گناه شناسی

بسم الله الرحمن الرحیم

فَقُلْتُ اسْتَغْفِرُوا رَبَّکُمْ إِنَّهُ کَانَ غَفَّارًا (سوره :نوح آیه :10)

پس گفتم که از پروردگار خود طلب آمرزش کنید که او همواره بسیار آمرزنده است!

یکی از راه های نجات از گناه و اثرات آن استغفار است و هر کسی که قصد توبه دارد برای رسیدن به مطلوب خود باید استغفار کند، اما برخی از افراد هستند که دیگران برایشان استغفار می کنند، برخی انبیاء، برخی ملائک و برخی همه موجودات!

در این پست به 5 گروه از کسانی که همه موجودات برایشان استغفار می کنند، اشاره میکنیم:

1.جوینده دانش

2.عالم به مسائل دینی

3.آموزگار خوبى‏ها

4.مؤذّن

5.کسى که سیزده روز از ماه شعبان را روزه بگیرد

1.جوینده دانش‏

پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: إنَّ طالِبَ العِلمِ لَیَستَغفِرُ لَهُ کُلُّ شَی‏ءٍ، حَتّى حیتانُ البَحرِ، وهَوامُّ الأَرضِ، وسِباعُ البَرِّ وأنعامُهُ؛ فَاطلُبُوا العِلمَ فَإِنَّهُ السَّبَبُ بَینَکُم وبَینَ اللّهِ عز و جل.

 همه موجودات، حتّى ماهیان دریا و خزندگان زمین و دَرندگان و دام‏ها، براى جوینده دانش، آمرزش مى‏طلبند. پس دانش بجویید، زیرا دانش، رشته پیوند میان شما و خداى عز و جل است.

پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: مَن سَلَکَ طَریقا یَطلُبُ فیهِ عِلما، سَلَکَ اللّهُ بِهِ طَریقا إلَى الجَنَّةِ، وإنَّ المَلائِکَةَ لَتَضَعُ أجنِحَتَها لِطالِبِ العِلمِ رِضا بِهِ، وإنَّهُ یَستَغفِرُ لِطالِبِ العِلمِ مَن فِی السَّماءِ ومَن فِی الأَرضِ حَتَّى الحوتُ فِی البَحرِ.

 هر کس راهى را در جستجوى دانشى بپیماید، خداوند، او را در راهى به سوى بهشت مى‏برَد. فرشتگان، بال‏هاى خود را با خشنودى براى جوینده دانش، مى‏گسترند، و اهل آسمان و زمین، حتّى ماهیان دریا، براى جوینده دانش، آمرزش مى‏طلبند.

پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: مَن أحَبَّ أن یَنظُرَ إلى عُتَقاءِ اللّهِ مِنَ النّارِ، فَلیَنظُر إلَى المُتَعَلِّمینَ، فَوَالَّذی نَفسی بِیَدِهِ، ما مِن مُتَعَلِّمٍ یَختَلِفُ إلى بابِ العالِمِ، إلّا کَتَبَ اللّهُ لَهُ بِکُلِّ قَدَمٍ عِبادَةَ سَنَةٍ، وبَنَى اللّهُ لَهُ بِکُلِّ قَدَمٍ مَدینَةً فِی الجَنَّةِ، ویَمشی عَلَى الأَرضِ وهِیَ تَستَغفِرُ لَهُ، ویُمسی ویُصبِحُ مَغفورا لَهُ، وشَهِدَتِ المَلائِکَةُ أنَّهُم عُتَقاءُ اللّهِ مِنَ النّارِ.

 هر کس دوست دارد آزاد کرده شدگانِ خدا از آتش را ببیند، به علم‏آموزان بنگرد. سوگند به آن که جانم در دست اوست، هیچ علم آموزى نیست که به خانه عالم آمد و شد کند، مگر آن که خداوند براى هر قدمش عبادت یک سال را مى‏نویسد و براى هر قدمش، شهرى در بهشت براى او مى‏سازد و زمینى که بر آن راه مى‏رود، برایش آمرزش مى‏طلبد، و روز را در حالى به شب مى‏رساند و شب را به روز که آمرزیده است، و فرشتگان، گواهى مى‏دهند که اینان، آزاد شدگان خدا از آتش‏اند.

2.عالمى به مسائل دینی که به علم خویش، عمل کند

پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: صاحِبُ العِلمِ یَستَغفِرُ لَهُ کُلُّ شَی‏ءٍ، حَتَّى الحوتُ فِی البَحرِ.

 هر موجودى، حتّى ماهى دریا، براى دانشمند،[1] آمرزش مى‏طلبد.

پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: العُلَماءُ وَرَثَةُ الأَنبِیاءِ، یُحِبُّهُم أهلُ السَّماءِ، ویَستَغفِرُ لَهُمُ الحیتانُ فِی البَحرِ إذا ماتوا، إلى یَومِ القِیامَةِ.  

