گناه شناسی

سؤال:

به چه شکل باید با حسادت مقابله و مبارزه کرد؟

چگونه می توان حسادت را درمان کرد؟
پاسخ اجمالی
حسد روحیه ی خواری و خود کم بینی است که به دنبال آن فرد آرزو می کند که نعمتی را که فرد دیگر دارد، نداشته باشد.
برای درمان این روحیه راهکارها زیر پیشنهاد می شود:

1. تفکر در مورد ضررهایی که حسد بر روح و روان، دین و آخرت دارد.

2. تقویت ایمان نسبت به ذات حق تعالی.

3. انجام دادن رفتاری خلاف مقتضای حسادت.

4. دعا و راز و نیاز با ذات حق تعالی، که بهترین و موثرترین شیوه برای از بین بردن بیماری ها روحی و روانی است.
پاسخ تفصیلی

گناه چیست؟

 «گناه» عملی است که با اراده و رضایت الهی در تضاد بوده ، با ایجاد نوعی “ تاریکی" معنوی در نفس انسان، آدمى را از خدای متعال که "نور" آسمانها و زمین است، دور مى‏سازد و به عبارت دیگر، موجب بازماندن وى از کمال و قرب به خدا مى‏گردد.

تعیین این که چه چیزی گناه است و چه چیزی ثواب از طریق کتاب و سنت مقدور است، زیرا در بسیاری از موارد، گناه بودن عملی قابل تشخیص عقلانی نیست و خدای متعال است که این موارد را به اقتضای علم و حکمت مطلق خود، از طریق وحی و دین، برای بشر بیان نموده است.

اقسام گناه:
عالمان اسلامی گناهان را بر دو گونه تقسیم نموده اند: گناهان کبیره (بزرگ) و گناهان صغیره (کوچک)..
این تقسیم بندى از قرآن و روایات سرچشمه گرفته است ؛ در قرآن چنین مى خوانیم: اگر از گناهان کبیره اى که از آن نهى شده اید، اجتناب کنید، گناهان کوچک شما را مى پوشانیم وشما را در جایگاه خوبى وارد مى سازیم . (نساء، 31)  1

«تَکَادُ السَّمَوَ تُ یَتَفَطَّرْنَ مِن فَوْقِهِنَّ وَالْمَلَئِکَةُ یُسَبّحُونَ بِحَمْدِ رَبّهِمْ وَ یَسْتَغْفِرُونَ لِمَن فِى الْأَرْضِ أَلَا إِنَّ اللَّهَ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ». الشورى: 5.
 «چیزى نمانده که آسمان‏ها از فرازشان بشکافند، در حالى که فرشتگان خداوند، کارشان را به پاکى مى‏ستایند و براى کسانى که در زمین هستند، آمرزش مى‏طلبند. آگاه باش که خدا، آمرزگار و مهربان است».

در پستهای گذشته و در تفسیر آیات مربوط به استغفار ملائک برای مومنین بیان شد که حدود بیست گروه از امت حضرت رسول الله صلى الله علیه و آله مشمول استغفار ملائکه هستند که احادیث مربوط به فرستندگان صلوات بر حضرت محمد و آل محمد علیهم السلام‏ در نوشته ها و شبهای جمعه، محبین اهل بیت، طالِبین علم‏ و دانشجویان، موذن و خادم مسجد، هر مسلمانى که ماه رمضان را درک کند، روزه ‏دار، نمازگزار اجابت کننده ندای موذن، منتظر وقت نماز، هر کس بعد از نماز در جانمازش بنشیند، هر کس بعد از نماز  جماعت صبح سه آیه آغازین سوره انعام را بخواند، هر کس که در راه نماز جماعت بمیرد، هرکسی که برای نماز وارد مسجد شود ، هر کسی که در جایى که تنهاست اذان بگوید سپس نماز بخواند، شیعیان، یاد کنندگان از موضوع امامت‏، ائر امیر مؤمنان علیه السلام، زائر امام حسین علیه السلام‏، برآورنده نیاز مؤمن و کسى که خانواده‏اش را شاد کند اشاره شد که در این پست به احادیث شریفی در مورد موضوعات ذیل اشاره خواهد شد.

عیادت کننده از بیمار

تشییع کننده جنازه مؤمن

کسی که موقع خواب آیه 110 سوره کهف را بخواند

کسی که موقع خواب آیه 18 سوره آل عمران را بخواند

یاد کننده از خدا در هنگام خوابیدن‏

کسى که شب را پاک و با وضو به سر برد

کسى که لقمه حلال بخورد

انجام دهنده برخی کارها در روز جمعه

در گذشته ، عمّال روسیه تزارى ، مسیحى مذهب بودند، یکى از مهندسین مسلمان که با آنان کار مى کرد هنگام ظهر، کار را براى اداى فریضه نماز تعطیل مى کرد. سرپرست روسى از این کار خوشش نمى آمد و بالا خره کارگران مسلمان را تهدید کرد که بابت مدتى که کار را تعطیل مى کنند، مقدارى از حقوقشان را کسر کند، کارگران ، دو گروه شدند؛ گروهى اصرار داشتند که نماز خود را به موقع بخوانند و اما گروه دیگر، با مهندس روسى همصدا و همراه شده و انجام نماز را به آخر وقت موکول کردند. مهندس نیز آخر هفته ، وقتى حقوق را پرداخت کرد، به گروه اوّل که نماز خود را به موقع خوانده بودند، حقوق کامل و به گروه دوم که به توصیه او عمل کرده بودند حقوق کمترى داد! کارگران اعتراض کردند و گفتند چرا به آنان که به گفته ات توجه نکردند حقوق کامل داده و به ما که به حرف تو عمل کرده ایم ، کمتر پرداختى ؟!

