گناه شناسی

شیطان در روز عاشورا:

ای شیاطین! بر شما باد کوشش در راه ایجاد بدبینی به این خانواده، کاری کنید که به این خانواده و دوستان آنها دشمنی ورزند تا کفر و گمراهی در مردم استوار شود و یک نفر از آنها رستگار نگردد.

شیطان لعین تصمیم گرفته که انتقام خود را از اولاد آدم بگیرد. لذا در تمام اختلافات حضور پیدا می کند، در تمام جنگ ها حاضر می شود و جبهه دشمن را تقویت می کند، فراریان را با حیله بر می گرداند، به سوی میدان می کشاند و آتش جنگ را شعله ور می سازد.

شیطان در چند جا از شدت عصبانیت و غضب نعره کشید

اول، وقتی که حضرت آدم علیه السلام توبه کرد و خداوند توبه او را پذیرفت - هنگامی که او از بهشت اخراج شد، دویست سال گریه کرد تا این که جبرئیل نازل شد و گفت: ای آدم آن اسامی که بر ساق عرش نوشته بود بخوان و خدا را به آنها قسم بده تا توبه ات قبول شود - و آنها را به آدم یاد داد. - چون حضرت آدم خدا را نافرمانی کرد و از بهشت بیرون آمد، شیطان خوش حال که آدم هم مانند او از بهشت رانده شده است؛ ولی آدم با توجه به خدا توبه اش پذیرفته شد. این شیطان ملعون از سوز دل ناله کرد که ملائکه آسمان و زمین را متوجه کرد و همه او را لعنت کردند.[1]

حضرت امیرالمؤمنین علی ابن ابیطالب (علیه السلام) در معرفی گروهی فرمودند:

شیطان، ابتدا از راه مکروهات و آن‏گاه از راه معاصی صغیره و سپس از راه معاصی کبیره در دل انسان نفوذ می‌‏ کند و وقتی نفوذ کرد، در حریم دل آشیانه ساخته، لانه می‌کند و به تدریج تخم‏ گذاری می‌نماید و این تخم‏‌ها تبدیل به جوجه می‌شود و او جوجه‌های خود را می‌پروراند؛ آن‏گاه فضای دل، جای طیور شیطنت می‌شود و چنین انسانی، مجری دستورهای شیطان می‌‏ شود؛ به طوری که شیطان با چشم این‏‌ها نگاه می‌کند و با زبان این‏‌ها سخن می‌‏ گوید و انسان مجبور می‌شود که زبان را در اختیار ابلیس قرار دهد؛ زیرا زمام فرمان و اراده، در دست دیگری است. [1]

قرآن می‌فرماید: وَ لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّیْطانِ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُبین[2]

و از گامهاى شیطان پیروى نکنید زیرا او نسبت به شما دشمنى آشکار است.

موضوع بحث ما راجع به گناه بود و اینکه چطور انسان گناهکار می‌شود و چطور ابن ملجم می‌شود؟ عرض کنم به حضور جنابعالی که بحث مهمی است و تقریباً خیلی از ما گرفتار آن هستیم. انسان یک مرتبه ابن ملجم می‌شود یا کم کم ابن ملجم می‌شود. یک مرتبه شمر می‌شود، یزید می‌شود، معاویه می‌شود یا ذره ذره؟
موضوع بحثمان، گناه شناسی، انحراف گام به گام. در قرآن پنج مرتبه گفته: «خطوات». خطوه یعنی قدم، « خُطُواتِ الشَّیْطان‏» (بقره/168) یعنی شیطان یک مرتبه آدم را خراب نمی‌کند، ذره ذره! چطور؟

بسم الله الرحمن الرحیم

«الهی انطقنی بالهدی و الهمنی التقوی»

