به گزارش گناه شناسی به نقل از فارس: روزه خواری علاوه بر همه معایبی که دارد و عملی حرام در دین مبین اسلام محسوب می شود، در بعد اجتماعی نوعی بی احترامی به حقوق دیگران است.

زیرا کسی که به صورت آشکار روزه می‌خورد، هنوز به حقوق شهروندی و احترام به حقوق دیگران در سطح جامعه واقف نیست و این حقوق را زیر پا می‌گذارد.

چنین فردی علاوه بر بی حرمتی به احکام و قوانین اسلامی، به صورت علنی و‌ آشکار بیان می‌کند که رعایت حقوق دیگران چندان برایش اهمیتی ندارد.

روزه‌خواری عملی حرام است

طبق نظر مراجع تقلید، مسلمانان مکلف باید در ماه رمضان روزه بگیرند اما برخی افراد به دلایل مختلفی مانند مسافرت و بیماری از این حکم مستثنی می‌شوند و در این صورت آنان عمل حرامی انجام نداده‌اند. پس چرا روزه‌خواری عملی حرام است؟

دلیل حرمت این عمل یک قاعده‌ فقهی است. پیامبر اکرم (ص) می‌فرمایند: «کسی که حسن و کار خیری انجام دهد و آن را از غیر خدا پنهان دارد، عملش۷۰ برابر می‌شود نسبت به کسی که عمل حسنه‌ای را آشکار می‌سازد و کسی که مرتکب گناهی می‌شود، اگر آن را فاش و آشکار نماید، مورد غضب خدا واقع می‌شود اما اگر آن را پنهان داشت، آمرزیده خواهد شد.»

1- اگر کسی به عمد روزه خود را در ماه مبارک رمضان ، به وسیله استمناء باطل کند ، چه حکمی دارد؟

2-  کسی که به حرمت استمنا در ماه رمضان آگاهی داشته؛ ولی نمیدانسته روزه را باطل میکند، تکلیف او چیست؟

آیت الله خامنه ای : 1-  و 2- استمناء مطلقاً حرام است و اگر منجر به خروج منى شود، و این عمل در حال روزه در روز ماه رمضان صورت بگیرد، در حکم افطار عمدى با حرام است و علاوه بر قضا باید شصت روز روزه بگیرد و یا شصت مسکین را اطعام نماید و احتیاط مستحب آن است که هر دو را انجام دهد.

آیت الله وحید خراسانی : 1- 2-در فرض سوال قضا و کفاره بر او واجب است و بنابراحتیاط واجب کفاره جمع بر او لازم است.

یعنى باید دو ماه روزه بگیرد و شصت فقیر را سیر کند ، یا به هر کدام آنها یک مُد طعام بدهد ، و چنانچه هر دو برایش ممکن نباشد ، هر کدام آنها که ممکن باشد واجب است انجام دهد ، و بنابر احتیاط واجب استغفار هم بنماید.

برای آنکه تصور صحیحی از موضوع داشته باشیم، مناسب است، ابتدا توجه کنیم که مسلمانان، در چه مواردی دروغ را جایز می دانند. مطابق مشهور دو موضع اصلی برای جواز دروغ وجود دارد:

۱- اصلاح بین مردم؛ امام صادق(ع) فرمود: انّ اللَّه أحبّ الکذب فی الإصلاح... و أبغض الکذب فی غیر الاصلاح؛( میزان الحکمة، عنوان ۳۴۶۶، حدیث ۱۷۴۷۴.) خداوند دروغ گفتن را در مورد اصلاح بین مردم دوست دارد ... و دروغ را در غیر اصلاح دشمن دارد.
۲- دفع شر ظالمان؛ امام صادق(ع) فرمود: الکذب مذموم الاّ فی امرین: دفع شر الظلمه و اصلاح ذات البین؛ (میزان الحکمة، عنوان ۳۴۶۶، حدیث ۱۷۴۷۶.) کذب بد است مگر در دو مورد: با دروغ شر ظالمی را از خود یا از دیگران دفع کند، یا با دروغ بین دو نفر اصلاح ایجاد کند.