دانشمندان [دینى‏] وارثان پیامبران‏اند. آسمانیان، آنان را دوست دارند و هرگاه بمیرند، ماهیان دریا تا روز قیامت، برایشان آمرزش مى‏طلبند.

پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: عُلَماءُ هذِهِ الامَّةِ رَجُلانِ: رَجُلٌ آتاهُ اللّهُ عِلما، فَبَذَلَهُ لِلنّاسِ ولَم یَأخُذ عَلَیهِ طَمَعا ، ولَم یَشتَرِ بِهِ ثَمَنا، فَذلِکَ تَستَغفِرُ لَهُ حیتانُ البَحرِ، ودَوابُّ البَرِّ، وَالطَّیرُ فی جَوِّ السَّماءِ، ویَقدَمُ عَلَى اللّهِ سَیِّدا شَریفا، حَتّى یُرافِقَ المُرسَلینَ.ورَجُلٌ آتاهُ اللّهُ عِلما فَبَخِلَ بِهِ عَن عِبادِ اللّهِ، وأخَذَ عَلَیهِ طَمَعا، وَاشتَرى بِهِ‏ ثَمَنا، فَذاکَ یُلجَمُ یَومَ القِیامَةِ بِلِجامٍ مِن نارٍ، ویُنادی مُنادٍ: هذَا الَّذی آتاهُ اللّهُ عِلما فَبَخِلَ بِهِ عَن عِبادِ اللّهِ، وأخَذَ عَلَیهِ طَمَعا، وَاشتَرى بِهِ ثَمَنا، وکَذلِکَ حَتّى یُفرَغَ مِنَ الحِسابِ.

دانشمندان این امّت، دو دسته‏اند:

یکى مردى که خداوند، به او دانشى داده است و او، آن را به مردم مى‏بخشد و براى آن، مزدى نمى‏ستانَد و آن را به بهایى نمى‏فروشد. براى چنین عالمى، ماهیان دریا و چارپایانِ خشکى و مرغان آسمان، آمرزش مى‏طلبند، و با آقایى و بزرگوارى، بر خداوند وارد مى‏شود تا آن که با پیامبران مُرسَل، همنشین مى‏گردد.و

دوم، مردى است که خداوند، به او دانشى داده است و او، آن را از بندگان‏خدا دریغ مى‏کند و براى آن، مزد مى‏گیرد و آن را به بها مى‏فروشد. بر چنین کسى در روز قیامت، لگامى از آتش زده مى‏شود و آواز دهنده‏اى، آواز مى‏دهد که: این، کسى است که خدا به او دانشى بخشید و او، آن را از بندگان خدا، دریغ ورزید و براى [آموختن‏] آن، مزد ستاند و آن را به پول فروخت، و پیوسته چنین مى‏گوید تا آن گاه که حسابرسى او به پایان برسد.

3.آموزگار خوبى ‏ها

پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: إنَّ مُعَلِّمَ الخَیرِ یَستَغفِرُ لَهُ دَوابُّ الأَرضِ، وحیتانُ البَحرِ، وکُلُّ ذی روحٍ فِی الهَواءِ، وجَمیعُ أهلِ السَّماءِ وَالأَرضِ.  

براى آموزگار خوبى‏ها، جانوران زمین و ماهیان دریا و هر جاندارى در هوا، و همه اهل آسمان و زمین، آمرزش مى‏طلبند.

4.مؤذّن‏

پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: یَغفِرُ اللّهُ لِلمُؤَذِّنِ مُنتَهى أذانِهِ، ویَستَغفِرُ لَهُ کُلُّ رَطبٍ ویابِسٍ سَمِعَ صَوتَهُ.

 خداوند، مؤذّن را به مقدارِ بلندى صداى اذانش مى‏آمرزد[2] و هرتَر و خشکى که صداى او را بشنود، برایش آمرزش مى‏طلبد.

5.کسى که سیزده روز از ماه شعبان را روزه بگیرد

پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: مَن صامَ ثَلاثَةَ عَشَرَ یَوما مِن شَعبانَ، استَغفَرَت لَهُ مَلائِکَةُ سَبعِ سَماواتٍ، ومَن صامَ أربَعَةَ عَشَرَ یَوما مِن شَعبانَ، الهِمَتِ الدَّوابُّ وَالسِّباعُ حَتَّى الحیتانُ فِی البُحورِ أن یَستَغفِروا لَهُ.

 هر کس سیزده روز از شعبان را روزه بگیرد، فرشتگان هفت آسمان، برایش آمرزش مى‏طلبند، و هر کس چهارده روز از شعبان را روزه بگیرد، به چارپایان و درندگان و حتّى ماهیان دریاها، الهام مى‏شود که براى او آمرزش بطلبند.

منبع: نهج الذکر، ج‏4، ص: 240