بارها حرص به ثروت و علاقه به دنیا، برای افراد و امتها، تجربهٔ تلخی به وجود آورده که نهتنها زمینه گناه بلکه زمینه کفر و شرک و ارتداد شده است، بهعنوان نمونه:
۱- چون به قارون گفتند: باید به محرومان کمک کنی دست به طغیان زد و در برابر حضرت موسی علیهالسلام جبهه گرفت. [۱]
۲- یکی از یاران رسول خدا صلیالله علیه و آله به نام ثعلبه همینکه دارای وضع مالی خوب شد و کشاورزی و دامداریاش رونق گرفت، ثروت خود را به بیرون مدینه انتقال داد و آنچنان سرگرم آن شد که کمکم از شرکت در نماز جماعت و جمعه محروم گشت و کارش بهجایی رسید که به مأموری که از طرف پیامبر صلیالله علیه و آله برای گرفتن زکات رفته بود پرخاش نمود و قانون زکات را انکار کرد، بااینکه در ابتدا از مسلمانان سرسخت به شمار میرفت و با خداوند عهد کرده بود که هرگاه وضع مالی او خوب شد، به محرومان کمک کند ولی همینکه ثروتش زیاد شد دست به طغیان زد تا آنجا که گفت: مگر من یهودی یا نصرانی شدهام که جزیه بپردازم؟ آیه ۷۵ و ۷۶ سوره توبه در سرزنش او نازل شد. [۲]
۳- هنوز جنگ احد تمام نشده بود که حرص دنیا و جمع کردن غنائم بعضی را وادار کرد تا منطقه را رها کنند و به سراغ غنائم بروند و دشمن از این ماجرا سوءاستفاده کرده و بر مسلمانان حمله شدیدی نمود. در این نبرد مسلمین شهدای بسیار دادند و حتی لب و دندان پیامبر صلیالله علیه و آله مجروح و شکسته شد. حضرت حمزه علیهالسلام عموی پیامبر صلیالله علیه و آله به شهادت رسید. تمام این ناگواریها به خاطر رها کردن منطقه و حرص به مال به وجود آمد. [۳]
۴- افراد فرومایهای با گرفتن پول، حدیث دروغ میساختند و آن را در میان مردم شایع میکردند که یک نمونه از آن دروغ سازی سمرة بن جندب است که با گرفتن پول از معاویه، از ابن ملجم قاتل حضرت علی علیهالسلام ستایش میکرد و آیهای را که درشان علی علیهالسلام نازل شده بود میگفت درشان ابن ملجم نازل شده و بهعکس. [۴]
۵- عمر سعد به عشق رسیدن به حکومتِ ری فرمانده لشکر دشمن شد و در قتل امام حسین علیهالسلام شرکت نمود.
۶- هنگامیکه امام کاظم علیهالسلام از دنیا رفت بیتالمال در نزد یکی از نمایندگانش بنام (عثمان بن عیسی) جمع شد که باید به امام رضا علیهالسلام تحویل دهد، او به خاطر تصاحب اموال مردم اعلام کرد که مابعد از امام هفتم امام نداریم و امامت در وجود امام کاظم علیهالسلام پایان یافت و با همین عقیده مذهب (واقفیه) را به وجود آورد. [۵]
بههرحال دنیاپرستی و مقامطلبی هرروز و هر ساعت، انسان عادی را گول میزند و برشمردن نمونههای آن چند جلد کتاب میشود.
۷- پیامبر اکرم صلیالله علیه و آله به چوپانی که از دادن شیر به مسلمانان بخل کرد فرمودند: «خدا مال زیاد به تو بدهد.»
ولی در مورد چوپان دیگری که شیر خودش را هدیه کرد، چنین دعا نمود: «خدایا بهقدر کفاف به او روزی بده.»
مردی از روی تعجب پرسید چرا در مورد چوپانی که بخل کرد دعای بهتر کردی؟ رسول اکرم صلیالله علیه و آله فرمودند:
«اِنّ ما قَلّ وَ کفی خیرٌ ممّا کثُر و اَلهی» [۶]
«آنچه کم باشد و کفایت کند بهتر است از زیادی که دل را سرگرم و غافل نماید.»
نتیجه اینکه: یکی از عوامل زمینهساز گناه، حرص و آز به مقام و ثروت دنیا است.
__________
[۱]. تاریخ طبری چاپ بیروت، ج ۱ ص ۲۶۲- ۲۶۵
[۲]. اسدالغابه، ج ۱ ص ۲۳۷. بحار، ج ۲۲ ص ۴۰
[۳]. تاریخ طبری، ج ۳ ص ۱۷، تاریخ یعقوبی، ج ۲ ص ۴۷ سیره ابن هشام، ج ۳ ص ۱۲۹ به بعد
[۴]. شرح نهجالبلاغه ابن ابی الحدید، ج ۱ ص ۴۷۱، سفینة البحار، ج ۱ ص ۶۵۴
[۵]. مجمع البحرین (وقف)
[۶]. کافی، ج ۲ ص ۱۴
منبع: گناه شناسی، ج ۱، ص ۹۸ و ۹۹.