این در کنار مذمت های فراوان اسلام نسبت به دروغ گویی است از جمله آنکه:

پیامبر خدا صلى الله علیه و آله می فرمایند : هر گاه بنده دروغ بگوید، از بوى گندى که پدید آورده است فرشته یک میل از او دور مى شود. (الترغیب و الترهیب : ٣/٥٩٧/٣٠.)

همچنین امام على علیه السلام : بزرگترین خطاها (گناهان) نزد خداوند، زبان دروغگوست. (المحجّة البیضاء: ٥/٢٤٣)

ایشان در جمله دیگری می فرمایند : بدترین خصلتها، دروغگویى است. (غرر الحکم : ٥٧٢٨)

حال با توجه به اینکه اسلام به طور کلی، دروغ را بسیار مذموم می داند، و تنها موارد محدود و مشخصی را استثناء کرده، حقیقت امر روشن می شود.

ابن عباس از پیامبر خدا نقل مى ‏کند که فرمود: خداوند مى‎‏فرماید:

هر کارى که فرزند آدم انجام دهد براى خود اوست، جز روزه گرفتن که براى من است و من خود پاداش آن هستم. روزه سپر بنده مؤمن در روز قیامت است، همان گونه که یکى از شما در دنیا سلاح خود را نگاه مى ‏دارد. و بوى دهان روزه ‏دار نزد خداوند، پاکیزه ‏تر از بوى مشک است و روزه ‏دار دو بار شاد مى ‏شود: هنگامى که افطار مى ‏کند و مى ‏خورد و مى‏ آشامد و هنگامى که با من ملاقات مى ‏کند و من او را وارد بهشت مى ‏کنم.

خصال- ج‏۱، ص ۴۴.

حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم :

 الصَّوْمُ جُنَّةٌ مِنَ النَّار

روزه سپر آتش (جهنم) است. «یعنى بواسطه روزه گرفتن انسان از آتش جهنم در امان خواهد بود.»

کافى(ط-الاسلامیه) ج 4، ص 62 ، ح 1 - تحف العقول ص 25

با توبه مفتوح همیشه است

 1ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:

 بابُ التّوبَةِ مَفتُوحٌ.

 درب توبه همیشه باز است. (الشهاب فی‌الحِکم و الآداب، ص 18)

استغفار دوای درد گناه

 2ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:

 لِکُلِّ داءٍ دَواءٌ وَ دَواءُ الذَّنبِ اَلاِستِغفارُ.

هر دردی دوا و درمانی دارد. داروی گناه، طلب آمرزش و استغفار کردن است. (ثواب‌الاعمال، ص 365)

حقیقت توبه چیست؟

3ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:

التّوبَةُ نَدَمٌ بِالْقَلْبِ وَ اسْتِغْفارٌ بِاللِّسانِ وَ تَرْکٌ بِالْجَوارِحِ، وَ اِضمارٌ أنْ لایَعُودَ.

توبه عبارت است از: پشیمانی در دل، استغفار با زبان، ترک گناه در عمل و تصمیم بر عدم ارتکاب مجدّد آن. (فهرست غرر، ص 39)

روزه از بنیانهای اسلام

1-امام محمد باقر علیه السلام :

 بُنِیَ الْإِسْلَامُ عَلَى خَمْسَةِ أَشْیَاءَ عَلَى الصَّلَاةِ وَ الزَّکَاةِ وَ الْحَجِّ وَ الصَّوْمِ وَ الْوَلَایَة

اسلام بر پنج چیز استوار است، بر نماز و زکات حج و روزه و ولایت (رهبرى اسلامى).

کافی(ط-الاسلامیه)ج 4 ، ص 62، ح 1{شبیه این حدیث در تفسیر نور الثقلین ج 1 ، ص 372 ، ح 279 }

از حکمتهای وجوب روزه

2-امام صادق علیه السلام :

إِنَّمَا فَرَضَ اللَّهُ (عَزَّ وَ جَلَّ) الصِّیَامَ لِیَسْتَوِیَ بِهِ الْغَنِیُّ وَ الْفَقِیر

خداوند روزه را واجب کرده تا بدین وسیله دارا و ندار (غنى و فقیر) مساوى گردند.

