گناه شناسی

نگهداری عمل سخت تر از عمل!؟

امام باقر (علیه السلام) فرمود:
 الْإِبْقَاءُ عَلَى الْعَمَلِ أَشَدُّ مِنَ الْعَمَلِ قَالَ وَ مَا الْإِبْقَاءُ عَلَى الْعَمَلِ قَالَ یَصِلُ الرَّجُلُ بِصِلَةٍ وَ یُنْفِقُ نَفَقَةً لِلَّهِ وَحْدَهُ لَا شَرِیکَ لَهُ فَکُتِبَ لَهُ سِرّاً ثُمَّ یَذْکُرُهَا وَ تُمْحَى فَتُکْتَبُ لَهُ عَلَانِیَةً ثُمَّ یَذْکُرُهَا فَتُمْحَى وَ تُکْتَبُ لَهُ رِیَاءً
نگهدارى عمل از خود عمل مشکل تر است. راوى گفت: نگهدارى عمل یعنى چه؟
امام فرمود: یعنى انسان عملى براى خداى یکتا دور از چشم مردم انجام مى دهد و در نامه عمل او همینطور ثبت مى شود؛ بعد آن عمل را بازگو مى کند؛ آن عمل از صورت یک عمل سرّى محو مى شود و به عنوان یک عمل علنى در نامه عمل او ثبت مى گردد. بار دیگر آن عمل را بازگو مى کند. در اینوقت آن عمل از دیوان حسنات محو مى شود و به عنوان یک عمل «ریائى» در دیوان سیّئات او ثبت مى گردد.

الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‏2، ص: 297

امام صادق علیه السلام :

 کَتَبَ رجلٌ إلى الحسینِ صلواتُ اللّه ِ علَیهِ : عِظْنِی بحَرفَینِ ؟ فکَتَبَ إلَیه : مَن حاوَلَ أمراً بمَعصیَةِ اللّه ِ کانَ أفوَتَ لِما یَرْجُو و أسرَعَ لِمَجِیءِ ما یَحذَرُ .

مردى به حسین ، صلوات اللّه علیه ، نوشت : مرا دو کلمه موعظه کن . ایشان در پاسخ او نوشت : هر که با نافرمانى خدا کارى را بجوید، مطلوب خود را بیشتر از دست دهد و به آمدنِ آنچه از آن مى ترسیده است، بیشتر شتاب بخشد .

بحار الأنوار: 73/ 392/ 3.

سوال:

نقش امیرالمومنین علی علیه السلام در مواقف قیامت چیست؟ اینکه می گویند: حضرت «قسیم الجنه و النار» هستند، به چه معنی است؟ آیا در قرآن یا کتاب های روایی به نقش حضرت در این رابطه اشاره ای شده است؟

پاسخ:

در منابع شیعه و اهل سنت احادیثی در باب مقسم بودن حضرت علی علیه السلام در قیامت، ذکر شده است که در این جا برخی از آنها را به عنوان نمونه ذکر می کنیم.

1. عن عبدالله بن عباس قال: «قال رسول الله صلی الله علیه و آله، معاشر الناس، إنّ علیاً قسیم النار، لا یدخل النار ولی له، و لا ینجو منها عدو له، إنه قسیم الجنة، لا یدخلها عدو له، و لا یزحزح عنها ولی له؛

پیامبر خدا صلى الله علیه و آله :

 مَن قارَفَ ذَنباً فارَقَهُ عَقلٌ لا یَرجِعُ إلَیهِ أبداً .

هر که گناهى را مرتکب شود عقلى از او جدا شود، که دیگر هرگز به او باز نگردد .

میزان الحکمه، ج4، ح 6751.

تاثیر مال حلال و حرام آنقدر سریع و نافذ است که بزرگان فرموده اند بدون مال حلال نمی توان انتظار عمل صالح داشت. از طرفی نباید هم گمان کنیم این حرفها برای دزدان و مفسدان بزرگ است و مال حرام اگر مقدارش خیلی زیاد شد اثر می گذارد زیرا رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: «إِنَّ اللُّقْمَةَ الْوَاحِدَةَ تُنْبِتُ اللَّحْمَ» (عدةالداعی، ص ۱۴۱) یعنی حتی یک لقمه حرام هم اثرگذار است و موجب رویاندن گوشت می شود.
از یکى از ستارگان علم و فضیلت حکایتى نقل شده که آیات و روایات و تجربه نیز، با آن مطابقت دارد:
این دانشمند اسلامى در مسجد جامع اصفهان نماز مى خواند. شبى پسرش ‍ را با خود به مسجد آورده بود. پسر از ورود به مسجد خوددارى کرد و در حیاط مسجد نشست . پس از رفتن پدر، به مشک آبى که در حیاط مسجد بود، سیخى فرو برد و با آبى که از آن مى ریخت ، بازى مى کرد!

زنى نزد رسول خدا (صلى الله علیه و آله ) آمد، در حالى که کودک فلج و ناقص و کورى در آغوش داشت ، عرض کرد: اى پیامبر خدا! مگر نمى فرمایید که خدا عادل است و به کسى ظلم نمى کند؟
حضرت فرمود: آرى .
زن گفت : اما خداوند به من ستم کرده و چنین بچه اى به من داده است !
پیامبر (صلى الله علیه و آله ) لحظه اى درنگ نمود و سپس فرمود: آیا شوهرت هنگام آمیزش با تو شراب خورده بود؟
زن پاسخ داد: آرى !
حضرت فرمود: اذا تلو من الا نفسک : بنابراین جز خودت کسى را سرزنش نکن (این اثر مستى و شرابخوارى است.)

مکتب اسلام ، سال 23، شماره 3 / 40.

امام باقر (علیه السلام ) :

ان الکذب هو الخراب الایمان. 

[ اصول کافی ، ج2 ، ص 339 ، ح4]

امام علی (علیه السلام ) :

جانبوا الکذب فانه یجانب الایمان.

بپرهیزید از دروغ که  ایمان را دور می کند.

از رسول خدا ( صلی الله علیه و آله ) :

ِ الْمُؤْمِنُ إِذَا کَذَبَ مِنْ غَیْرِ عُذْرٍ لَعَنَهُ سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَکٍ وَ خَرَجَ مِنْ قَلْبِهِ نَتْنٌ حَتَّى یَبْلُغَ الْعَرْشَ فَیَلْعَنُهُ حَمَلَةُ الْعَرْش‏

هرگاه شخص مومن بدون عذر دروغ بگوید ( و از این گناه بزرگ توبه نکند ) ، هفتاد هزار فرشته او را لعنت می کنند و از دل او بوی تعفنی بلند می شود که تا عرش می رسد ، آنگاه حاملان عرش الهی نیز او را لعنت می کنند.

[ مستدرک الوسائل ، ج 9 ، باب تحریم الکذب ، ص 86 ]