گناه شناسی

درمان گناه با نسخه امیرالمؤمنین علیه السلام

کمیل یکى از یاران مخلص امیرالمؤمنین است ، مى گوید:
از امیرالمؤمنین (ع ) پرسیدم ، انسان گاهى گرفتار گناه مى شود و به دنبال آن از خدا آمرزش مى خواهد، حد آمرزش خواستن چیست ؟
فرمود:
حد آن توبه کردن است .
کمیل : همین مقدار؟
امام (علیه السلام ) نه !
کمیل : پس چگونه است ؟
امام : هرگاه بنده گناه کرد، با حرکت دادن بگوید استغفرالله .
کمیل : منظور از حرکت دادن چیست ؟
امام : حرکت دادن دو لب و زبان ، به شرط این که دنبال آن حقیقت نیز باشد.
کمیل : حقیقت چیست ؟
امام : دل او پاک باشد و در باطن تصمیم بگیرد و به گناهى که از آن استغفار کرده باز نگردد.
کمیل : اگر این کارها را انجام دادم از استغفار کنندگان هستم ؟
امام : نه !
کمیل چرا؟
امام : براى این که تو هنوز به اصل آن نرسیده اى .
کمیل : پس اصل و ریشه استغفار چیست ؟
امام : انجام دادن توبه از گناهى که از آن استغفار کردى و ترک گناه . این مرحله ، اولین درجه عبادت کنندگان است .
به عبارت دیگر، استغفار اسمى است که شش معنى دارد؛
1- پشیمانى از گذشته .
2- تصمیم بر بازنگشتن بدان گناه به هیچ وجه . (تصمیم بر این که گناهان گذشته را هیچ وقت تکرار نکنى ).
3- پرداخت حق همه انسانها که به او بدهکارى .
4- اداى حق خداوند در تمام واجبات .
5- از بین بردن (آب کردن ) هر گونه گوشتى که از حرام بر بدنت روییده است ، به طورى که پوستت به استخوان بچسبد سپس گوشت تازه میان آنها بروید.
6- به تنت بچشانى رنج طاعت را، چنانچه به او چشانیده اى لذت گناه را.
در این صورت توبه حقیقى تحقق یافته و انسان از توبه کنندگان به شمار مى رود^.

بحار: ج 6، ص 27؛ داستانهاى بحارالاءنوار، ج 3، ص 59.