گناه شناسی

امام صادق (علیه السلام):

«ثَلاثُ دعوات لا یحجُبنَ عَنِ اللهِ تَعالی: دُعاءُ الوالِدِ لِوَلَدِه إِذا بَرَّهُ و دعوتُهُ علیهِ إذا عَقَّهُ ، و دعاءُ المظلومِ علی ظالِمه و دعاؤُهُ لمن اِنتَصَر لهُ مِنهُ ، و رجلٌ مؤمنٌ دَعا لِاخٍ لَه مؤمنٌ واساهُ فینا ، و دعاؤُه علیه إذا لم یُواسهُ مع القدرةُ علیه ، و اِضطرارُ أخیه إلیه ؛

سه دعاست که از پروردگار در حجاب نمی‌ماند و قطعاً مستجاب می‌گردد:

از نظر علم پزشکى حرمت شراب، محرز است، زیرا کتاب هاى متعددى درباره زیان هاى آن از سوى پزشکان دل سوز نوشته شده است.

نوشابه‏ هاى الکلى پس از استفاده سریعاً جذب خون مى‏شود . خون در مسیر خود مغز را بى نصیب نمیگذارد، در نتیجه عمل سلسله اعصاب رو به ضعف میرود و خویشتن دارى که ارادى و منشأ شرم و حیا در انسان و مانع از بروز کارهاى زشت است، از دست مى‏رود.

حرمت آبروی مومن تا قیام قیامت

پیامبر صلی الله علیه و اله وسلم:

ایها الناس ان دِماءَکم و اعراضَکم علیکم حرامٌ الی آن تلقوا ربَکم؛

ای مردم! خون و مال و آبروی شما حرمت دارد تا قیام قیامت.

تحف‌العقول، ص 30.

پس باید برای حفظ این امانت کوشا باشیم و خودمان با دست خودمان آبرویمان را برباد ندهیم.

آبی است آبرو که نباید به جوی باز             از تشنگی بمیر و مریز آبروی خویش

در این پست به چند عملی که آبرو را بر باد می دهند می پردازیم:

بخل

امیرالمؤمنین امام على (علیه السلام):

ما أذَلَّ النّفْسَ کالحِرصِ، و لا شانَ العِرْضَ کالبُخْلِ.

 هیچ چیز چون آزمندى نفس را زبون نکند و چیزى چون بخل آبرو را نبرد.

میزان الحکمه ،ج‏3، ص 22، ح3769.

زنا

پیامبر خدا صلى الله علیه و آله:

یا علیُّ فی الزِنا سِتُّ خِصالٍ: ثلاثٌ مِنها فی الدنیا و ثلاثٌ فی الآخِرَةِ، فأمّا التی فی الدنیا فَیَذهَبُ بالبَهاءِ، و یُعَجِّلُ الفَناءَ، و یَقطَعُ الرِّزقَ، و أمّا التی فی الآخِرَةِ فَسُوءُ الحِسابِ، و سَخَطُ الرحمنِ، و الخُلُودُ فی النارِ.

 اى على! زنا شش پیامد دارد: سه پیامد در دنیا و سه دیگر در آخرت؛ پیامدهاى دنیایى‏اش این است که آبرو را مى‏برد، مرگ را شتاب مى‏بخشد و روزى را مى‏بُرد؛ و پیامدهاى آخرتش حسابرسى سخت و دقیق، خشم خداى رحمان، و جاودانگى در آتش است.

میزان الحکمه، ج‏5،ص 43 ، ح7846.

درخواست کردن از مردم

امیرالمؤمنین امام على (علیه السلام):

السؤال یُضعِفُ لِسانَ المُتَکَلِّمِ، و یَکسِرُ قَلبَ الشُّجاعِ البَطَلِ، و یُوقِفُ الحُرَّ العزیزَ مَوقِفَ العَبدِ الذَّلیلِ، و یُذهِبُ بَهاءَ الوَجهِ، و یَمحَقُ الرِّزقَ.

  درخواست کردن، زبان گوینده را کوتاه مى‏کند و دل شجاع پهلوان را مى‏شکند و انسان آزاد سرفراز را به مقام برده‏اى ذلیل تنزّل مى‏دهد و آبرو را مى‏بَرد و روزى را مى‏بُرد (بى برکت مى‏کند).

این درخواست معنی گسترده ای دارد و از پرسش گرفته تا گدایی، تقاضای یک کار، قرض، نسیه و ... را شامل می شود.

میزان الحکمه، ج‏5، ص162 ، ح 8266.

رد درخواست نیازمند

امام حسین علیه السلام:

صاحِبُ الحاجةِ لَم یُکرِمْ وَجهَهُ عن سُؤالِکَ فَأکرِمْ وَجهَکَ عن رَدِّهِ.

 نیازمند با درخواست کردن حرمت خود را نگه نداشته است، پس تو با نومید نکردن او آبرو و حرمت خود را نگه دار.

میزان الحکمه، ج‏5، ص174،ح8323.

