جوابی از امام رضا (علیه السلام) :
لمّا حُمِلَ رأسُ الحُسینِ بنِ علیٍّ علیهما السلام إلَى الشّامِ أمَرَ یَزیدُ لَعَنَهُ اللّهُ فَوُضِعَ و نُصِبَت علَیهِ مائدَةٌ فَأقبَلَ هُو لَعَنَهُ اللّهُ و أصحابُهُ یَأکُلُونَ و یَشرَبُونَ الفُقّاعَ، فلمّا فَرَغُوا أمَرَ بالرأسِ فَوُضِعَ فی طَستٍ تحتَ سَرِیرِهِ، و بُسِطَ علَیهِ رُقعَةُ الشَّطرَنجِ، و جَلَسَ یَزیدُ علَیهِ اللَّعنَةُ یَلعَبُ بالشَّطرَنجِ و یَذکُرُ الحُسَینَ و أباهُ و جَدَّهُ صلواتُ اللّهِ علَیهِم، و یَستَهزئُ بِذِکرِهِم، فَمَتى قَمَرَ صاحِبهُ تَناوَلَ الفُقّاعَ فَشَرِبَهُ ثلاثَ مَرّاتٍ، ثُمّ صَبَّ فَضلَتَهُ على ما یَلی الطَّستَ مِن الأرضِ.
فَمَن کانَ مِن شیعَتِنا فَلْیَتَوَرَّعْ عن شُربِ الفُقّاعِ و اللَّعبِ بالشَّطرَنجِ.
وَ مَنْ نَظَرَ إِلَى الْفُقَّاعِ أَوْ إِلَى الشِّطْرَنْجِ فَلْیَذْکُرِ الْحُسَیْنَ ع وَ لْیَلْعَنْ یَزِیدَ وَ آلَ زِیَادٍ یَمْحُو اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِذَلِکَ ذُنُوبَهُ وَ لَوْ کَانَتْ بِعَدَدِ النُّجُومِ.[1]
«هنگامى که سر حسین بن على علیهما السلام را به شام بردند، یزید، که خدایش لعنت کند، دستور داد آن را در مجلسش گذاشتند و سفره انداختند. آن ملعون با اطرافیان خود شروع به خوردن غذا و نوشیدن شراب کردند و خوردن که تمام شد، دستور داد سر را میان تشتى زیر تختش گذاشتند و روى تخت، تخته شطرنج را پهن کرد و یزید ملعون به شطرنج بازى نشست و مرتب نام حسین و پدر و جدّ او صلوات اللّه علیهم را مى برد و با تمسخر از آنان یاد مى کرد و هر گاه از رقیب خود مى برد، شراب بر مى داشت و سه بار مى نوشید و آن گاه باقیمانده آن را کنار تشت روى زمین مىریخت. پس،
هر کس که شیعه ماست، باید از شراب خوارى و شطرنج بازى دورى کند.
و هر کس در وقت نظر کردن بر شطرنج یا شراب به یاد این وضعیت حضرت امام حسین (علیه السلام) بیفتد و لعنت کند یزید و آل یزید را ، حق تعالی گناهان او را بیامرزد هر چند به عدد ستارگان باشد. »
نظر : بر اساس این حدیث کسانی که می گویند: «ما عاشق سالار شهیدان حضرت ابا عبدالله الحسین (علیه السلام) هستیم و جانمان را فدای آقا می کنیم» لازم است که اگر شطرنج بازی میکنند یا به مجالس شطرنج و شراب میروند یا به دیگران آموزش میدهند، باید از این کار خود داری کنند و اگر کسانی را دیدند که چنین فعلی را انجام میدهند آنان را نهی از منکر کنند.
ولو اینکه مرجع تقلیدشان بر اساس مبنای خاص فقهی که دارد فتوا به جواز شطرنج داده باشد.
که البته در بخش موضوع شطرنج ثابت کرده ایم که چنین فتوائی وجود ندارد، و مراجع عظام تقلید فتوای فرضی داده و حکم کلی را بیان کرده اند و برداشت جواز شطرنج، برداشت مکلفین است.
[1] . دانش نامه امام حسین (ع) بر پایه قرآن و حدیث ج8 34 به نقل از عیون أخبار الرِّضا: 2/ 22/ 50.
و روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه (ط - القدیمة)، ج13، ص: 274
- پنجشنبه ۳۰ مهر ۹۴
- ۰۸:۳۵
- ۲۷۶۱
- ۷