گناه شناسی

سیصد و سیزده فدائی منجی انسانهایی هستند حلال زاده، با تربیتی درست، با ایمانی استوار چون کوه، دارای کسب حلال و گوش،چشم،زبان،شکم و دامن پاک

نگاهی به «جنبش ممانعت از جنگ با خدا (ربا)» + تصاویر

عقبه فکری و علمی این جنبش در حوزه علمیه، آیت‌الله حائری شیرازی و در دانشگاه، حسن سبحانی است.

گناه شناسی به نقل از مشرق- نهضت سایبری مبارزه با ربا در سال ۱۳۸۶ توسط جمعی از دانشجویان ایجاد شد که با ایجاد گردهمایی‌هایی در شهر اراک و تبلیغات میدانی کار خود را شروع کرده بود. اما در همین حین بعضی از بانک‌ها که اصرار فراوانی بر مسکوت ماندن این قضیه داشتند با کارشکنی‌های علنی و غیرعلنی منجر به کندی روند این جنبش گردیدند. در نهایت با فراز و نشیب‌های بسیار و چندین بار هک شدن وب‌سایت‌، جنبش افول کرده و برای چند سالی مسکوت ماند.

قرآن کریم و ممنوع‏یت غنا و موسیقى


وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ یَشْتَرِی لَهْوَ الْحَدِیثِ لِیُضِلَّ عَنْ سَبِیلِ اللَّه بِغَیْرِ عِلْمٍ وَ یَتَّخِذَها هُزُواً أُولئِکَ لَهُمْ عَذابٌ مُهِینٌ‏[1]

و بعضى از مردم سخنان بیهوده را مى‏خرند، تا مردم را از روى نادانى، از راه خدا گمراه سازند و آیات الهى را به استهزا گیرند؛ براى آنان عذابى خوارکننده است!

شأن نزول:

بعضى از مفسران گفته‏اند: آیه مورد بحث، درباره «نضر بن حارث» نازل شده است.

او مرد تاجرى بود که به «ایران» سفر مى‏کرد، و در ضمن، داستان‏هاى «ایرانیان» را براى «قریش» بازگو مى‏نمود، مى‏گفت: اگر «محمّد» براى شما سرگذشت «عاد و ثمود» را نقل مى‏کند، من داستان‏هاى «رستم و اسفندیار»، و اخبار «کسرى‏» و سلاطین عجم را باز مى‏گویم!، آنها دور او را گرفته، استماع قرآن را ترک مى‏گفتند.[2]

ممنوعیت ربا در قرآن!

یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ ذَرُوا ما بَقِیَ مِنَ الرِّبا إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنینَ (279) فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا فَأْذَنُوا بِحَرْبٍ مِنَ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ إِنْ تُبْتُمْ فَلَکُمْ رُؤُسُ أَمْوالِکُمْ لا تَظْلِمُونَ وَ لاتُظْلَمُونَ ا 280 وَ إِنْ کانَ ذُو عُسْرَةٍ فَنَظِرَةٌ إِلى‏ مَیْسَرَةٍ وَ أَنْ تَصَدَّقُوا خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ‏ تَعْلَمُونَ‏ (281) وَ اتَّقُوا یَوْماً تُرْجَعُونَ فیهِ إِلَى اللَّهِ ثُمَّ تُوَفَّى کُلُّ نَفْسٍ ما کَسَبَتْ وَ هُمْ لا یُظْلَمُونَ‏ (282) بقره

اى کسانى که ایمان آورده‏اید! از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید، و آنچه از (مطالبات) ربا باقى مانده، رها کنید؛ اگر ایمان دارید!

اگر (چنین) نمى‏کنید، بدانید خدا و رسولش، با شما پیکار خواهند کرد! و اگر توبه کنید، سرمایه‏هاى شما، از آن شماست (اصل سرمایه، بدون سود) نه ستم مى‏کنید، و نه برشما ستم وارد مى‏شود.

