گناه شناسی

ریاکاران و انفاق کنندگانى که منّت مى نهند، بهره و ثمره اى از کار خود به دست نمى آورند. همان گونه که یک کشاورز که بر زمین سخت و سنگى بذرافشانى مى کند، هم بذرش را از دست مى دهد و هم تلاش بى حاصل مى کند، انفاق هاى ریاکارانه و پرمنّت نیز، نه تنها ثوابى عاید انفاق کننده نمى کند، بلکه مال انفاق شده را نیز از بین مى برد.

خداوند متعال در این باره می فرمایند:

«یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ لاَ تُبْطِلُواْ صَدَقَاتِکُم بِالْمَنِّ وَ الأذَى کَالَّذِی یُنفِقُ مَالَهُ رِئَاء النَّاسِ وَ لاَ یُؤْمِنُ بِاللّهِ وَ الْیَوْمِ الآخِرِ » (بقره/264)

«ای کسانی که ایمان آورده‌اید! بخشش‌های خود را با منّت و آزار باطل نسازید همانند کسی که مال خود را برای نشان دادن به مردم، انفاق می‌کند و به خدا و روز رستاخیز ایمان نمی‌آورد.»

از این رو ریا و تظاهر، عملى بى بنیان و ناپایدار است و ریاکار و متظاهر، محکوم به رسوایى است; زیرا هر رویداد و پدیده اى ممکن است، پرده هاى ریاى آنان را بدرد و حقیقت پرفریب آنان را آشکار سازد. همان گونه که در این آیه شریفه، قطره هاى باران، لایه خاک روى سنگ را مى شوید و حقیقت سختى سنگ را نمایان مى سازد.

منبع: مثالهای زیبای قرآن جلد ۱  آیة اللّه مکارم شیرازى

مطالب بیشتر در: مقاله: ریاء و ریاکاری

معنی ریاء در لغت:

"ریا" از مادّۀ "رأی" به معنی این است که شخص کاری را به انگیزۀ جلب توجه مردم انجام دهد.

[معجم مقاییس اللغة،ج2، ص 473.]

و نیز به معنای تظاهر و نشان دادن به غیر است.

[قاموس قرآن،ج 3، ص 30.]

معنی ریاء در اصطلاح:

ریاء به معنی این است که انسان کار خوبی انجام دهد و قصدش تظاهر و نشان دادن به مردم باشد نه برای خدا، خواه این کار عبادی باشد مانند نماز و خواه غیر عبادی باشد مانند انفاق.

مطالب بیشتر در: مقاله: ریاء و ریاکاری

‏‏روزۀ کفّاره بر چند قسم است: 

1- کفاره جمع: روزه کفّاره اى است که با آن چیز دیگرى‏‎ ‎‏هم واجب است، و دو مورد دارد:

الف) کفّارۀ قتل عمدى است که در آن هر سه نوع کفّاره (بنده آزاد کردن،‏‎ ‎‏شصت روز روزه گرفتن و شصت فقیر اطعام کردن) واجب است.

ب)کفّارۀ باطل کردن روزه با کار حرام در ماه رمضان.‏ بنابر‏‎ ‎‏احتیاط (واجب)

‏‏2- کفاره ترتیبی:روزۀ کفّاره اى است که پس از عجز از غیر روزه واجب مى شود،

و آن‏‎ ‎‏عبارت است از

الف)کفّارۀ ظِهار

ب)کفّارۀ قتل خطایى،در این دو مورد، بعد از آن که نتواند‏‎ ‎‏بنده آزاد کند، روزه واجب مى شود.

ج)کفّارۀ افطار قضاى ماه رمضان در عصر که بعد از عجز از‏‎ ‎‏اطعام روزه واجب است.

د)کفّارۀ یمین (قسم) و آن عبارت از یک بنده آزاد کردن یا ده‏‎ ‎‏فقیر سیر نمودن یا پوشاندن است و اگر هیچ کدام را نتوانست، باید سه روز روزه بگیرد.

