سؤال: آنجایى که امر به معروف و نهى از منکر اثر نمىکند، وظیفه چیست؟
پاسخ:
اولًا اگر شخص دیگرى با بیان بهترى بگوید اثر مىکند، از او بخواهید که این کار را انجام دهد. هنگامى که خداوند به حضرت موسى دستور داد نزد فرعون برود و او را ارشاد کند، موسى علیه السلام از خداوند خواست که برادرش هارون که بیان بهترى دارد را همراه او بفرستد. «و أخى هارون هو أفصحُ منّى لِساناً فَارسله مَعى»[1]
ثانیاً گاهى با یکبار اثر نمىکند، امّا با تکرار اثر مىکند، آن هم با بیانهاى گوناگون. چنانکه چوب سخت با یک ضربه تبر شکسته نمىشود، تکرار لازم است. قرآن مىفرماید: ما مطالب خود را در قالبهاى گوناگون بیان کردیم تا شاید اثر کند. «لقد صَرّفنا فى هذا القرآن»[2]
ثالثاً ممکن است شیوه ما صحیح نبوده که اثر نکرده است.
چون امر به معروف و نهى از منکر شرایط و اصولى دارد و با هر منکر باید به گونهاى متناسب برخورد کرد؛
گاهى گرد و غبار روى لباس شما مىنشیند و گاهى دوده.
غبار با ضربه محکمى که بر لباس مىزنید برطرف مىشود، امّا اگر همین ضربه را به دوده بزنید، هم دستتان سیاه مىشود و هم دوده به لباس فرو مىرود. برطرف
کردن دوده با فوت است و برطرف کردن غبار با ضربه.
پس هر منکرى را باید به گونهاى خاص برطرف کرد.
چنانکه قرآن مىفرماید: «واتوا البیوت من أبوابها»[3] یعنى هر خانهاى را باید از راهش وارد شد.
رابعاً براى بازداشتن مردم از فساد باید راههاى حلال را به روى آنان باز کرد. حضرت لوط علیه السلام هنگامى که دید مردم به مهمانانش، سوء قصد دارند فرمود: من حاضرم دخترانم را به ازدواج شما در آوردم تا شما دست از مهمانان من بردارید. من راه حلال را براى شما باز مىکنم تا شما به گناه گرفتار نشوید. «هؤلاء بَناتى هُنّ أطهرلکم فاتّقوا اللّه و لا تخزونى فى ضَیفى»[4]
منبع: پرسش هاى مهم، پاسخ هاى کوتاه(تمثیلات)، ص: 34 و 35