 در خدمت برادران و خواهرانی هستیم که در پژوهش‌های وزارت نفت تحقیق می‌کنند، خسته نباشید، دستتان درد نکند، و سؤالی هم از ایشان کردیم که شنیدیم حقوق شما بیش از باقی وزارتخانه‌ها هست، بعد دیدیم نه! خیلی هم خبری نیست. این هم از چیزهایی است که خیلی بادش می‌کنند. یک مبلغ کمی تفاوت دارد، این هم به خاطر یک کارهایی است که اضافه می‌کنند. حالا! مسأله‌ای که داریم دنبال می‌کنیم، یک جلسه هم صحبت کردیم این است که افرادی چه تلاش‌هایی برای انحراف می‌کنند. برای اینکه بر افکار عمومی سوار شوند، و راه کجشان را اعمال کنند، تلاش‌های کفار و منحرفین برای نسل ما و برای خود ما!

بسم الله الرحمن الرحیم

«الهی انطقنی بالهدی و الهمنی التقوی»

چند شبی راجع به آداب کمک رسانی و خدمت از نظر قرآن و گاهی روایات صحبت کردیم، امشب به این آیه رسیدیم، که وقتی انسان بخواهد یک کار خیری کند، شیطان می‌آید وسوسه‌اش می‌کند. می‌خواهی وقف کنی؟ پیری داری، کوری داری، یک مشت اولاد کوچولو داری. آینده نگر باید باشی. قرآن این مانع تراشی را در این آیه بیان کرده است. می‌فرماید: «الشَّیْطانُ یَعِدُکُمُ الْفَقْرَ وَ یَأْمُرُکُمْ بِالْفَحْشاءِ وَ اللَّهُ یَعِدُکُمْ مَغْفِرَةً مِنْهُ وَ فَضْلاً وَ اللَّهُ واسِعٌ عَلیمٌ» (بقره/268)

داستان خلقت حضرت آدم و حوا(ع) و توبه نکردن ابلیس در میان تمامی فرشته‌ها یکی از روایاتی است که در کتاب‌های آسمانی از آن سخن به میان آمده و توضیحاتی درباره آن داده شده است. یکی از قسمتهای این ماجرا، سجده کردن فرشته ها و ملائک به دستور خداوند بر حضرت آدم(ع) بوده است که در این ماجرا ابلیس از دستور خداوند اِبا و خودداری کرده است. خداوند پس از این ماجرا به ابلیس تا زمان مشخصی وقت می‌دهد تا بر روی زمین برود و هرآنچه توان دارد به کار گیرد تا فرزندان آدم را اغوا کند.
یکی از سوالاتی که ممکن است در ذهن خوانندگان این داستان قرآنی قرار بگیرد این است که "چرا خداوند به شیطان مهلت داده تا سبب گمراهی انسان‌ها گردد؟"

قرآن کریم:

«وَآتِ ذَا الْقُرْبَى حَقَّهُ وَالْمِسْکِینَ وَابْنَ السَّبِیلِ وَلاَ تُبَذِّرْ تَبْذِیرًا

إِنَّ الْمُبَذِّرِینَ کَانُواْ إِخْوَانَ الشَّیَاطِینِ وَ کَانَ الشَّیْطَانُ لِرَبِّهِ کَفُورًا»؛ (اسراء، 26- 27)

«و حق نزدیکان را بپرداز و (همچنین) مستمند و وامانده در راه را، و هرگز اسراف و تبذیر مکن؛ چرا که تبذیرکنندگان برادران شیاطینند، و شیطان کفران (نعمت های) پروردگارش کرد».

در آیات فوق، اسرافکاران برادر و همراه شیطان شناخته شده اند. بنابراین، در این جا می توان گفت هر کسی که برادران شیطان که همان اسراف کارانند، با آگاهی و از روی عمد به اسراف می‌پردازند و با شیطان همراه اند.

کسی که در بیت المال، عمر، هزینه زندگی با آگاهی و علم اسراف می کند، از پرتو معارف دینی به دور است و نمی تواند به صراط مستقیم که رهروانش در پناه لطف الهی هستند، هدایت شود.