گناه شناسی

خداوند متعال در قرآن کریم خطاب به حضرت رسول‌الله صلی‌الله علیه و آله می‌فرمایند:

«ای پیغمبر به همسران و دخترانت و به زنان مؤمنین بگو که‏ روسری‌های بلند خویش را بر روی خود بیفکنند (تا گردن و سینه و بازوان و ساق‌هایشان پوشیده شود) این کار نزدیک‌تر است به اینکه‏ (به عفت و پاکدامنی) شناخته شوند و مورد اذیت و آزار قرار نگیرند و (اگر تاکنون خطا و کوتاهی از آن‌ها سر زده توبه کنند که) خدا همواره آمرزنده و مهربان است.»[1]

نکته: مطلبی که از این آیه استفاده می‏شود، این است‏ که زن مسلمان باید آن‌چنان باوقار و سنگین در میان مردم رفت‌وآمد کند که علائم عفاف و پاک‌دامنی از آن هویدا باشد و با این صفت شناخته شود، لذا مردان بیماردل و بلهوسی که به دنبال شکار می‏گردند از آن‌ها مأیوس شده و به فکر بهره‌کشی و سوءاستفاده از آن‌ها نخواهند افتاد. لذا جوانان‏ ولگرد همیشه مزاحم زنان بی‌حجاب، جلف و سبک می‏گردند و اگر کسی به آن‌ها اعتراض کند که «چرا مزاحم می‏شوی؟» می‏گویند: «اگر دلش این چیزها را نخواهد با این وضع بیرون نمی‏آید!»

[1]. سوره احزاب آیه 59: یا أَیُّهَا النَّبِیُّ قُلْ لِأَزْواجِکَ وَ بَناتِکَ وَ نِساءِ الْمُؤْمِنِینَ یُدْنِینَ عَلَیْهِنَّ مِنْ جَلاَبِیبِهِنَّ ذلِکَ أَدْنی أَنْ یُعْرَفْنَ فَلایُؤْذَیْنَ وَ کانَ اللّهُ غَفُوراً رَحِیماً.

کسی از اجر و ثواب کامل و واقعی روزه برخوردار خواهد بود که علاوه بر روزه شکم و فرج همه اعضای بدنش هم روزه باشند. حضرت زهرا (علیها السلام) درباره روزه اعضا می‌فرمایند: «روزه‌داری که زبان و گوش و چشم و جوارح خود را حفظ نمی‌کند، با روزه‌اش چه می‌خواهد بکند؟ (روزه‌اش به هیچ دردی نمی‌خورد و بی‌فایده است)»[1]

امام صادق (علیه‌السلام) هم دراین‌باره می‌فرمایند: «وقتی‌که روزه می‌گیری، باید چشم و گوش و مو و پوست تو هم روزه‌دار باشند.»[2]

گوش باید روزه بگیرد، یعنی اینکه چیز حرام مثل غیبت و موسیقی نباید گوش کند.

چشم باید روزه بگیرد، یعنی اینکه نگاه حرام به صحنه‌های ممنوع نداشته باشد.

مو باید روزه بگیرد، یعنی اینکه مو را باید از نامحرم پوشاند و حجاب باید رعایت بشود.

 پوست باید روزه باشد، یعنی اینکه بدن باید از نامحرمان پوشانده شود.

[1]. مَا یصْنَعُ الصَّائِمُ بِصِیامِهِ إِذَا لَمْ یصُنْ لِسَانَهُ وَ سَمْعَهُ وَ بَصَرَهُ وَ جَوَارِحَهُ؛ بحارالانوار، ج 93، ص 295.

[2]. إِذَا صُمْتَ فَلْیَصُمْ سَمْعُکَ وَ بَصَرُکَ وَ شَعْرُکَ وَ جِلْدُک‏؛ الکافی، ج 4، ص 87، ح 1.

بر اساس آموزه‌های دین روزه گرفتن تنها به خودداری از خوردن و آشامیدن نیست بلکه باید تمام اعضا و جوارح روزه باشند، بخصوص چشم، چراکه آنچه را که انسان با چشم می‌بیند روزها و بلکه سال‌ها در یاد و خاطره نگه می‌دارد؛ چنانچه امیرالمؤمنین علی (علیه‌السلام) می‌فرمایند: «القلب مصحف البصر»؛ «قلب بایگانی چشم است»[1] یعنی هر چه را که چشم می‌بیند، در قلب و روان انسان جای می‎گیرد و فکر و ذهنش را مشغول می‌سازد.

پیامبر خدا صلی‌الله علیه و آله هم درباره روزه چشم می‌فرمایند:

«هر روزه‌داری که پشت سر زنی خیره شود تا برآمدگی بدنش را که از روی لباس‌ها نمایان است را ببیند، قطعاً افطار کرده (و از ثواب روزه محروم شده) است».[2]

[1]. نهج‌البلاغه، کلمات قصار شمارهٔ 417.

[2]. مَنْ تَأَمَّلَ خَلْفَ اِمْرأَهٍ حَتّی یَتَبَیَّنَ لَه حَجْمُ عِظامِها مِن وَراءِ ثِیابِها و هُوَ صائِمٌ، فَقَد أَفطَرَ؛ بحارالانوار، ج 96، ص 290.