گناه شناسی

امام صادق علیه السلام :

 الإصرارُ أمنٌ ، و لا یَأمَنُ مَکرَ اللّه ِ إلاّ القومُ الخاسِرونَ .

 اصرار بر گناه به معناى ایمن دانستن خود از عذاب خداست و کسى جز زیانکاران ، خود را از مکر (عذاب و مهلت) خداوند ایمن نداند.

بحار الأنوار: 78/ 209/ 86.

امام باقر علیه السلام ـ درباره آیه « لَم یُصِرُّوا عَلَى مَا فَعَلُوا »« بر آنچه انجام دادند (گناه)، اصرار نمی‏ورزند ... » (آل عمران135) فرمود :

 الإصرارُ أن یُذنِبَ العَبدُ و لا یَستَغفِرَ ، و لا یُحَدِّثَ نفسَهُ بالتوبةِ فذلکَ الإصرارُ .

 اصرار بر گناه این است که بنده گناه کند و آمرزش نطلبد و در فکر توبه هم نباشد . این است اصرار [بر گناه] .

بحار الأنوار: 6/ 32/ 40.

حضرت علی (علیه ­السلام):

مَن کَثُرَ فِکرُهُ فی المَعاصی دَعَتهُ إلَیها.

«کسی که زیاد درباره­ ی گناهان فکر کند، گناهان، او را به سوی خود می­ کشانند».

غرر الحکم: 8561.

نکته: مصداق بارز این حدیث شریف کسانی هستند که زیاد درباره نامحرم و روابط جنسی فکر می کنند که این منجر به تهییج شهوت می شود .

عبدالله بن موسی بن جعفر علیه السلام از پدر بزرگوارش پرسید: آیا دو فرشته ای که خداوند بر هر انسانی گماشته هنگامی که فردی اراده گناه یا عمل صالحی بکند آنها را از اراده و قصد انسان با خبر می گرداند؟ امام فرمودند: آیا بوی مدفوع با بوی عطر یکی است؟ گفتم: نه فرمود:

به راستی وقتی بنده ای قصد کار خوب می کند نفس او خوشبو می شود و از نفسش عطر بیرون می آید و زمانی که قصد گناه کند از نفسش بوی بد و گند درآید و چون آن کار را بکند زبانش قلم آن فرشته می شود و با آب دهان آن گناهکار، کار را برای او ثبت می کند.

محجه البیضاء، ج 5، ص 47

امام على علیه السلام :

 إنّ اللّه َ أخفى سَخَطَهُ فی مَعصیَتهِ ، فلا تَستَصغِرَنَّ شیئاً مِن مَعصیَتِهِ ، فرُبَّما وافَقَ سَخَطَهُ و أنتَ لا تَعلَمُ .

 خداوند خشم خود را در معصیتش پنهان کرده است ؛ بنا بر این ، هیچ معصیتى را خُرد مشمارید ؛ زیرا چه بسا که آن معصیت با خشم خدا همراه باشد و تو ندانى .

بحار الأنوار: 73/ 349/ 43.

پیامبر خدا صلى الله علیه و آله :

إنّ اللّه َ تَبارَکَ وَ تَعالى إذا أرادَ بعَبدٍ خیراً جَعَلَ ذُنوبَهُ بَینَ عَینَیهِ مُمَثَّلَةً و الإثمَ علَیهِ ثقیلاً وَبیلاً ، و إذا أرادَ بعَبدٍ شرّاً أنساهُ ذُنوبَهُ

 هرگاه خداوند تبارک و تعالى خوبى بنده اى را بخواهد، گناهان او را در برابر چشمانش مجسّم مى کند و بار گناه را بر دوش او سنگین مى سازد و هرگاه بدى بنده اى را بخواهد، گناهانش را از یادش مى برد .

مکارم الأخلاق: 2/ 365/ 2661.