و اگر (بدهکار،) قدرت پرداخت نداشته باشد، او را تا هنگام توانایى، مهلت دهید! و (در صورتى که به راستى قدرت پرداخت را ندارد،) براى خدا به او ببخشید بهتر است؛ اگربدانید!

و از روزى بپرهیزید که در آن روز، شما را به سوى خدا باز مى‏گردانند؛ سپس به هر کس (پاداش) آنچه را انجام داده، بازپس داده مى‏شود؛ و به آنها ستم نخواهد شد.

شأن نزول:

در «تفسیر على بن ابراهیم» آمده است: پس از نزول آیات ربا، شخصى به نام «خالد بن ولید» خدمت پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله حاضر شده عرضه داشت: پدرم چون با «طائفه ثقیف» معاملات ربوى داشت و مطالباتش را وصول نکرده بود وصیت کرده است مبلغى از سودهاى اموال او که هنوز پرداخت نشده است، تحویل بگیرم آیا این عمل براى من جایز است؟

امانت و خیانت در امانت از نظر اسلام

بسم الله الرحمن  الرحیم

انَّ اللَّهَ یَأْمُرُکُمْ انْ تُؤَدُّوا الْاماناتِ الى اهْلِها وَ اذا حَکَمْتُمْ بَیْنَ النَّاسِ انْ تَحْکُمُوا بِالْعَدْلِ انَّ اللَّهَ نِعِمَّا یَعِظُکُمْ بِهِ انَّ اللَّهَ کانَ سَمِیعاً بَصِیراً. [1]

2- خداوند به شما فرمان مى‏دهد که امانتها را به صاحبانش بدهید! و هنگامى که میان مردم داورى مى‏کنید، به عدالت داورى کنید! خداوند، اندرزهاى خوبى به شما مى‏دهد خداوند شنوا و بیناست.

امانتداری از مهم‏ترین فضایل اخلاقى و ارزشهاى اسلامى و انسانى است که با تأکید فراوان در قرآن و احادیث از آن یاد شده است و علماى اخلاق و سالکان الى الله اهمیت فوق العاده‏اى براى آن قائلند، و به عکس خیانت از بزرگترین گناهان و نکوهیده‏ترین رذایل اخلاقى است.

آنچه در این مقاله می خوانید:

واژه امانت در قرآن

دایره امانت در زندگی انسان

تفسیر آیه

شأن نزول آیه

امانت و خیانت در روایات

تجسس و جاسوسی در امور دیگران از نظر اسلام

 

«یا ایُّهَا الَّذِینَ آمَنَوا اجْتَنِبُوا کَثِیْراً مِنَ الظَّنِ انَّ بَعْضَ الظَّنَّ اثْمٌ وَ لا تَجَسَّسُوا وَ لایَغْتَبْ بَعْضُکُم بَعْضاً[1]؛

ترجمه: اى کسانى که ایمان آورده‏اید از بسیارى از گمان‏ها بپرهیزید چرا که پاره‏اى از گمان‏ها گناه است و (در کار دیگران) تجسّس نکنید، و یکدیگر را غیبت ننماید ..».

 

موضوعاتی که در این پست بدانها پرداخته می شود:

معنی واژه تجسس و جاسوسی

حرمت و ممنوعیت تجسس

تجسس عُمَر

تجسّس در روایات

پیامدهاى سوء اجتماعی تجسّس‏

سرچشمه‏هاى این رذیله اخلاقى

استثنائات‏ تجسس

درمان‏ مرض تجسس

از عواقب و پیامدهای غرور در روایات

در میان صفات رذیله شاید کمتر صفتى به اندازه غرور زیان‏ آور و مرگبار باشد. پیامدهاى غرور تمام زندگى انسان را تحت تأثیر خود قرار مى‏دهد و دنیا و آخرت راتباه مى‏کند. مذمّت از این خوى زشت در احادیث بازتاب گسترده‏اى دارد، که بیانگر آثار زیانبار غرور هستند که به تعدادی از آنها اشاره می شود:

1.طولانی تر بودن مستی غرور از مستی شراب (حجاب عقل و فهم)

