پریده کنار ایستاده است.

پیامبر نزدیک او رفت و فرمود: ای ملعون! تو را چه شده که این چنین ضعیف و ناجوری؟؟؟!

گفت: یا رسول الله از دست امت تو به جان آمده و گداخته شده ام و صبر و طاقتم تمام شده است.

پیامبر فرمود: ای ملعون! مگر امت من با تو چه معامله ای کرده اند که این قدر از دست آنان می نالی و به قغان آمده ای؟

گفت: یا رسول الله! هفت خصلت نیکو در امت تو وجود دارد که من هر چه تلاش می کنم این خصلت را از ایشان بگیرم، نمی توانم.

امام محمدباقر(علیه‌السلام:

کُلَّما عادَ المؤمِنُ بِالاِستغفارِ وَالتَّوبَةِ عادَاللهُ عَلَیهِ بِالمَغفِرة.

هر بار که مؤمن توبه و استغفار خود را تجدید کند خدا نیز مغفرت و آمرزش خود را برای وی تجدید می‌نماید.

(سفینه، ج 1، ص 127)

امام جعفرصادق(علیه‌السلام):

ما مِن عَبدٍ أَذنَبَ ذَنباً فَنَدِمَ عَلَیهِ اِلاّ غَفَراللهُ لَهُ قَبلَ أَن یَستَغفِرَ.

هر بنده‌ای که از گناهی که مرتکب شده پشیمان شود، پیش از آنکه استغفار کند خداوند گناهش را می‌آمرزد.

(جامع‌ احادیث الشیعه، ج 14، ص 338)

با توبه مفتوح همیشه است

 1ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

 بابُ التّوبَةِ مَفتُوحٌ.

 درب توبه همیشه باز است. (الشهاب فی‌الحِکم و الآداب، ص 18)

استغفار دوای درد گناه

 2ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:

 لِکُلِّ داءٍ دَواءٌ وَ دَواءُ الذَّنبِ اَلاِستِغفارُ.

هر دردی دوا و درمانی دارد. داروی گناه، طلب آمرزش و استغفار کردن است. (ثواب‌الاعمال، ص 365)

حقیقت توبه چیست؟

3ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:

التّوبَةُ نَدَمٌ بِالْقَلْبِ وَ اسْتِغْفارٌ بِاللِّسانِ وَ تَرْکٌ بِالْجَوارِحِ، وَ اِضمارٌ أنْ لایَعُودَ.

توبه عبارت است از: پشیمانی در دل، استغفار با زبان، ترک گناه در عمل و تصمیم بر عدم ارتکاب مجدّد آن. (فهرست غرر، ص 39)

پذیرش توبه شرایط خاصی دارد. و هر گاه آن شرایط محقق شد، توبه نیز مورد قبول حق تعالی قرار می‌گیرد.

پس نخست باید دانست صفحه دل آدمی آینه تجلی رحمت و غضب خداست و با رجوع به فطرت درونی و حالت قلبی خود می توان از رضایت و عدم رضایت خدا با خبر شد به طوری که اگر آثاری از اصرار بر گناه در دل نمانده و پشیمانی کامل وجود دارد معلوم می شود که خداوند نیز آثاری از گناه را باقی نگذاشته است و توبه را پذیرفته است؛ چنان که  وقتی حضرت موسی علی‌نبیناوآله‌وعلیه‌السلام به خدای متعال عرض کرد: خدایا! مرا به عملی راهنمایی کن که اگر انجام دهم تو از من راضی می‌شوی! خدای متعال فرمود: «أَنَّ رِضَایَ‏ فِی‏ رِضَاکَ بِقَضَائِی‏؛ (کلیات حدیث قدسی، ص158.) به راستی که رضای من در راضی بودن تو به قضای من است.» پس رضایت رابطه‌ای طرفینی است. ازاین‌رو خداوند به حضرت موسی می‌فرماید: اگر تو از کار من راضی باشی و هر چه من برایت مقدر کردم بپسندی و اظهار گله نکنی من هم از تو راضی خواهم بود.

 

1. قال الامام علی (علیه السّلام) : التّوبةُ ندمٌ بالقَلبِ و اسْتِغفارٌ باللّسانِ و ترکٌ بالجوارح و اِضمارٌ ان لا یَعودَ.«تصنیف غرر الحکم، ص 194، ح3777»

امام علی (علیه السّلام) فرمود: توبه عبارت است از: پشیمانی قلبی از انجام گناه و استغفار و طلب آمرزش با زبان و ترک گناه با اعضاء و جوارح و تصمیم به اینکه دیگر آن گناه را انجام ندهد.