مرحوم کلینى و شیخ طوسى و طبرسى از زهرى نقل کرده اند که گفت : مدتها در طلب حضرت مهدى ( علیه السّلام ) بودم و در این راه اموال فراوانى (در راه خدا) خرج کردم ولى به هدف خود نرسیدم تا اینکه به خدمت «محمد بن عثمان »، (دومین نایب خاص امام زمان در عصر غیبت صغرا که به سال 305 هجرى از دنیا رفت ) رسیدم . مدتى در خدمت او بودم تا روزى از او خواهش کردم که مرا به خدمت امام زمان ( علیه السّلام ) ببرد، اما او پاسخ منفى داد، ولى من بسیار تضرّع کردم تا اینکه سرانجام به من لطف کرد و فرمود: فردا اوّل وقت بیا، وقتى فرداى آن روز، اوّل وقت به خدمت او رفتم ، دیدم همراه جوانى خوش سیما و خوشبو مى آید، به من اشاره کرد که این است آن کس که در طلبش هستى . به خدمت امام زمان ( علیه السّلام ) رفتم و آنچه سؤ ال مطرح کردم ، پاسخ مرا فرمود، تا اینکه به خانه اى رسیدیم و داخل خانه شد و دیگر او را ندیدم .

درباره یکى از بزرگان نقل مى کنند که گفته است : من حال عجیبى پیدا کردم ؛ یعنى حال نماز شب و حال نماز اوّل وقت خواندن را نداشتم و همچنین از خواندن نماز و رابطه با خدا لذّت نمى بردم لذا تعجب مى کردم که چرا چنین هستم ؟ هرچه گریه و زارى و التماس مى کردم باز به جایى نمى رسیدم تا سرانجام شبى در عالَم رؤ یا به من گفتند: «کسى که خرماى حرام بخورد، معلوم است که دیگر عبادت را دوست نخواهد داشت و از آن لذتى نمى برد!».(1)
وى مى گوید: وقتى از خواب بیدار شدم جریان خریدن خرما را به یاد آوردم که وقتى خرما را گرفتم ، دیدم یکى از آن خرماها رسیده نیست لذا بدون اجازه صاحب مغازه ، آن خرما را برداشتم و روى خرماهایش گذاشتم و به عوض آن ، یک خرماى خوب برداشتم و آن را خوردم ، و لذا مطمئن شدم که همان یک خرماى حرام ، بر روى حالات معنوى من اثر نهاده و دیگر از خواندن نماز و رابطه با خدا، لذتى نمى برم .

1. تربیت فرزند از نظر اسلام ، آیت الله مظاهرى ، ص 72 (با اندکى تصرف ).

منبع : کتاب داستانهایی پیرامون نماز

«تَکَادُ السَّمَوَ تُ یَتَفَطَّرْنَ مِن فَوْقِهِنَّ وَالْمَلَئِکَةُ یُسَبّحُونَ بِحَمْدِ رَبّهِمْ وَ یَسْتَغْفِرُونَ لِمَن فِى الْأَرْضِ أَلَا إِنَّ اللَّهَ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ».  الشورى: 5.

 «چیزى نمانده که آسمان‏ها از فرازشان بشکافند، در حالى که فرشتگان خداوند، کارشان را به پاکى مى‏ستایند و براى کسانى که در زمین هستند، آمرزش مى‏طلبند. آگاه باش که خدا، آمرزگار و مهربان است».

در پستهای گذشته و در تفسیر آیات مربوط به استغفار ملائک برای مومنین بیان شد که حدود بیست گروه از امت حضرت رسول الله صلى الله علیه و آله مشمول استغفار ملائکه هستند که به فرستندگان صلوات بر حضرت محمد و آل محمد علیهم السلام‏ در نوشته ها و شبهای جمعه، محبین اهل بیت، طالِبین علم‏ و دانشجویان، موذن و خادم مسجد، هر مسلمانى که ماه رمضان را درک کند، روزه ‏دار، نمازگزار اجابت کننده ندای موذن، منتظر وقت نماز، هر کس بعد از نماز در جانمازش بنشیند، هر کس بعد از نماز  جماعت صبح سه آیه آغازین سوره انعام را بخواند، هر کس که در راه نماز جماعت بمیرد، هرکسی که برای نماز وارد مسجد شود و هر کسی که در جایى که تنهاست اذان بگوید سپس نماز بخواند، اشاره شد که در این پست به موارد ذیل اشاره خواهد شد.

شیعیان

یاد کنندگان از موضوع امامت‏

زائر امیر مؤمنان علیه السلام

زائر امام حسین علیه السلام‏

برآورنده نیاز مؤمن

کسى که خانواده‏اش را شاد کند

گزارشی گروه جامعه خبرگزاری فارس با عنوان: