رسول خدا (صلى الله علیه وآله وسلم) در گفتار حکیمانه‎اى استغفار را اسلحه گنهکار، براى دفاع از خود در برابر دشمن ( انجام گناه، بازگشت به گناه بعد از توبه، عقوبت گناه و شیطان ) شمرده اند :

سِلاحُ الْمُذِنْبِ ، اَلإِسْتِغْفارُ .

 اسلحه گنهکار ، طلب آمرش از خداوند است .

مستدرک الوسائل ، ج 12 ، ص 122 .

عارفی که 30 سال مرتب ذکر می گفت: استغفر الله.
مریدی به او گفت: چرا این همه استغفار می کنی، ما که از تو گناهی ندیدیم.
جواب داد: سی سال استغفار من به خاطر یک الحمد لله نابجاست!
روزی خبر آوردند بازار بصره آتش گرفته، پرسیدم: حجره من چه؟
گفتند: مال شما نسوخته...
گفتم: الحمدلله...
معنیش این بود که مال من نسوزد مال مردم به درک!
آن الحمدلله ازسر خودخواهی بود نه خداخواهی.

هر دردی دوایی دارد و به فرموده حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام دوا و درمان گناه استغفار است، و هرکس که موفق به استغفار گردد یقینا موفق به درمان گناه و آمرزش شده است.

رسول الله (صلى الله علیه و آله) می فرمایند:

أکثِرُوا مِن الاستِغفارِ؛ فإنّ اللّه َ عَزَّوجلَ لم یُعَلِّمْکُمُ الاستِغفارَ إلّا وهُو یُریدُ أن یَغفِرَ لَکُم.

پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: طَهِّروا هذِهِ الأَجسادَ طَهَّرَکُمُ اللّهُ، فَإِنَّهُ لَیسَ عَبدٌ یَبیتُ طاهِرا إلّا باتَ مَعَهُ مَلَکٌ فی شِعارِهِ‏ ، لا یَنقَلِبُ ساعَةً مِنَ اللَّیلِ إلّا قالَ: اللّهُمَّ اغفِر لِعَبدِکَ، فَإِنَّهُ باتَ طاهِرا.

این بدن‏ها را پاک گردانید (انجام غسل های واجب و زدودن نجاسات از بدن)، خدا، شما را پاک مى‏گرداند؛ زیرا هیچ بنده‏اى نیست که شب را پاک به سر ببرد، مگر آن که فرشته‏اى در زیر پوشش با او باشد و هر ساعتى از شب، غلتى بخورد، آن فرشته مى‏گوید: «بار خدایا! بنده‏ات را بیامرز؛ زیرا او امشب، در پاکى به سر مى‏برد».

کنزالعمال 26003

پیامبر خدا صلى الله علیه و آله:

 ألا إنَّ فی شَهرِ رَجَبٍ لَیلَةً، مَن حَرَّمَ النَّومَ عَلى نَفسِهِ وقامَ فی‌ها حَرَّمَ‏ اللّهُ‏ جَسَدَهُ‏ عَلَى النّارِ، وصافَحَهُ سَبعونَ ألفَ مَلَکٍ، ویَستَغفِرونَ لَهُ إلى یَومٍ مِثلِهِ، فَإِن عادَ عادَتِ المَلائِکَةُ.

هان! در ماه رجب، شبى است که هر کس در آن شب، خواب را بر خود حرام کند و به عبادت بپردازد خداوند، بدن او را بر آتش، حرام مى‏گرداند و هفتاد هزار فرشته با او دست مى‏دهند و تا روزى چنان (یعنى ماه رجب سال آینده) برایش طلبِ آمرزش مى‏کنند، و اگر دوباره گناه کرد، فرشتگان، دوباره برایش آمرزش مى‏خواهند.

بحار الأنوار: ج 97 ص 47 ح 33 نقلًا عن النوادر للراوندی عن ابن عبّاس.

حضرت رسول الله صلّی الله علیه و آله و سلّم:

«إنَّ الرَّجُلَ لَتُرفَعُ دَرَجَتُهُ فِی الجَنَّةِ فَیَقُولُ أنَّى لِی هَذا؟ فَیُقالُ بِاستِغفارِ وَلَدِکَ لَکَ»
به راستی درجۀ شخص در بهشت بالا برده می‌شود؛ پس می‌گوید: این درجه از کجا برایم آمده است؟! به او گفته می‌شود: به سبب آمرزش‌طلبیدن فرزندت برایت.

نهج الذکر، ج‏4، ص: 181.

امام رضا(علیه‌السلام):

مَن أَصََرَّ عَلی‌المَعاصی و طَلبَ العَفوَ مِن رَبِّهِ وَ لَم یَتُبْ فَقَدِ اسْتَهزَأَ بِنَفسِهِ!

 کسی که بر ارتکاب گناه پافشاری می‌کند و از آن دست‌بردار نیست و (در عین حال) از خدای خود طلب عفو و بخشش (استغفار) می‌کند در حقیقت خود را مسخره کرده است! (مواعظ عددیّه، ص 200)

توبه بر لب ، سبحه بر کف ، دل پر از شوق گناه        معصیت را خنده می آید ز استغفار ما...

هر کسی نقطه ضعفی دارد، شیطان دشمن قسم خورده انسان هم از این موضوع مستثنی نیست و نقطه ضعفهایی دارد. از طرفی یکی از راه های مبارزه و شکست دشمنان شناسایی نقطه ضعف آنهاست. در ادامه با چند تا از این نقطه ضعفهای شیطان آشنا می شوید:

روزی شیطان در گوشه مسجدالحرام ایستاده بود، حضرت رسول اکرم (ص) هم سرگرم طواف خانه کعبه بودند. وقتی آن حضرت از طواف فارغ شد، مشاهد کرد که ابلیس، ضعیف، نزار و رنگ پریده کنار ایستاده است.

پیامبر نزدیک او رفت و فرمود: ای ملعون! تو را چه شده که این چنین ضعیف و ناجوری؟؟؟!

گفت: یا رسول الله از دست امت تو به جان آمده و گداخته شده ام و صبر و طاقتم تمام شده است.

پیامبر فرمود: ای ملعون! مگر امت من با تو چه معامله ای کرده اند که این قدر از دست آنان می نالی و به قغان آمده ای؟

گفت: یا رسول الله! هفت خصلت نیکو در امت تو وجود دارد که من هر چه تلاش می کنم این خصلت را از ایشان بگیرم، نمی توانم.

امام جعفرصادق(علیه‌السلام):

ما مِن عَبدٍ أَذنَبَ ذَنباً فَنَدِمَ عَلَیهِ اِلاّ غَفَراللهُ لَهُ قَبلَ أَن یَستَغفِرَ.

هر بنده‌ای که از گناهی که مرتکب شده پشیمان شود، پیش از آنکه استغفار کند خداوند گناهش را می‌آمرزد.

(جامع‌ احادیث الشیعه، ج 14، ص 338)

 

1. قال الامام علی (علیه السّلام) : التّوبةُ ندمٌ بالقَلبِ و اسْتِغفارٌ باللّسانِ و ترکٌ بالجوارح و اِضمارٌ ان لا یَعودَ.«تصنیف غرر الحکم، ص 194، ح3777»

امام علی (علیه السّلام) فرمود: توبه عبارت است از: پشیمانی قلبی از انجام گناه و استغفار و طلب آمرزش با زبان و ترک گناه با اعضاء و جوارح و تصمیم به اینکه دیگر آن گناه را انجام ندهد.