من لا یحضره الفقیه ج 2 ص 73، ح 1766

3- امام علی علیه السلام :

فرض الله ...َ الصِّیَامُ ابْتِلَاءً لِإِخْلَاصِ الْخَلْق‏

خداوند روزه را واجب کرد تا به وسیله آن اخلاص خلق را بیازماید.

نهج البلاغه(صبحی صالح) ص 512 ، ح 252 - تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 176 ، ح 3376

4- امام رضا علیه السلام :

 إِنَّمَا أُمِرُوا بِالصَّوْمِ لِکَیْ یَعْرِفُوا أَلَمَ الْجُوعِ وَ الْعَطَشِ فَیَسْتَدِلُّوا عَلَى فَقْرِ الْآخِرَة

مردم به انجام روزه امر شده اند تا درد گرسنگى و تشنگى را بفهمند و به واسطه آن فقر و بیچارگى آخرت را بیابند.

وسایل الشیعه ج 10 ، ص 9 ، ح 12701

با وجود سفارشات فراوان از جانب بزرگان دین و وجود خیر و برکت بسیار در واجب دینی صله رحم، در دنیای امروزی این امر مهم  کم کم به خاطره ها سپرده شده و یا کم رنگ تر از همیشه به حیات خود ادامه می دهد .

اگر به میهمانی های امروز خود توجه کنید خواهید دید که دیگر خبری از آن همه شادی و نشاط ، گفتگوهای درون خانوادگی و خویشاوندی، حل کردن مشکلات جوانان ، جویا شدن از احوال بزرگ تر ها و خیلی موارد دیگر ، دیگر به چشم نمی خورد، چرا که تنها  جسم ما در میهمانی ها است و روح و فکرمان در دنیای مجازی و به ویژه در شبکه های اجتماعی است که روز به روز بر ما سلطه پیدا می کنند .
یادمان رفته است که فلسفه ی نهفته در این دید و بازی ها چیست !!! در گذشته فرزندان کوچکتر خانواده لحظه شماری می کردند تا به خانه بزرگتر ها و بستگان خود بروند، اما در دنیای کنونی برای بردن فرزندان باید به آنها التماس کرد تا به خانه عمو و دایی ، خاله ، عمه و مادر بزرگ و پدر بزرگ بیایند ، چرا ؟ چون می گویند حوصله نداریم ، اما برای وقت صرف کردن در شبکه های اجتماعی وقت فراوان دارند و یا اگر هم به مهمانی بیاند ، اولین سوالی که در برخود با بستگان می پرسند این است که پسورد وای فای شما چند است !

با کمی تامل می توانیم دریابیم که اگر فلسفه وجودی این شبکه های اجتماعی بر پایه پیشرفت جوامع بشری بنا نهاده شده است ، اما با حذف خرده فرهنگ ها و یا فرهنگ های اصیل دینی و ملی و میهنی جوامع هدف باعث کم رنگ تر شدن همین باورهایی می شوند که بزرگان دین در طول تاریخ بارها و بارها بر استمرار آن تاکید کرده اند چراکه پیشرفت واقعی تنها و تنها عمل کردن صحیح و درست به این آموزه های دینی است و نه افراط و تفریط.

فهرست مطالب: (با کلیک روی عناوین ذیل به مطلب مورد نظرتان پرش کنید)

مقدمه

1. ضعف اعتقادات مذهبی

2. آگاه نبودن به حقوق و تکالیف متقابل

3. تحصیلات و تقسیم کار تخصصى

4. تحرک اجتماعى

5. تحرک جغرافیایى

6. حاکمیت عقاید و باورهاى متعارض

7. خوف از بروز حوادث ناخوش آیند

8. کثرت گروه هاى ثانوى

9. ازدواج هاى برون فامیلى

10. تکاپوى زیاد و کثرت ارتباطات برونى

11. غلبه عقلانیت ابزارى

12. از دست دادن بسیارى از کارکردها

13. کوچک شدن فضاى مسکونى

14. پر هزینه بودن برخى از ارتباطات

15. تجارب اجتماعى

16. انحراف و کجروى

نکته پایانى

پی نوشت