گناه شناسی

عارف بالله آیت الله شیخ محمد بهاری همدانی ره:

[هرگز از تاریکی‏های غرور و آرزو خارج نمی‏شود مگر با ناله و زاری کامل و بازگشت راستین به سوی خداوند و فروتنی در مقابل او و شناخت عیبها و کاستیهای خود از جهت این که این عیوب با علم و عقل موافقتی ندارند و دین و شریعت و سنت امامان هدایت سلام الله علیهم اجمعین که پیشوایان ما هستند از این عیوب ابا دارند.]
تذکرة المتقین

آمرزش و مغفرت الهی چیزی است که هر فرد مسلمان و مومنی به دنبال آنست و همواره در دنیا در تلاش و تکاپوست تا بدین مقصد و مقصود نایل شود. دراین پست با توجه به آیات و روایات به تعدادی از اعمالی که موجب و سبب مغفرت یا آمرزش گناهان توسط پروردگار می شوند اشاره می شود.

1. بازگشت و توبه از گناه و شرم از آن

رسول اکرم صلى ‏الله ‏علیه ‏و ‏آله :

اِنَّ الغَضَبَ مِنَ الشَّیطانِ وَاِنَّ الشَّیطانَ خُلِقَ مِنَ النّارِ وَاِنَّما تُطفَأُ النّارُ بِالماءِ فَاِذا غَضِبَ اَحَدُکُم فَلیَتَوَضَّاْ؛^(۱)

خشم از شیطان و شیطان از آتش آفریده شده است و آتش با آب خاموش مى‏شود، پس هرگاه یکى از شما به خشم آمد، وضو بگیرد.

۱ نهج الفصاحه، ح۶۶۰.

عنه علیه السلام‏ فی المَرَضِ یُصیبُ الصَّبِیَّ: کفّارةٌ لوالِدَیهِ.

امام على علیه السلام‏ درباره بیمارى کودکان فرمود: کفاره گناهان پدر و مادر آنهاست.

میزان الحکمه حدیث 6882.

امیرالمؤمنین امام علی علیه السّلام :

عَجِبتُ لأقوامٍ یَحتَمُونَ الطَّعامَ مَخافَةَ الأذى کیفَ لا یَحتَمُونَ الذُّنوبَ مَخافةَ النّارِ؟

در شگفتم از مردمى که از ترس اذیت شدن، از غذا پرهیز مى‏کنند چگونه از ترس آتش، از گناهان پرهیز نمى‏ کنند؟!

میزان الحکمه حدیث 6748

 امیرالمؤمنین امام علی علیه السّلام :

 اجتِنابُ السیّئاتِ أولى مِنِ اکتِسابِ الحَسَناتِ.

دورى کردن از بدیها برتر از انجام خوبیهاست.

میزان الحکمه حدیث 6755 .

امیرالمؤمنین امام علی علیه السّلام :

إنّ اللّهَ أخفى سَخَطَهُ فی مَعصیَتهِ، فلا تَستَصغِرَنَّ شیئاً مِن مَعصیَتِهِ، فرُبَّما وافَقَ سَخَطَهُ و أنتَ لا تَعلَمُ.

خداوند خشم خود را در معصیتش پنهان کرده است؛ بنا بر این، هیچ معصیتى را خُرد مشمارید؛ زیرا چه بسا که آن معصیت با خشم خدا همراه باشد و تو ندانى.

میزان الحکمه حدیث 6796 .

یک مژده به بندگانی که مرتکب گناه شده و به شدت دچار عذاب وجدان هستند و خود را دائما سرزنش می کنند:

یکى از اصحاب امام صادق (ع) شنیدم که حضرت مى‏ فرمود:

إِنَّ الرَّجُلَ لَیُذْنِبُ الذَّنْبَ فَیُدْخِلُهُ اللَّهُ بِهِ الْجَنَّةَ

«به راستى که شخصی گناهى می کند و خدا به وسیله آن گناه وی را به بهشت می برد»

از نتایج ترک گناه

امام حسن عسکرى‏ علیه‏ السلام:

 مَن کانَ الوَرَعُ سَجِیَّتَهُ وَالکَرَمُ طَبیعَتَهُ وَالحِلمُ خَلَّتَهُ، کَثُرَ صَدیقُهُ وَالثَّناءُ عَلَیهِ، وَانتَصَرَ مِن أعدائِهِ بِحُسنِ الثَّناءِ عَلَیهِ.

 هرکه پارسایى (دوری از گناهان) خوى او، کرمْ سرشت او و بردبارىْ صفتش باشد، دوستش زیاد و ستایشش بسیار گردد و در برابر دشمنانش، ستایش نیکوى دیگران یارى‏اش مى‏دهد.

أعلام الدین: 314، بحار الأنوار: 78/ 379/ 4.

پیامبر خدا صلى الله علیه و آله:

إنَّ العَبدَ إذا تَخَلّى بِسَیِّدِهِ فی جَوفِ اللَّیلِ المُظلِمِ و ناجاهُ، أثبَتَ اللّهُ النورَ فی قَلبِهِ ... ثُمّ یقولُ جَلَّ جلالُهُ لِملائکَتِهِ: یا ملائکَتی، انظُرُوا إلى عَبدِی، فقد تَخَلّى بی فی جَوفِ اللَّیلِ المُظلِمِ و البطّالونَ لاهُونَ، و الغافِلونَ نِیامٌ، اشهَدُوا أنّی قد غَفَرتُ‏ لَهُ‏.

 هرگاه بنده در دل شب تار با سروَر خود خلوت کند و با او به راز و نیاز پردازد، خداوند دلش را نورانى گرداند ... سپس به فرشتگانش گوید: «اى فرشتگان من! به بنده‏ام بنگرید که در دل شب تار که هرزه درایان به لهو سرگرمند و غافلان خفته‏اند، با من خلوت کرده است. گواه باشید که من او را آمرزیدم».

میزان الحکمه،ج‏6  ،ج  338،حدیث 10900.