2. کانون شرّ

3. غرور نشانه بی عقلی

4. قطع کردن اسباب نجات

5. عامل بدبختى و هلاکت

6. حجاب پذیرش موعظه

7. کشنده بودن و مایه شکست در زندگى و سبب عقب افتادگى

8. سبب فساد و تباهى

9. مانع از عاقبت اندیشى

10.سبب ندامت و پشیمانى

11.تهیدستی در دنیا و آخرت

12. سبب توقف تکامل انسان

علایم و نشانه های غرور

وَ لا تَمْشِ‏ فِی الْأَرْضِ مَرَحاً إِنَّکَ لَنْ تَخْرِقَ الْأَرْضَ وَ لَنْ تَبْلُغَ الْجِبالَ طُولاً [1]

و در [روى] زمین به نخوت گام برمدار چرا که هرگز زمین را نمى‏توانى شکافت و در بلندى به کوهها نمى‏توانى رسید.

تفسیر

این آیه مبارزه با کبر و غرور است و با تعبیر زنده و روشنى مؤمنان را از آن نهى مى‏کند، روى سخن را به پیامبر ص کرده، مى‏گوید:" در روى زمین از روى کبر و غرور، گام برمدار" (وَ لا تَمْشِ فِی الْأَرْضِ مَرَحاً[2])" چرا که تو نمى‏توانى زمین را بشکافى! و طول قامتت به کوه‏ها نمى‏رسد"!

(إِنَّکَ لَنْ تَخْرِقَ الْأَرْضَ وَ لَنْ تَبْلُغَ الْجِبالَ طُولًا).

اشاره به اینکه افراد متکبر و مغرور غالبا به هنگام راه رفتن پاهاى خود را محکم به زمین مى‏کوبند تا مردم را از آمد و رفت خویش آگاه سازند، گردن به آسمان مى‏کشند تا برترى خود را به پندار خویش بر زمینیان مشخص سازند! ولى قرآن مى‏گوید: آیا تو اگر پاى خود را به زمین بکوبى هرگز مى‏توانى زمین را بشکافى یا ذره ناچیزى هستى بر روى این کره عظیم خاکى.

نمونه ای از غرور و خود بزرگ بینی فرعون

وَ نَادَى فِرْعَوْنُ فِى قَوْمِهِ قَالَ یَا قَوْمِ الَیْسَ لِى مُلْکُ مِصْرَ وَ هَذِهِ الْانْهَارُ تَجْرِى مِنْ تَحْتِى افَلَاتُبْصِرُونَ* امْ انَا خَیْرٌ مِنْ هَذَا الَّذِى هُوَ مَهِینٌ وَ لَایَکَادُ یُبِینُ‏[1]

فرعون در میان قوم خود ندا داد و گفت: «اى قوم من! آیا حکومت مصر از آن من نیست؟ و این نهرها تحت فرمان من جریان ندارد؟ آیا نمى‏بینید؟!- مگر نه این است که من از این مردى که از خانواده و طبقه پستى است و هرگز نمى‏تواند فصیح سخن بگوید بهترم؟!».

تفسیر

یکى از رذایل اخلاقى و بیماری های قلبی که نه تنها در میان علماى اخلاق معروف و مشهور است بلکه در میان توده‏هاى مردم نیز از جمله صفات زشت شناخته شده مى‏باشد «غرور» است. این صفت رذیله موجب از خود بیگانگى و جهل نسبت به خویشتن و دیگران و فراموش کردن موقعیّت فردى و اجتماعى خود و غوطه‏ ور شدن در جهل و بى‏خبرى است.

غرور انسان را از خدا دور مى‏کند و به شیطان نزدیک مى‏سازد، واقعیّت‏ها را در نظر او دگرگون مى‏کند و همین امر سبب خسارت‏هاى شدید مادّى و معنوى مى‏گردد.

سه راهکار در برابر حسود

حسد

رشک ورزی، حالتی نفسانی است و طنابی را می ماند که فرد حسود بر گردن دارایی و توان مندی و هوش و عزّت و فضیلت دیگری افکنده باشد.