دوستی با متملقین چاپلوس

امیرالمؤمنین امام على (علیه السلام):

احذَرْ مَن یُطرِیکَ بما لَیسَ فیکَ فیُوشَکَ أن تَنهَتِکَ بما لَیسَ فیکَ.

 از کسى که تو را بى‏جهت مدح و ستایش مى‏کند، پرهیز کن؛ زیرا زود باشد که بى‏جهت نیز [توسط او] بى حرمت و بی آبرو شوى.

میزان الحکمه، ج‏10، ص441،ح18707.

شوخی زیاد

پیامبر خدا صلى الله علیه و آله:

کَثرَةُ المِزاحِ یَذهَبُ بماءِ الوجهِ.

 شوخى زیاد، آبرو را مى‏برد.

میزان الحکمه، ج‏10، ص 518 ،ح 18986.

مشاهده در آپارات و دانلود

امام علی النقى علیه السلام:

اِنَّ الحَرامَ لا ینمى وَاِن نَمى لا یبارَک لَهُ فیهِ وَما اَنفَقَهُ لَم یؤجَر عَلَیهِ وَما خَلَّـفَهُ کانَ زادَهُ اِلَى النّارِ.

به راستى که حرام، افزایش نمى‏یابد و اگر افزایش یابد ، برکتى ندارد و اگر انـفاق شود ، پاداشى ندارد و اگر بماند ، توشه‏اى به سوى آتـش خواهد بود.

[کافى، ج 5، ص 125، ح 7]

به طور کلی؛ هر گاه بنده‌اى در دنیا مرتکب گناهى شود از باب مکافات در دنیا، خداوند او را به یکى از دو شکل عقوبت می‌کند:
الف. مجازات تأدیبى:
اگر شخص، مؤمن باشد و خداوند خیر او را بخواهد او را دچار گرفتارى می‌نماید تا به خود آمده و از اشتباه خود دست بردارد و توبه کند.
چنان‌که امام صادق(علیه السلام) می‌فرماید:
«همانا خداوند هرگاه خیر بنده‌اى را بخواهد به هنگامى که گناهى انجام می‌دهد او را گوشمالى می‌دهد تا به یاد توبه و طلب آمرزش بیفتد( الکافی جلد 2 صفحه 452) ».
ب. مجازات استدراجى:
چنانچه انسانى به جهت گناهان زیاد توفیق عنایت و توجه خداوند را از دست بدهد، خداوند او را رها می‌سازد، نعمت خود را بر او ارزانى می‌دارد تا سرگرم دنیا شود و توبه و استغفار را فراموش نماید و روز بروز در گناه و گمراهى خود بیشتر فرو رود.
چنان‌که امام صادق علیه السلام می‌فرماید:
«و هنگامى که خداوند شرّ بنده‌اى را [بر اثر اعمالش] بخواهد موقعى که گناهى می‌کند نعمتى به او می‌بخشد تا استغفار را فراموش نماید و به آن ادامه دهد، همان‌طور که قرآن کریم در این‌باره می‌فرماید:《و آنها که آیات ما را تکذیب کردند، به تدریج از جایى که نمی‌دانند، گرفتار مجازاتشان خواهیم کرد. (سوره اعراف آیه 182) 》( الکافی جلد 2 صفحه 452)

امام حسین علیه السّلام :

مَن حاوَلَ أمراً بمَعصیَةِ اللّهِ کانَ أفوَتَ لِما یَرْجُو و أسرَعَ لِمَجِی‏ءِ ما یَحذَر

کسی که بخواهد از راه گناه به مقصدی برسد، دیرتر به آنچه می خواهد می رسد و زودتر به آنچه می ترسد گرفتار می شود ...!

بحارالانوار، ج۷۸، ص۱۲۰

یکی از راههای تشخیص مال حلال و حرام، نوع مصرف آن است، برخی درآمد خود را صرف نیازهای واقعی خود می کنند؛ همچون تأمین زندگی، تفریح سالم، سفرهای زیارتی و تشکیل جلسات مذهبی، انفاق، قرض و بخشش به نیازمندان برخی هم در آمد خود را صرف عیش و نوش و شراب و قمار و فحشا و جشنهای آن چنانی و سفر به کشورهای غربی به منظور عیاشی و... می کنند.

امام نقى علیه السلام:

 اَلعُقوقُ یُعقِبُ القِلَّةَ و یُؤَدِّی إلَى الذِّلَّةِ؛ 
آزردن و نافرمانى [پدر و مادر]، ندارى مى‌آورد و به خوارى و ذلت مى‏‌کشاند. 
میزان الحکمة: ح 22691

رسول خدا صلّی اللَّه علیه و آله و سلّم :

از نفرین پدر خود، سخت بپرهیزید، زیرا چنین نفرینی «ابر» را هم می شکافد و بالاتر می رود، و مورد توجه خدا قرار می گیرد، تا جایی که خداوند متعال می فرماید: آن نفرین را نزد من آورید تا مستجاب گردانم.

بنابراین، از نفرین پدر علیه خود، سخت پرهیز داشته باشید، زیرا از شمشیر برنده تر است!

(نوادر راوندی)