گناه شناسی

یکی از گناهان بزرگ ترک واجبات است که یکی از مصادیق آن روزه خواری است. در این پست سعی ما بر این است که از جوانب مختلف حکم شرعی و اخلاقی این گناه را بررسی نماییم.

حکم روزه خواری علنی کسی که برای روزه نگرفتن عذر شرعی دارد

اگر کسی برای روزه نگرفتن عذر شرعی دارد؛ مانند این‌که مسافر است و یا بیماری‌ای دارد که روزه گرفتن به او ضرر می‌رساند، در این صورت اگر چه روزه بر او واجب نیست، اما در عین حال "مکروه است در روز ماه رمضان جماع نماید، و در خوردن و آشامیدن کاملاً خود را سیر کند" (رساله آیت الله سیستانی مسأله1693 ) 

این شخص نباید در انظار عمومی روزه‌خواری کند.

جریمه و کفاره روزه نگرفتن بدون عذر شرعی

امام  صادق (علیه السلام) درباره روزه خوار می فرمایند:

مَنْ أَفْطَرَ یَوْماً مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ خَرَجَ‏ رُوحُ‏ الْإِیمَانِ مِنْه‏

اگر کسی در ماه رمضان یک روز (بدون عذر شرعی) روزه خواری کند، روح ایمان از وجودش خارج می شود. (مستدرک الوسائل، ج1، ص 571)

خدا می‌خواهد عنایات و الطاف واحسان های ویژه‌ای به بنده‌اش برساند، راه آن روزه گرفتن است اما وقتی کسی عمدی و بدون عذر شرعی روزه نمی‌گیرد؛ یعنی به خدا می‌گوید من امر تو را نمی‌پذیرم، و انجام نمی‌دهم، این تکبر دربرابر خدا با تکبر در برابر مردم خیلی فرق می‌کند. تکبر در برابر مردم یک رذالت جزئی است، اما تکبر در برابر پروردگار یک پستی عمیق و ریشه ای است.

خداوند درقرآن مجید می‌فرماید: «أَ لَیْسَ فی‏ جَهَنَّمَ مَثْوىً لِلْمُتَکَبِّرینَ » (زمر 60) جهنم جایگاه اهل تکبر است، البته این متکبر آن متکبری نیست که جواب سلام را دیر می‌دهد یا توقع سلام از دیگران دارد، یا توقع دارد که دیگران او را از خودشان بالاتر بدانند. این تکبراخلاقی است،اما تکبر دربرابر امر پروردگار تکبر ابلیسی است،که پروردگار عالم امر به سجده کرد و او سجده نکرد،«أَبى‏ وَ اسْتَکْبَرَ وَ کانَ مِنَ الْکافِرینَ » (بقره34)

آیا استعمال دخانیات در ملأ عام روزه‌خواری  و جرم است؟

استعمال دخانیات طبق فتوای اکثریت علما - بنا به احتیاط واجب- روزه را باطل می‌کند.

نظر مقام معظم رهبری در این باره چنین است: « بنا بر احتیاط واجب جایز نیست در حال روزه سیگار کشیده شود».

به همین دلیل سیگار کشیدن عمل حرام بوده و اگر فردی در کوچه و خیابان قبل از اذان مغرب، انواع دخانیات استعمال کند، جرم مشهود محسوب و مطابق با قانون، مأمورین موظف‌اند با وی برخورد کنند.

هر چند که بر اساس تبصره یک ماده۱۳ « قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات »، نیز مصرف دخانیات در اماکن عمومی یا وسایل نقلیه عمومی جرم بوده و مجازاتی معادل پنجاه تا صد هزار ریال جزای نقدی دارد.

قانون مجازات اسلامی:

روزه‌خواری و در اصل خوردن روزه برای کسی که بر او روزه گرفتن واجب باشد، حرام است. کسی که بر او این عمل واجب نیست جرم روزه خواری هم برای او مطرح نیست.

اما فرد غیر مسلمان نمی تواند در ملاءعام تظاهر به روزه خواری کند. با صراحت ماده‌ ۳ قانون مجازات اسلامی که بیان می‌کند « قوانین جزایی درباره‌ی کلیه کسانی که در قلمرو حاکمیت زمینی، دریایی و هوایی جمهوری اسلامی ایران مرتکب جرم شوند اعمال می‌‌شود» ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی مشمول افراد غیر مسلمان هم می شود و این افراد مجاز به روزه‌خواری در ملاءعام نیستند.

آیا روزه خواری در خودرو شخصی جرم است؟

آیا روزه خواری در اتومبیل، روزه خواری در ملا عام حساب می شود؟

قانون مجازات اسلامی:

انجام فعل حرام در معابر و انظار عمومی جرم تلقی می شود. حتی اگر خودرو حریم خصوصی تلقی شود باز هم تظاهر به روزه‌خواری (خوردن، آشامیدن، استعمال دخانیات و...) در خودرو شامل این حکم می‌شود چرا که قانونگذار با آوردن عبارت «در انظار عمومی و معابر» در حقیقت خودرو را تحت شمول این حکم درآورده است.

در این‌گونه موارد ضابطان قضایی می‌توانند با مرتکبین این جرم برخورد کنند.

 منبع: فارس

به گزارش گناه شناسی به نقل از فارس: روزه خواری علاوه بر همه معایبی که دارد و عملی حرام در دین مبین اسلام محسوب می شود، در بعد اجتماعی نوعی بی احترامی به حقوق دیگران است.

زیرا کسی که به صورت آشکار روزه می‌خورد، هنوز به حقوق شهروندی و احترام به حقوق دیگران در سطح جامعه واقف نیست و این حقوق را زیر پا می‌گذارد.

چنین فردی علاوه بر بی حرمتی به احکام و قوانین اسلامی، به صورت علنی و‌ آشکار بیان می‌کند که رعایت حقوق دیگران چندان برایش اهمیتی ندارد.

روزه‌خواری عملی حرام است

طبق نظر مراجع تقلید، مسلمانان مکلف باید در ماه رمضان روزه بگیرند اما برخی افراد به دلایل مختلفی مانند مسافرت و بیماری از این حکم مستثنی می‌شوند و در این صورت آنان عمل حرامی انجام نداده‌اند. پس چرا روزه‌خواری عملی حرام است؟

دلیل حرمت این عمل یک قاعده‌ فقهی است. پیامبر اکرم (ص) می‌فرمایند: «کسی که حسن و کار خیری انجام دهد و آن را از غیر خدا پنهان دارد، عملش۷۰ برابر می‌شود نسبت به کسی که عمل حسنه‌ای را آشکار می‌سازد و کسی که مرتکب گناهی می‌شود، اگر آن را فاش و آشکار نماید، مورد غضب خدا واقع می‌شود اما اگر آن را پنهان داشت، آمرزیده خواهد شد.»

رسول خدا صلى الله علیه و آله :

من منعه الصوم من طعام یشتهیه کان حقا على الله ان یطعمه من طعام الجنة و یسقیه من شرابها.

کسى که روزه او را از غذاهاى مورد علاقه‏اش باز دارد برخداست که به او از غذاهاى بهشتى بخورانند و از شرابهاى بهشتى به او بنوشاند.

بحار الانوار ج 93 ص 331