در اسلام، پدر و مادر مقام والایی دارند؛ به گونه ای که خدای متعال در قرآن کریم، پس از سفارش به یکتاپرستی، بی درنگ، احسان به پدر و مادر را یادآور می شود و می فرماید: «وَ قَضی رَبُّکَ أَلاّ تَعْبُدُوا إِلاّ إِیّاهُ وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْسانًا؛ پروردگار تو فرمان داده است که جز او را نپرستید و به پدر و مادر نیکی کنید.»[1] همچنین خداوند متعال در آیه ای دیگر می فرماید: «اَنِ اشْکُرْ لی وَ لِوالِدیْکَ؛ برای من و برای پدر و مادرت شکر به جای آور».[2]
با توجه به منزلت والای پدر و مادر، در رفتار با آنها باید توجه داشت و چنان رفتار نکنیم که سبب آزردگی آنها شود. باید با رفتارهای شایسته و رفق و مدارا سبب خوشحالی آنها شویم.[3] امام سجاد علیه السلام در دعای بیست و چهارم صحیفه با بیان مقام والای پدر و مادر درباره روش رفق و مدارا با والدین می فرماید:
بار خدایا! مرا چنان گردان که از ابهت پدر و مادر بترسم؛ مانند ترسیدن از پادشاه ستم کار و با ایشان خوش رفتاری کنم؛ همچون خوش رفتاری مادری مهربان. و فرمانبری و نیکوکاری ام را به آنان در نظرشان از خوابِ خواب آلوده، خوش تر و در دلم از آشامیدن تشنه، گواراتر گردان تا خواسته آنها را بر خواسته خود برگزینم و خشنودی ایشان را بر خشنودی خویش جلو اندازم و نیکی شان را درباره خود هر چند اندک باشد، بسیار شمارم و نیکی خویش را درباره آنها هر چند بسیار باشد، کم بدانم.3
بار خدایا! صدایم را در برابر ایشان آهسته و سخنم را خوشایند و خویم را نرم ساز و دلم را بر آنها مهربان کن و مرا به ایشان سازگار و بر آنان رحیم گردان.4
امام در این فرازها، روش های رفتار با والدین را این گونه بیان می کند:
1. حفظ شخصیت والدین؛
2. خوش رفتاری؛
3. اطاعت کردن؛
4. مقدّم داشتن خواست و رضایت ایشان بر خواست و رضایت خود؛
5. نیکوکاری ایشان را هر چند کم باشد، زیاد دانستن و نیکوکاری نسبت به ایشان را هر چند زیاد باشد، کم دانستن؛
6. آهسته و زیبا سخن گفتن؛
7. نرم خوی و مهربان بودن؛
8. رفیق و شفیق بودن.
- شنبه ۱۶ آبان ۹۴
- ۲۰:۱۴
- ۸۸۳
- ۰