دودی که از آتش خرمن حسادت برمی خیزد نخست چشم حسود را می سوزاند بعد به دیگران سرایت می کند.

شگفتا که شرط عدالت هم همین است؛ انسانی که بر سر راه پیشرفت دیگران خار توطئه می افکند و چاه زوال حفر می کند خود زودتر از دیگران در آن گرفتار می شود.


زهر حسادت ابتدا کام شخص حسود را تلخ می کند، وی را از درون دچار سوز حقارت، عقده و خشم می کند، آنگاه دامن اجتماع را می گیرد.

کثیری از رفتارهای نابهنجار و خطرساز اجتماعی همچون تخریب، آدم ربایی، اهانت،  قتل و ... از آبشخور حسادت سرچشمه می گیرد.

داستان حسادت قابیل به هابیل و اولین قتل تاریخ

بسم الله الرحمن الرحیم

وَ اتْلُ عَلَیْهِمْ نَبَأَ ابْنَىْ آدَمَ بِالْحَقِّ اذْ قَرَّبَا قُرْبَاناً فَتُقُبِّلَ مِنْ احَدِهِمَا وَ لَمْ یُتَقَبَّلْ مِنَ الْآخَرِ قَالَ لَاقْتُلَنَّکَ قَالَ انَّمَا یَتَقَبَّلُ اللَّهُ مِنَ الْمُتَّقِینَ* لَئِنْ بَسَطْتَ الَىَّ یَدَکَ لِتَقْتُلَنِى مَا انَا بِبَاسِطٍ یَدِىَ الَیْکَ لِاقْتُلَکَ انِّى اخَافُ اللَّهَ رَبَّ الْعَالَمِینَ* فَطَوَّعَتْ لَهُ نَفْسُهُ قَتْلَ اخِیهِ فَقَتَلَهُ فَاصْبَحَ مِنَ الْخَاسِرِینَ‏ [1]

ترجمه‏

و داستان دو فرزند آدم را به حق بر آنها بخوان: هنگامى که هر کدام، کارى براى تقرّب (به پروردگار) انجام دادند، امّا از یکى پذیرفته شد و از دیگرى پذیرفته نشد (برادرى که عملش مردود شده بود، به برادر دیگر) گفت: «به خدا سوگند تو را خواهم کشت» (برادر دیگر) گفت: «من چه گناهى دارم (زیرا) خدا تنها از پرهیزگاران مى‏پذیرد».

اشاره‏
یکى دیگر از رذایل اخلاقى که در طول تاریخ بشر آثار بسیار منفى فردى و اجتماعى داشته است مسئله حسد است، حسد به معنى «ناراحت شدن از نعمتهایى که خداوند نصیب دیگران کرده و آرزوى زوال آنها و حتّى تلاش و کوشش در این راه»!

بسم الله الرحمن الرحیم
حضرت امیرالمؤمنین امام علی علیه السلام:
الذُّنوبُ الدّاءُ، و الدَّواءُ الاستغِفارُ، و الشِّفاءُ أن لا تَعودَ.
گناهان بیماری‎اند و دارو استغفار است و شفایش به این است که به گناه باز نگردند.
با توجه به حدیث شریف بیماری جامعه ما و افراد آن گناه است و بدترین بیماری آن است که صاحب آن از وجودش مطلع نباشد یا آنرا بیماری نداند.
سعی بنده این است که به عنوان یک طلبه علوم دینی به انجام وظیفه در جبهه جهاد جنگ نرم به معرفی مصادیق، ریشه ها و علل بروز گناهان، آثار و عواقب دنیوی و اخروی، معرفی راه های پیشگیری و درمان گناه بپردازم.
در ضمن محوریت با بحثهای گناهان شایع و مبتلی به است.
باشد که مرضی رضای پروردگار متعال و باعث خشنودی مولایمان حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف واقع شود.
موضوعات
پیوندها

طراح و مدیر سایت:سید محمد علوی زاده

کپی برداری از مطالب با ذکر منبع و افزودن لینکش سایت باعث امتنان و مسرت است و بدون آن بلامانع.