گناه شناسی

قَالَ الامام الصادق علیه السّلام:

«ثَوَابُ الْمُؤْمِنِ مِنْ وَلَدِهِ إِذَا مَاتَ الْجَنَّةُ صَبَرَ أَوْ لَمْ یَصْبِرْ»
یعنى: اجر مؤمن از فقدان فرزندش بهشت است، چه صبر کند، چه صبر نکند.                       

وسائل الشیعة، ج‏3، ص: 245

قال رسول الله صلّی الله علیه و آله و سلّم:

«... أَ مَا عَلِمْتُمْ أَنِّی أُبَاهِی بِکُمُ الْأُمَمَ یَوْمَ الْقِیَامَةِ حَتَّى بِالسِّقْطِ یَظَلُّ مُحْبَنْطِئاً عَلَى بَابِ الْجَنَّةِ فَیَقُولُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ ادْخُلِ الْجَنَّةَ فَیَقُولُ لَا حَتَّى یَدْخُلَ أَبَوَایَ قَبْلِی فَیَقُولُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لِمَلَکٍ مِنَ الْمَلَائِکَةِ ایتِنِی بِأَبَوَیْهِ فَیَأْمُرُ بِهِمَا إِلَى الْجَنَّةِ فَیَقُولُ هَذَا بِفَضْلِ رَحْمَتِی لَک‏»
... آیا نمی‌دانید که به راستی من در روز قیامت به کثرت جمعیّت شما امّت اسلام، بر سایر امّت‌ها مباهات می‌کنم حتّی به سقط‌شدگان از شما؟ (زاد و ولد شما برکات فراوانی دارد از جمله:) جنین سقط‌شدۀ شما در روز قیامت، با حالت غضب و ناراحتی بر در بهشت درنگ می‌کند؛ پس خداوند عزّت‌مند و صاحب جلال به او می‌فرماید: داخل بهشت شو. می‌گوید: نه؛ مگر این که قبل از من، پدر و مادرم داخل بهشت شوند.
پس خداوند عزّت‌مند و صاحب جلال به فرشته‌ای از فرشتگان می‌فرماید: پدر و مادرش را بیاور. سپس خداوند به آن دو امر می‌کند که به بهشت داخل شوید. و به آن طفل نیز می‌فرماید: این کار را به خاطر فزونی رحمتم نسبت به تو انجام دادم (و الّا پدر و مادرت مستحقّ بهشت نبودند).

قال رسول الله صلّی الله علیه و آله و سلّم:

«... إِذَا حَمَلَتِ الْمَرْأَةُ کَانَتْ بِمَنْزِلَةِ الصَّائِمِ الْقَائِمِ الْمُجَاهِدِ بِنَفْسِهِ وَ مَالِهِ فِی سَبِیلِ اللَّهِ فَإِذَا وَضَعَتْ کَانَ لَهَا مِنَ الْأَجْرِ مَا لَا تَدْرِی مَا هُوَ لِعِظَمِهِ فَإِذَا أَرْضَعَتْ کَانَ لَهَا بِکُلِّ مَصَّةٍ کَعِدْلِ‏ عِتْقِ مُحَرَّرٍ مِنْ وُلْدِ إِسْمَاعِیلَ فَإِذَا فَرَغَتْ مِنْ رَضَاعِهِ ضَرَبَ مَلَکٌ عَلَى جَنْبِهَا [جَنْبَیْهَا] وَ قَالَ استأنف [اسْتَأْنِفِی‏] الْعَمَلَ فَقَدْ غُفِرَ لَک‏»
هر گاه زن، آبستن شود، به منزلۀ روزه‌دارِ شب‌‌زنده‌دارِ جهادکننده با جان و مالش در راه خداوند می‌باشد.
پس زمانی که وضع حمل نمود، اجر و پاداشی دارد که به خاطر عظمتش، توان درک آن را ندارد!
و هر وقت طفلش را شیر دهد، به ازاء هر مکیدن، اجری همچون آزاد کردن آزادشده‌ای از فرزندان اسماعیل برای اوست. و چون از شیر دادن طفلش فارغ شد، فرشته‌ای بر پهلوی او می‌زند و می‌گوید: عملت را از سر بگیر؛ که به راستی آمرزیده شدی.

بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج‏101، ص: 106

قال رسول الله صلّی الله علیه و آله و سلّم:

«أما تَرضَى إحداکُنَّ أنَّها إذا کانَت حامِلاً مِن زَوجِها و هُوَ عَنها راضٍ أنَّ لَها مِثلَ أجرِ الصّائمِ القائمِ فی سَبیلِ اللَّهِ فَإذا وَضَعَت لَم یَخرُج مِن لَبَنِها جُرعَةٌ و لَم یُمَصَّ مِن ثَدیِها مَصَّةٌ إلّا کانَ لَها بِکُلِّ جُرعَةٍ و بِکُلِّ مَصَّةٍ حَسَنَةٌ، فَإن أسهَرَها لَیلَةً کانَ لَها مِثلُ أجرِ سَبعینَ رَقَبَةً تُعتِقُهُم فی سَبیلِ اللَّه»
آیا کسی از شما زنان به این راضی و خرسند نیست که اگر از شوهر خود آبستن باشد در حالی که شوهرش از او راضی است، ثواب کسی را دارد که روزه می‌گیرد و در راه خدا قیام می‌کند.
و هنگامی که وضع حمل کرد، جرعه‌ای از شیر او خارج نمی‌گردد و از سینه‌اش مکیده نمی‌شود، مگر آن که در ازاء هر جرعه و هر مکیدن، حسنه‌ای باشد.
و اگر برای مراقبت و رسیدگی به طفل خود شبی بیدار ماند، پاداش او چنان است که گویا هفتاد بنده را در راه خداوند آزاد کرده است.

نهج الفصاحة (مجموعه کلمات قصار حضرت رسول صلى الله علیه و آله)، ص:259

حضرت رسول الله صلّی الله علیه و آله و سلّم:

«إنَّ الرَّجُلَ لَتُرفَعُ دَرَجَتُهُ فِی الجَنَّةِ فَیَقُولُ أنَّى لِی هَذا؟ فَیُقالُ بِاستِغفارِ وَلَدِکَ لَکَ»
به راستی درجۀ شخص در بهشت بالا برده می‌شود؛ پس می‌گوید: این درجه از کجا برایم آمده است؟! به او گفته می‌شود: به سبب آمرزش‌طلبیدن فرزندت برایت.

نهج الذکر، ج‏4، ص: 181.

قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلّی الله علیه و آله و سلّم:

«مَرَّ عِیسَى بْنُ مَرْیَمَ بِقَبْرٍ یُعَذَّبُ صَاحِبُهُ ثُمَّ مَرَّ بِهِ مِنْ قَابِلٍ فَإِذَا هُوَ لَیْسَ یُعَذَّبُ فَقَالَ یَا رَبِّ مَرَرْتُ بِهَذَا الْقَبْرِ عَامَ أَوَّلَ فَکَانَ صَاحِبُهُ یُعَذَّبُ ثُمَّ مَرَرْتُ بِهِ الْعَامَ فَإِذَا هُوَ لَیْسَ یُعَذَّبُ فَأَوْحَى اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَیْهِ یَا رُوحَ اللَّهِ إِنَّهُ أَدْرَکَ لَهُ وَلَدٌ صَالِحٌ فَأَصْلَحَ طَرِیقاً وَ آوَى یَتِیماً فَغَفَرْتُ لَهُ بِمَا عَمِلَ ابْنُه» ‏
عیسى بن مریم به گورى گذر کرد که صاحبش عذاب می‌کشید. سال دیگر بر آن گذر کرد دید که صاحبش در عذاب نیست. عرض کرد: پروردگارا! من سال پیش به این گور گذشتم، صاحبش در عذاب بود و امسال که گذر کردم عذاب نداشت؟ خداوند عزّت‌مند و صاحب جلال به او وحى کرد: اى روح الله! او فرزند صالحی داشت که به بلوغ رسید و راهى را اصلاح کرد و یتیمى را در پناه گرفت؛ پس به خاطر کار فرزندش او را آمرزیدم.

رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله و سلم :

إِنَّ عَذَابَ الْقَبْرِ مِنَ النَّمِیمَةِ وَ الْغِیبَةِ و َالْکَذِبِ؛

عذاب قبر به خاطر سخن چینی و غیبت و دروغ است.

(مستدرک الوسائل، ج9، ص150)

امام صادق علیه السّلام :

اى ابا اسحاق! هر گاه خداوند نعمتى را بر بنده خود ارزانى داشته، و او قدر آن نعمت را با قلب درک کرده و آشکارا خداى را شکرگزار باشد، هنوز از سپاس فارغ نشده است که دستور افزونى نعمت ها (از جانب حق) براى او صادر مى‏گردد. (پاداش نیکیها و کیفر گناهان/ ترجمه ثواب الأعمال / 475)  

شکر نعمت نعمتت افزون کند         کفر نعمت از کفت بیرون کند

راویان و حدیث پژوهان مسلمان از همان سده های نخستین طلوع اسلام در حفظ و پاسداری از این میراث پر ارج سعی وافر داشته اند. از همین روی یکی از سنت های حسنه ای که از دیرباز تا کنون در میان محدثان و دانشمندان اسلامی جریان داشته سنت نیکوی چهل حدیث نگاری است.

چنین می نماید که دانشمندان اسلامی در پاسداشت این سنت دیرینه ملهم از روایت درربار نبوی بوده اند که فرمود: من حفظ من امتی اربعین حدیثا مما یحتاجون الیه من امر دینهم، بعثه الله یوم القیامه فقیها عالما. (خصال، الصدوق،319-302)

هر کس از امت من چهل حدیث از احادیث دینی مورد نیاز جامعه را حفظ کند خداوند متعال او را در روز قیامت به عنوان فقیه و دانشمند محشور خواهد کرد.»

امروز که دستاوردهای زندگی پیچیده ماشینی، مولود نافرخنده اضطراب را برای بشر جدید به بار آورده است، برای رسیدن به ساحل آرامش و ماندن در مسیر، به این سرمایه جاری و جاودان، محتاجیم بیش از همیشه.

همین بهانه، ما را برآن داشت تا در هر دیدار، چهل حدیثی راهگشا با اولویت موضوعات مبتلا به و کاربردی، به محضر عزیزتان عرضه بداریم.

 پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله)

1. طَلَبُ الحَلالِ فَرِیضَةٌ عَلَی کُلِّ مُسلِمٍ و مُسلِمَةٍ

طلب مال حلال، بر هر مرد و زن مسلمان واجب است. جامع الاخبار، ص 389، حدیث 1079

قالَ علیه السلام: کَرِهَ أن یُضَیِّعَ الرّجُلُ ماءَهُ و یأتیَ غَیرَ شَکلِهِ، و لَو أباحَ ذلکَ لَربَطَ کُلُّ رجُلٍ أتانا یَرکَبُ ظَهرَها و یَغشى فَرجَها، فکانَ یکونُ فی ذلکَ فَسادٌ کثیرٌ، فأباحَ ظُهورَها و حَرّمَ علَیهِم فُروجَها، و خَلقَ‏ للرِّجالِ النِّساءَ لِیأنَسوا بِهِنَّ، و یَسکُنوا إلَیهِنَّ، و یَکُنَّ مَوضِعَ شَهَواتِهِم و امَّهاتِ أولادِهِم.[1]

یکى از سؤالاتى که زندیق از امام صادق علیه السلام پرسید علّت تحریم نزدیکی با حیوانات بود!

حضرت فرمود: خداوند خوش نداشته که مرد آب خود را هدر دهد و با غیر همنوع خود، نزدیکى کند. اگر این کار را اجازه مى‏ داد، هر مردى یک ماده الاغ مى‏ بست و هم از آن سوارى مى‏ گرفت و هم با آن نزدیکى مى‏ کرد و در این کار مفاسد بسیارى بود. لذا خداوند پشت‏هاى حیوانات را بر مردم حلال کرده و فرجهایشان را برایشان حرام فرموده است و براى مردها زنها را آفرید تا با آنان همدم شوند و به آنها آرامش گیرند و زنان جایگاه شهوات مردان و مادرانِ فرزندان ایشان باشند.