ذ)کفّارۀ این که زن صورت خود را در مصیبت بخراشد به طورى که خون بیرون آید و یا موى‏‎ ‎‏سر خود را در مصیبت بکَند

ر)کفّارۀ این که مرد جامۀ خود را در مصیبت زن یا فرزند خود‏‎ ‎‏بِدَرد که کفّارۀ این دو مثل کفّارۀ یمین است. ز)کفّارۀ کوچ کردن عمدى قبل از غروب از‏‎ ‎‏عرفات که بعد از آن که نتواند شترى قربانى کند، باید هجده روز روزه بگیرد.

روزه از نظر احکام تکلیفی بر چهار نوع واجب، حرام، مکروه و مستحب تقسیم می شود که عبارتند از:

روزه‌های واجب
روزه‌ی ماه مبارک رمضان.

روزه‌ی قضا.

روزه‌ی کفاره.

روزه‌ی قضای پدر و مادر بر پسر بزرگ.

روزه‌ی مستحبی که به واسطه‌ی نذر و عهد و قسم واجب شده است.

روزه تمام روزهای سال ، غیر از روزهای حرام و مکروه که گفته شد ، مستحب است . و برای بعضی از روزها بیشتر سفارش شده است که از آن جمله است :
1 ـ پنجشنبه اول و پنجشنبه آخر هر ماه ، و چهارشنبه اولی که بعد از روز دهم ماه است ، و اگر کسی آنها را بجا نیاورد ، مستحب است قضا نماید ، و چنانچه اصلاً نتواند روزه بگیرد ، مستحب است برای هر روز یک مُد طعام یا 6/12 نخود نقره سکّه‏دار به فقیر دهد .
2 ـ سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم هر ماه .
3 ـ تمام ماه رجب و شعبان و بعضی از این دو ماه اگر چه یک روز باشد .
4 ـ روز عید نوروز .
5 ـ روز چهارم تا نهم شوال .
6 ـ روز بیست و پنجم و بیست و نهم ذیقعده .
7 ـ روز اول تا روز نهم ذیحجّه (روز عرفه) ، و لی اگر بواسطه ضعف روزه نتواند دعاهای روز عرفه را بخواند ، روزه آن روز مکروه است .
8 ـ روز عید سعید غدیر (18 ذیحجّه) .
9 ـ روز مباهله (24 ذیحجّه) .
10 ـ روز اول و سوم و هفتم محرّم .
11 ـ روز میلاد مسعود پیغمبر اکرم صلی‏ الله‏ علیه‏ و‏ آله ‏و سلم (17 ربیع الأول) .
12 ـ روز پانزدهم جمادی الأولی .
13 ـ روز مبعث حضرت رسول اکرم صلی‏ الله ‏علیه‏ و‏آله ‏و سلم (27 رجب) .

روزه‌ی ماه مبارک رمضان.

روزه‌ی قضا.

روزه‌ی کفاره.

روزه‌ی قضای پدر و مادر بر پسر بزرگ.

روزه‌ی مستحبی که به واسطه‌ی نذر و عهد و قسم واجب شده است.

روزه‌ی روز سوم از ایام اعتکاف.

روزه‌ی استیجاری.

روزه‌ی بدل از قربانی در حج تمتع (اگر حاجی در حج، قدرت بر قربانی نداشته و نتواند قرض کند باید به‌ جای آن ده روز روزه بگیرد که سه روز آن را در سفر حج و هفت روز آن را در وطنش می‌باشد.)

منبع: کتاب چگونه باید روزه گرفت؟(عبدالرحمن انصاری و ید الله مقدسی)

روزه عید فطر 

روزه عید قربان

روزه روزی را که انسان نمی‏داند آخر شعبان است یا اول رمضان ، اگر به نیّت اول رمضان روزه بگیرد .

روزه مستحبی و نذر غیر معین زن اگر با حق استمتاع شوهر منافات داشته باشد.

روزه مستحبی و نذر غیر معین زن اگر شوهر منع کرده باشد.

روزه مستحبی اولاد ، اگر موجب اذیت پدر و مادر  یا جد شود .

روزه مستحبی اولاد ، اگر  پدر و مادر از آن نهی کنند.