امام على علیه السلام :

 الذُّنوبُ ثلاثةٌ : فَذَنبٌ مَغفورٌ ، و ذنبٌ غَیرُ مَغفورٍ ، و ذنبٌ نَرجُو لِصاحِبِهِ و نَخافُ عَلیهِ ··· أمّا الذَّنبُ المَغفورُ فعَبدٌ عاقَبَهُ اللّه ُ تعالى عَلى ذَنبِهِ فی الدنیا فَاللّه ُ أحکَمُ و أکرَمُ أن یُعاقِبَ عَبدَهُ مَرَّتَینِ ، و أمّا الذنبُ الذی لا یُغفَرُ فَظُلمُ العِبادِ بعضِهِم لبعضٍ ··· و أمّا الذنبُ الثالثُ فَذَنبٌ سَتَرَهُ اللّه ُ على عبدِهِ و رَزَقَهُ التوبةَ فَأصبَحَ خاشِعاً مِن ذَنبِهِ راجِیاً لِرَبِّهِ فَنَحنُ لَهُ کَما هُوَ لِنفسِهِ

 گناهان سه دسته اند : گناهى که آمرزیده مى شود ، گناهى که آمرزیده نمى شود و گناهى که براى مرتکب آن، میان بیم و امیدیم . . . اما آن گناهى که آمرزیده مى شود [گناه آن ]بنده اى است که خداوند او را در دنیا به کیفر گناهش رسانده است ؛ زیرا خداوند کاردان تر و بزرگوارتر از آن است که بنده اش را دوبار کیفر دهد، و اما گناهى که آمرزیده نمى شود ، ستم کردن بندگان به یکدیگر است . . . و اما گناه سوم، گناهى است که خداوند آن را از بندگانش پوشیده داشته و توبه از آن را نصیب گنهکار کرده است و از این رو از گناه خویش بیمناک و به پروردگارش امیدوار گشته است . ما نسبت به این شخص همان حالى را داریم که او نسبت به خود دارد .

 بحار الأنوار: 6/ 29/ 35.

حضرت رسول صلى الله علیه و آله فرمود:

ثُمَّ مَضَیْتُ فَإِذَا أَنَا بِأَقْوَامٍ یُرِیدُ أَحَدُهُمْ أَنْ یَقُومَ فَلَا یَقْدِرُ مِنْ عِظَمِ بَطْنِهِ فَقُلْتُ مَنْ هَؤُلَاءِ یَا جَبْرَئِیلُ قَالَ فَهُمُ  الَّذِینَ یَأْکُلُونَ الرِّبا لا یَقُومُونَ إِلَّا کَما یَقُومُ الَّذِی یَتَخَبَّطُهُ الشَّیْطانُ مِنَ الْمَسِّ وَ إِنَّهُمْ لَبِسَبِیلِ آلِ فِرْعَوْنَ یُعْرَضُونَ عَلَى النَّارِ غُدُوًّا وَ عَشِیًّا یَقُولُونَ رَبَّنَا مَتَى تَقُومُ السَّاعَةُ؟؟

شبى که مرا به معراج بردند... بر عده اى گذشتم که شکمهایشان به قدرى بزرگ بود که نمى توانستند از جاى خود برخیزند! از جبرئیل پرسیدم : اینان کیانند؟
گفت : اینها ربا خواران امت تو هستند که هرگاه عزم بر خواستن مى کنند، شیطان مزاحم آنها مى شود و همواره آنان را مى آزارد. سرنوشت اینان ، همچون سرنوشت آل فرعون است که شب و روز بر آتش عرضه مى شوند و آتش را بر آنان مى نمایانند و دائما فریادشان بلند است و مى گویند: قیامت کى برپا مى شود؟

بحار، ج 6، ص 240

پیامبر خدا صلى الله علیه و آله :

إیّاکُم و الذُّنوبَ التی لا تُغفَرُ : ... و أکْلَ الرِّبا فإنّ آکِلَ الرِّبا لا یَقومُ إلاّ کما یَقومُ الذی یَتَخَبَّطُهُ الشیطانُ مِنَ المَسِّ .

 از گناهانى که آمرزیده نمى شود بپرهیزید ؛ ... و [دیگرى ]ربا خوارى ؛ زیرا ربا خوار در روز قیامت از قبر برنمى خیزد مگر همچون کسى که بر اثر تماس با شیطان دیوانه شده است .

کنز العمّال: 43770.